«مرتضی مکی» تحلیلگر بین المللی در گفت‌و‌گو با خبرنگار سیاسی آنا، درباره اظهارات وزیر امور خارجه فرانسه در خصوص اجرایی کردن مکانیسم ماشه اظهار کرد: موضوع مکانیسم ماشه (Snapback) موضوع بسیار مهمی است و نباید آن را ساده گرفت. این مسئله با قطعنامه‌های شورای امنیت تفاوت دارد؛ چراکه اگر فعال شود، می‌تواند تحریم‌های پیشین سازمان ملل را به‌صورت رسمی و فراگیر علیه ایران بازگرداند.

وی ادامه داد: در حال حاضر ایران تحت تحریم‌های اولیه و ثانویه آمریکا قرار دارد و بسیاری از کشور‌های دنیا که با آمریکا تعامل اقتصادی دارند، سعی می‌کنند مراوداتشان با ایران به‌گونه‌ای باشد که مشمول این تحریم‌ها نشوند. اما در صورت فعال شدن مکانیسم ماشه، تحریم‌ها از سوی سازمان ملل بازمی‌گردد و ماهیتی مشروع و بین‌المللی پیدا می‌کند. حتی اگر برخی کشور‌ها آن را نپذیرند، در عمل ناچار به رعایت آن خواهند بود تا از هزینه‌های سیاسی و اقتصادی آن در امان بمانند.

مکی تصریح کرد: اروپایی‌ها بعد از جنگ اوکراین و به‌ویژه تحولات اخیر غزه، نگاه‌شان به ایران تغییر کرده است. اکنون ایران برای برخی کشور‌های اروپایی، نه‌فقط یک شریک هسته‌ای بلکه یک چالش امنیتی به شمار می‌آید. آنها ایران را بازیگری می‌دانند که می‌تواند در بی‌ثبات‌سازی منطقه نقش داشته باشد و این برای امنیت اروپا نگران‌کننده است. در این چارچوب، حمایت اروپا از امنیت اسرائیل نیز نقش مهمی ایفا می‌کند. هر کشوری که در برابر اسرائیل قرار بگیرد، طبیعتاً با واکنش اروپا هم مواجه خواهد شد.

این کارشناس غرب آسیا اظهار کرد: در همین راستا، شاهد هستیم که وزیر خارجه فرانسه در هفته‌های اخیر، مواضع تندتری نسبت به ایران اتخاذ کرده و لحن هشدارآمیزتری دارد. این نشان می‌دهد که گفت‌و‌گو‌های اخیر ایران و اروپا در استانبول، پیشرفت ملموسی نداشته و طرف اروپایی نسبت به نتایج آن خوشبین نیست. بنابراین، تهدید به استفاده از مکانیسم ماشه، بخشی از فشار‌های دیپلماتیک علیه ایران است.

وی در پاسخ به این پرسش که چرا فقط فرانسه چنین موضعی گرفته و کشور‌های دیگری مانند آلمان و بریتانیا سکوت کرده‌اند؟ آیا فرانسه به‌دنبال ایفای نقش رهبری در این زمینه است؟ گفت: خیر، به‌نظر نمی‌رسد موضع فرانسه جدا از مواضع آلمان و بریتانیا باشد. در واقع این سه کشور هماهنگ عمل می‌کنند، اما فرانسه نقش پررنگ‌تری در رسانه‌ای‌کردن مطالبات دارد. کشور‌های دیگر ممکن است با رویکردی محافظه‌کارانه‌تر عمل کنند تا هزینه‌های سیاسی کمتری بپردازند، اما خواسته‌هایشان همان است.

وی افزود: فرانسه در مذاکرات برجام هم نقش بسیار سخت‌گیرانه‌ای داشت. به‌یاد داریم که در دور نهایی مذاکرات، لوران فابیوس، وزیر خارجه وقت فرانسه، با مخالفت‌های جدی، روند مذاکرات را سخت‌تر کرده بود. بنابراین، چنین مواضعی از فرانسه بی‌سابقه نیست. در حال حاضر هم فرانسه با آلمان و بریتانیا هم‌راستا عمل می‌کند و صدای بلندتری دارد، نه دیدگاهی متفاوت.

مکی با اشاره به اظهار نظر سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس مبنی براینکه؛ اکر مکانیسم ماشه فعال شود ایران از NPT خارج می‌شود. پاسخ داد: تهدید به خروج از NPT (پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای) اهرمی سیاسی است که ایران در مواقع خاص از آن استفاده می‌کند. با این حال، چنین اقدامی در نهایت می‌تواند پیامد‌های خطرناکی داشته باشد. خروج رسمی از NPT ممکن است بهانه‌ای برای اقدامات سخت‌تر بین‌المللی، حتی نظامی، علیه ایران فراهم کند.

مکی ادامه داد: به‌جای خروج از NPT، ایران می‌تواند گزینه‌هایی مانند تعلیق داوطلبانه همکاری‌های بیشتر با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را مدنظر قرار دهد. این اقدامات می‌توانند پیام‌های بازدارنده داشته باشند، بدون اینکه هزینه خروج رسمی از NPT را به کشور تحمیل کنند.

مکی در پایان خاطرنشان کرد: در مجموع، باید با درایت و احتیاط بیشتری تصمیم‌گیری شود. شرایط منطقه‌ای و بین‌المللی علیه ایران در حال سنگین‌تر شدن است و ما نباید با اقدامات عجولانه، فضا را برای اقدامات افراطی‌تر دشمنان فراهم کنیم. در مقابل باید از ابزار‌های دیپلماتیک، ابتکار عمل و انعطاف‌پذیری حساب‌شده استفاده کرد تا از بن‌بست‌های سیاسی و اقتصادی عبور کنیم.

انتهای پیام/

رویداد کنشگری در انتخابات با فعالان دانشجویی دانشگاه‌های برتر