باشگاه خبرنگاران جوان؛ نرگس امام‌جمعه - هر کودک حق دارد از فرصت برابر برای یادگیری، رشد و ساختن آینده‌ای روشن برخوردار باشد؛ با این حال مسیر آموزش برای همه کودکان یکسان نیست. دانش‌آموزان با نیازهای ویژه، با وجود انگیزه و توانمندی‌های فراوان، گاه تنها به دلیل نبود یا دسترسی‌نداشتن به ساده‌ترین ابزار آموزشی یعنی کتاب درسی، از حق طبیعی آموزش محروم می‌شوند. کتاب‌هایی که برای این دانش‌آموزان نه‌فقط ابزار یادگیری، بلکه پلی برای ارتباط با جهان پیرامون و شکوفایی توانمندی‌هایشان به شمار می‌رود.

در همین راستا، برخی از معلمان دانش‌آموزان استثنایی در گفت‌وگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان از کمبود کتاب‌های درسی متناسب با نیازهای این گروه از دانش‌آموزان خبر داده‌اند؛ موضوعی که نگرانی‌هایی را درباره تحقق عدالت آموزشی برای دانش‌آموزان با نیازهای ویژه به وجود آورده است.

علی لطیفی، رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی وزارت آموزش و پرورش هشت آبان سال جاری در پاسخ به این دغدغه‌ها در گفت و گو با باشگاه خبرنگاران جوان گفت: بخشی از کتاب‌های درسی دانش‌آموزان استثنایی توسط سازمان پژوهش و بخشی دیگر توسط سازمان آموزش و پرورش استثنایی تهیه می‌شود.

رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی وزارت آموزش و پرورش با اشاره به کتاب‌های بریل افزود: کتاب‌های بریل به دلیل نیاز به دستگاه‌ها و تجهیزات خاص، در سازمان پژوهش چاپ نمی‌شود و تهیه و توزیع آن‌ها بر عهده سازمان آموزش و پرورش استثنایی است.

لطیفی ادامه داد: کتاب‌های مربوط به سایر گروه‌های دانش‌آموزان استثنایی از جمله کم‌بینایان و ناشنوایان، در سازمان پژوهش آماده‌سازی و چاپ می‌شود و در حال حاضر چالش کلی در زمینه چاپ و تأمین کتاب‌های درسی دانش‌آموزان استثنایی وجود ندارد. به گفته وی، در صورت بروز مشکل، موارد باید به‌صورت موردی بررسی و پیگیری شود.

در ادامه پیگیری‌های خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان، سالار قاسمی، رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور نیز درباره وضعیت تألیف و تأمین کتاب‌های درسی دانش‌آموزان با نیازهای ویژه توضیح داد.

وی با تأکید بر نقش این سازمان در تألیف کتاب‌ها گفت: تألیف کتاب‌های درسی دانش‌آموزان با نیازهای ویژه بر عهده سازمان آموزش و پرورش استثنایی است، چرا که این سازمان شناخت دقیق‌تری از نیازهای آموزشی، توانبخشی و یادگیری این دانش‌آموزان دارد. پس از تألیف، کتاب‌ها برای چاپ به سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی ارسال می‌شود.

قاسمی افزود: در حال حاضر برای حدود ۸۳ هزار دانش‌آموز با نیازهای ویژه، کتاب‌های درسی متناسب تألیف و چاپ شده و هیچ کمبودی در این زمینه وجود ندارد. حتی اگر در سال گذشته در برخی مناطق مشکلاتی گزارش شده باشد، امسال تمامی کتاب‌ها از دوره آمادگی تا پیش‌حرفه‌ای و حرفه‌ای تأمین و به مدارس ارسال شده است.

رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور همچنین از یک اقدام مهم و تحول‌آفرین در سال جاری خبر و ادامه داد: برای نخستین‌بار در دولت چهاردهم، محتوای آموزشی و کتاب‌های درسی ویژه دانش‌آموزان دارای اختلال طیف اوتیسم تهیه شده است. به گفته وی، کتاب‌های دوره آمادگی اول و دوم این دانش‌آموزان آماده و توزیع شده و تألیف کتاب‌های دوره ابتدایی نیز آغاز شده و در حال انجام است.

قاسمی در پایان تأکید کرد: تحول واقعی در آموزش دانش‌آموزان با نیازهای ویژه، تنها با تألیف کتاب محقق نمی‌شود و نیازمند سه محور اساسی شامل تأمین نیروی انسانی متخصص، ارائه خدمات توانبخشی مؤثر و تولید محتوای آموزشی متناسب با ویژگی‌های این دانش‌آموزان است؛ محورهایی که در سال‌های آینده در اولویت برنامه‌های سازمان آموزش و پرورش استثنایی قرار دارد.

با وجود گزارش‌هایی از سوی برخی معلمان درباره کمبود کتاب‌های درسی دانش‌آموزان با نیازهای ویژه، مسئولان آموزشی کشور تأکید دارند که در حال حاضر این کتاب‌ها تأمین شده و کمبودی به‌صورت فراگیر وجود ندارد. با این حال، به نظر می‌رسد تفاوت میان گزارش‌های میدانی و اظهارات رسمی، ضرورت نظارت مستمر، بررسی موردی مشکلات و بهبود فرآیند توزیع را بیش از پیش برجسته می‌کند؛ اقدامی که می‌تواند گامی مؤثر در مسیر تحقق عدالت آموزشی و تضمین حق یادگیری برابر برای همه کودکان باشد.

کاهش قابل توجه صادرات تسلیحات آلمان به اوکراین