به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط عمومی جشنواره، پوستر چهل و سومین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر در جلسه شورای سیاست‌گذاری جشنواره با حضور اعضای شورا، نادره رضایی معاون هنری وزارت فرهنگ، اتابک نادری سرپرست اداره‌کل هنرهای نمایشی و خیرالله تقیانی‌پور دبیر جشنواره و برخی هنرمندان، عصر چهارشنبه ۱۹ دی ۱۴۰۳ رونمایی شد.

نادره رضایی در این جلسه با اشاره به حضور برجستگان تئاتر در شورای سیاستگذاری جشنواره اظهار کرد: زمانی آمدیم که مجالی برای تغییرات نبود و فکر کردیم در این فرصت شاید بتوان به قدر وسع بهبودهای را ایجاد کرد.

وی با تاکید بر حضور بزرگان تئاتر در جشنواره چهل و سوم افزود: این جشنواره برای هنرمند و مردم است و مردم تعیین می‌کنند چه کسانی را می‌خواهند.

معاون هنری وزیر فرهنگ تصریح کرد: تلاش کردیم در مسیر تغییر قدم برداریم و بسیاری از پیشنهادات خوب را می‌توان به کار گرفت.

رضایی با دعوت از بزرگان حاضر در این نشست، و البته خطاب به جامعه تئاتر تاکید کرد: درخواست من این است که بیایید و برای نسل جوان از تجربیات خود بگویید و آنها را امیدوار کنید؛ که امروز بیش از هر چیزی بدان نیاز است. نخواستیم ویترینی به‌نام شورا داشته باشیم و حضور شما و دیگر هنرمندان در این شرایط اثرگذار است.

وی در این جلسه به شکل گیری نشست‌های «گفت وگو بر سر مسائل اساسی خانواده تئاتر» در حاشیه این جشنواره تاکید کرد و گفت: باید کمک کنیم صنف قدرت بگیرد و نظام صنفی شکل بگیرد و امور اجرایی به دست صنف صورت پذیرد.

سعی کردیم با گروه‌های معترض گفتگو کنیم

در ادامه اتابک نادری سرپرست اداره کل هنرهای نمایشی با ارائه گزارشی از فعالیت‌های انجام شده، عنوان کرد: تدبیر این بود که بخش دیگرگونه‌ها که نگاهی ویژه است و نسبت به خیلی از جشنواره‌های همسایه مانور بیشتری دارد، احیا شود. در دو سه سال گذشته این بخش تقریبا حذف شده بود. دیگرگونه‌ها شامل آثاری است که نه خیابانی است و نه در فضای باز؛ بلکه در فضاهای دیگر اجرا می‌شود.

وی افزود: این بخش امسال به شکل خوب با استقبال مطلوب با مدیریت محمودرضا رحیمی برگزار می‌شود. در این بخش اول طرح‌ها خوانده و کارگردان‌ها دعوت شدند؛ ایده‌ها توضیح داده شد و سپس بازبینی اتفاق افتاد. در بخش مرور آثار هم با رشد ۵۰ درصدی آثار کارها روبرو بودیم.

نادری یادآور شد: از ۲۸۱ اثر وقتی ۱۵ کار را انتخاب می‌کنید ۵ درصد انتخاب می‌شود و ۹۵ درصد انتخاب نمی‌شود. ترکیب داوری هم عوض شود این ۵ درصد تغییر نمی‌کند.

وی با اشاره به گستردگی سطح تحصیل‌کردگان و مراکز تئاتری و بخش خصوصی عنوان کرد: ۱۰۴۸ گروه ثبت شده در استان‌ها به‌جز تهران داریم و سطح تولیدات بالا رفته است. اگر به جشنواره‌ای از خارج ایران اثری بفرستیم می‌گوییم در جشنواره پذیرفته نشده اما برخورد با جشنواره داخلی متفاوت است که به فرهنگ تئاتر ما برمی‌گردد. سعی کردیم با گروه‌های معترض گفتگو کنیم.

تندیس جشنواره رونمایی و نامگذاری شود

خیر الله تقیانی‌پور دبیر جشنواره چهل و سوم تئاتر فجر نیز در این جلسه بیان کرد: در دوره سی و سوم جشنواره با نمایش بوقلمون در این رویداد حضور داشتم و عمده انگیزه پذیرفتن دبیری جشنواره، اما و اگرهایی بود که در این رویداد با آن مواجه شده بودم. مدت‌ها است جشنواره برای جشنواره برگزار می‌شد و این آسیب بود؛ هنر، تکریم و کیفیت آثار از دغدغه‌های من بود و می‌خواستم جشنواره چابک شود.

