به گزارش خبرنگار مهر، جلسه بزرگداشت سیدحسن نصرالله و رونمایی کتاب «تکوین حزب الله» اثر «محمد تُرمس»، امروز با حضور آیت‌الله کعبی، محمد قمی، سردار شمشیری و… در سازمان تبلیغات اسلامی برگزار شد.

در این برنامه آیت‌الله کعبی عضو مجلس خبرگان، حجت‌الاسلام محمد قمی ریاست محترم سازمان تبلیغات اسلامی، سردار علی شمشیری جانشین مشاور فرمانده کل قوا، موسوی ریاست محترم پژوهشکده باقرالعلوم و جمعی از جمعی از مسئولان حضور داشتند.

کارگروه «مقاومت» در پژوهشکده باقرالعلوم، برای بررسی محور مقاومت ایجاد شده است

در ابتدای این نشست حجت الاسلام حیدری‌پور قائم مقام پژوهشکده باقرالعلوم درباره این کتاب، گفت: مفهوم مقاومت برخلاف تصور عمومی، یک مفهوم بسیار پیچیده است. مقاومت در منظر عموم یعنی قتال و جنگ، در صورتی که مقاومت یک مواجهه پیچیده و پرمولفه و متفاوتی است که برخاسته از اجتهاد ویژه حضرت امام و رهبر انقلاب در نسبت با متون اسلامی و حرکت پیامبر اسلام (ص) است. اتفاقی که باید توسط سازمان‌های نظامی رسمی جهان عرب مثل ارتش جمال عبدالناصر اتفاق می‌افتاد اما در نطفه خفه شد و نتوانست آزادی را برای فلسطین به ارمغان بیاورد، امروز توسط حماس و حزب‌الله لبنان رقم خورده و کاری کرده است که منجر به خیزش دوباره شده است.

کتاب «تکوین حزب‌الله» برای اهالی علوم اجتماعی مهم است

حیدری‌پور ادامه داد: ما نیازمند بودیم یک کارگروه برای تبیین این اندیشه ایجاد کنیم، به همین دلیل کارگروه مقاومت را در پژوهشکده باقرالعلوم ایجاد کردیم. کارگروهی در پژوهشکده باقرالعلوم شکل گرفت و در این مدت روی حوزه مقاومت کارکردیم. از جمله آثاری که در این کارگروه مورد توجه قرار گرفت، همین کتاب «تکوین حزب الله» است. چرا تکوین حزب الله مهم است؟ از این نظر که بدانیم پدیده‌ای به اسم حزب الله چطوری شکل می‌گیرد. البته تطورات حزب الله در این چند دهه در این کتاب نیامده و ما درباره قبل از شکل‌گیری حزب الله صحبت می‌کنیم و عملاً ریشه‌های اجتماعی و سیاسی آن را مورد توجه قرار می‌دهیم. این اثر می‌تواند راه جدیدی برای شناخت جبهه مقاومت باز کند.

این کتاب برای اهالی علوم اجتماعی ما مهم است

در ادامه سجاد صفار هرندی مدیر پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی حوزه هنری، گفت: این کار حقیقتاً کار ارزشمند و قابل استفاده‌ای است. جا دارد خداقوت بگوییم و از عزیزان‌مان در پژوهشکده تشکر کنیم. به ویژه اینکه این کتاب تلاش دارد ولادت یک موجودیت مبارک به نام مقاومت اسلامی یا حزب‌الله لبنان را از زاویه و دریچه مفاهیم و منطق علوم اجتماعی بررسی کند. این منظر و زاویه نگاه، هرچند نتواند همه حقیقت امر را در درون خودش جای بدهد و حکایت‌گر تمام ابعاد و عظمت این رخداد باشد، اما حتماً برای ما یک بینش‌ها و بصیرت‌هایی به فهم آن واقعیت باز می‌کند که مغتنم و ارزشمند است.