دبیر جشنواره تئاتر فجر تاکید کرد: بخشی از بودجه امسال را روی تنخواه هنرمندان گذاشتیم. در سال‌های قبل این بودجه ۴۰ میلیون بود که این رقم به طور قابل توجهی افزایش برای هر گروه افزایش یافت. همچنین جوایز ۳۵ میلیون تومان بود که امسال ۱۰۰ میلیون تومان رسیده است.

تقیانی‌پور با بیان اینکه ۴۲ دوره از جشنواره تئاتر فجر برگزار شده و تندیس جشنواره اسم نداشت، عنوان کرد: در جشنواره فیلم فجر، سیمرغ داریم و جشنواره‌های بین‌المللی با نشانی مزین هستند؛ تلاش کردیم با استاد بیضایی برای نامگذاری تندیس ارتباط بگیریم و عنوانی انتخاب شود که با فرهنگ ما همخوانی باشد. همچنین با اعضای فرهنگستان هنر گفت‌وگو کردیم. چند روز دیگر از تندیس رونمایی می‌کنیم و این تندیس نام خواهد داشت.

دبیر جشنواره تئاتر فجر با بیان اینکه هر روز جشنواره به نام یکی از اهالی تئاتر نامگذاری می‌شود، گفت: امسال یک هتل ۵ ستاره برای اسکان گروه‌های تئاتری دیدیم و تلاش کردیم هنرمندان را تکریم کنیم.

تقیانی‌پور گفت: در بحث آثار، کیفیت مدنظرمان بود و خوشبختانه اسامی آثار در جدول اجرا شامل هنرمندان جوان و پیشکسوتانِ جزو بدنه تئاتر می‌شود. خوشحالم خدمتگزار تئاتر هستم امیدوارم جشنواره درخوری برگزار شود.

شالوده‌ یک پوستر درست، در وهله ی اول بر گرامر مدیوم گرافیک استوار است

در بخش دیگری از این جلسه مهدی دوایی طراح پوستر جشنواره اظهار کرد: طراحی پوستر یک جشنواره ویژگی‌هایی دارد که نسبت به طراحی پوستر برای یک تئاتر و یا یک ایونت فرعی بسیار متفاوت است. در طراحی برای پوستر یک اجرا، طراح از سویی باید با خود به نتیجه برسد، و ایده نهایی، شخص خودش را راضی کند. سپس نتیجه کلنجارهای ذهنی اش را با سفارش دهنده (کارگردان) نهایی کند و در نهایت بازخورد آن را در ارتباط با مخاطب در نظر بگیرد.

وی در ادامه یادآور شد: اما در طراحی پوستر جشنواره ای مانند فجر، کار در مرحله دوم و سوم یعنی چالش با سفارش دهنده و بازخورد مخاطب پیچیده تر میشود. چون از سویی ملاحظات مدیریتی گوناگون را بایستی در نظر بگیرد و از سویی جذابیت زیبایی شناسانه پوستر را برای مخاطب حفظ کند. میزان اعتماد و سپردن امر هنری از سوی مدیران فرهنگی به هنرمند نقش مهمی در کاهش این تقابل دارد.

دوایی تاکید کرد: شالوده یک پوستر درست، در وهله اول بر گرامر مدیوم گرافیک استوار است. این شرط لازم برای بیان هنری است. درست مانند کارگردانی که برای بیان نمایشی بایستی گرامر و الفبای درام را بشناسد. بدون شناخت این گرامر و حتی شکستن آگاهانه آن، امر خلاقه و درست در مدیوم هنری اتفاق نمی افتد.

وی در ادامه گفت: بسیاری از اعلاناتی که در سطح شهر می‌بینیم، بدون در نظر گرفتن الفبای مدیوم، صرفا میخواهند حرف بزنند و این باعث الکن ماندن ارتباط می شود. درست مثل وقتی که بدون تسلط به گرامر و دایره لغات کافی از یک زبان، در کشوری بیگانه سعی در ارتباط داریم و این امر بدلیل عدم تسلط کامل ما به آن زبان الکن و گاهی نامفهوم میماند. تلاشم بر این بود تا در وهله اول پوستر جشنواره گرامر درستی داشته باشد و در مرحله بعد برای مخاطب چشمگیر و جذاب باشد. امیدوارم این اتفاق افتاده باشد.

مدیر هنری چهل و سومین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر درباره نشان این جشنواره یادآور شد: نشانه نوشته هایی که در طول سالیان مختلف برای جشنواره فجر استفاده میشد، غالبا توسط رایانه و بسیار سر دستی انتخاب میشد. معمولا آن میزان حساسیتی که بر روی عنصر تصویری پوستر از جانب طراح و سفارش دهنده وجود داشت بر روی عناصر نوشتاری وجود نداشت.

وی ادامه داد: من در دوره چهلم تصمیم به تمرکز برای طراحی نشانه نوشته این رویداد از طریق خوشنویسی دستی و تلفیق آن با شیوه‌های کامپیوتری کردم. بنابر این کار بر روی این نشانه نوشته را همراه با دوست عزیزم احمد زیرک که از اساتید خوشنویسی انجمن خوشنویسان ایران هستند شروع کردم. شاید بیش از ۱۰۰ اتود مختلف برای رسیدن به نشانه نوشته فعلی، خوشنویسی و سپس طراحی شد. بارها و در مراحل مختلف در کامپیوتر اجزای آن جابجا شد تا در نهایت به این نشان رسیدیم. این چهارمین دوره است که از این نشانه نوشته برای این فستیوال استفاده می‌شود و آن را به میراثی معنوی برای ادوار مختلف فجر تبدیل کرده است.

سعید نجفیان نیز با بیان اینکه جشنواره پر شور و پرنشاطی داریم، گزارشی از شرکت‌کنندگان و تدابیر اندیشیده شده برای برگزاری جشنواره ارائه کرد.

لزوم ایجاد مرکز ملی تئاتر

در جلسه شورای سیاست‌گذاری چهل و سومین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر، اکبر زنجانپور با اشاره به اهتمام شورای سیاست‌گذاری بر ارتقای کیفی آثار حاضر در جشنواره گفت: بسیاری از هنرمندان بزرگ ما از دل شهرستان ها بیرون آمدند.

وی افزود: جشنواره باید محلی برای ارتقای کیفی آثار باشد و باید به هنرمندان بها بدهیم تا شاهد افزایش آثار با کیفیت باشیم.

این پیشکسوت اظهار امیدواری کرد آثار خوبی در این دوره از جشنواره اجرا شود.

بهزاد فراهانی نیز اظهار کرد: مرکز تئاتر ملی نداریم و هرچه می‌گوییم کسی توجه نمی‌کند؛ این سیستم جز نیازهای کشور است. هر استان باید یک مرکز ملی تئاتر داشته باشد و دانشکده‌ای در کنار هر مرکز بسازیم. فارغ‌التحصیلان می‌توانند تئاتر را عام کنند. ما زاده‌ی پرورش هستیم؛ تئاتر این کشور بهترین‌ها را از شهرستان‌ها داشته است. باید در استان‌ها مرکز تئاتر ملی داشته باشیم.

صدرالدین زاهد نیز یادآور شد: هنرمند، پیشرو جامعه است و تصمیم می‌گیرد چه خط قرمزی را با مسئولیت خود رد کند. جامعه ما تغییر کرده ولی هنرمند و تئاترمان تغییر نکرده است. می‌بینم بچه‌های تئاتر با چه زجری کار می‌کنند. اگر امکاناتی فراهم نکنیم، برای تئاتر ما اتفاقی نمی‌افتد.

جشنواره باید نماد گشایش فرهنگی باشد

حسین سلیمی نیز اظهار کرد: تجلی تفکر، در جامعه و تئاتر است؛ هر دوره جدیدی که در فرهنگ ایران شروع می‌شود، جشنواره تئاتر نماد آن فرهنگ است.

وی افزود: امروز پس از ۳ سال فشار فرهنگی و اجتماعی جشنواره باید نماد گشایش فرهنگی باشد.

عضو سیاستگذاری جشنواره تئاتر فجر تاکید کرد: جشنواره تقویت‌کننده تولید تئاتر در کشور است. نمونه بالندگی دوباره تئاتر باید در جشنواره دیده شود. پیشنهاد می‌کنم حضور استادان و گفت‌وگوی برجستگان ایران و جهان شکل گیرد. امیدوارم چهره‌های برجسته حضور یابند. در شرایطی که ایران به دنبال گشایش گفت‌وگو با دنیا است، این اتفاق کمک خواهد کرد.

افشین هاشمی نیز با اشاره به تفاوت‌های برگزاری و داوری آثار در این دوره از جشنواره گفت: در بازبینی کارهای شهرستان، سه داور در یک سالن رفتند و فیلم‌تئاترهای متقاضی را با دقت دیدند و با کارگردان نیز ارتباط گرفته شده است.

شهرام گیل آبادی نیز با بیان اینکه باید در جشنواره چهل و سوم فضایی متفاوت دیده شود، گفت: این امیدبخشی به جامعه و هنرمندان است و نشان می‌دهد تغییر عملی رخ می‌دهد.

وی همچنین پیشنهاداتی برای دیده شدن آثار حاضر در جشنواره در استان‌ها و تکریم گروه‌های حاضر استانی در استان‌های خود ارائه کرد. چهل و سومین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر سوم تا ۱۳ بهمن ۱۴۰۳ برگزار می‌شود.

استادانی که سن نمی‌شناسند/ از اسکورسیزی تا اسپیلبرگ و ایستوود