صفار هرندی ادامه داد: فکر می‌کنم این کتاب برای جامعه علمی و اهالی علوم اجتماعی ما بسیار مهم باشد؛ به ویژه این روزها که بیش از گذشته متوجه هستند برای فکر کردن به ایران تا چه اندازه فکر کردن به منطقه و همسایه‌ها و دوستان‌مان مهم است.

وی افزود: به طور خاص، نکته برجسته این کتاب این است که سعی کرده ایجاد حزب الله را در بستر تاریخ بلندمدت لبنان روایت کند. اینکه «حزب الله» چگونه زاده می‌شود و ریشه می‌گیرد و تناور می‌شود، مهم است. به ویژه نقش رخداد انقلاب اسلامی و نفس قدسی حضرت امام در شکل‌گیری این جریان باید مورد توجه قرار گیرد. در واقع این کتاب به ما اهمیت امر بومی را یادآوری می‌کند.

سپس سردار علی شمشیری از فرماندهان اسبق سپاه لبنان، گفت: سال‌هایی که ما در خدمت آقای نصرالله بودیم سال‌های آغازین تکوین این مجموعه پربرکت بود. سال‌هایی که کمتر از دو سال از دبیرکلی سیدحسن می‌گذشت. سیدحسن در آغاز جوانی این بار سنگین را به عهده گرفت ولی ظرفیتی که ایشان داشت و مطالعاتی که در سطح لبنان و منطقه داشت، و مراوداتی که از روزهای اول انقلاب با شخصیت‌های انقلاب مثل امام خمینی داشتند، باعث شد یک تحول اساسی و یک دلبستگی فوق العاده عمیق و همه جانبه‌ای نسبت به انقلاب و نظام پیدا کند. من در خاطراتم هم گرفته‌ام؛ ایشان مدتی در نجف بودند و در آستانه پیروزی انقلاب، رژیم بعث عراق بر همه کسانی که به نوعی به امام تعلق داشتند فشار می‌آورد.

خطرپذیری و کسب تکلیف، از ویژگی‌های سیدحسن نصرالله بود

سردار شمشیری ادامه داد: سیدحسن می‌گفت ما مانده بودیم چه کنیم؟ سراغ هرکدام از مراجع می‌رفتیم، چیزی درباره تکلیف‌مان به ما نمی‌گفتند. نهایتاً در حیرت و سرگردانی به آیت الله کشمیری مراجعه کردیم و گفتیم برای‌مان استخاره کنند. ایشان بدون اینکه از نیت‌مان چیزی بدانند، استخاره کردند و گفتند شما سریع به لبنان بروید ولی در مسیر به سه مشکل برخورد می‌کنید، اما نگران نباشید. سیدحسن گفت ما بلافاصله وسایل‌مان را جمع کردیم و راه افتادیم و همان اوایل راه تصادف کردیم. بنابراین با یک وسیله دیگر به بغداد آمدیم. در فرودگاه یکی از بعثی‌ها ما را شناخت و برای اینکه گیر نیفتیم، یک جای امنی را پیدا کردیم و لباس‌هایمان را عوض کردیم. این مانع دوم را هم رد کردیم ولی برای مانع سوم استرس داشتیم. وقتی سوار هواپیما شدیم، همین که هواپیما روی سر بیروت رسید، خلبان گفت چرخ‌ها باز نمی‌شود. همه در استرس و نگرانی بودند و خلبان مرتب می‌گفت ما چند دقیقه دیگر سوخت داریم. در نهایت چند دقیقه مانده به اینکه سوختش تمام شود چرخ‌ها باز شد و ما پیاده شدیم. این هم مانع سوم بود که رد کردیم.

کتاب «تکوین حزب‌الله» برای اهالی علوم اجتماعی مهم است

وی افزود: خطرپذیری و کسب تکلیف، از ویژگی‌های سیدحسن نصرالله بود. یک مدتی ایشان در ایران تشریف داشتند و با همه علما ارتباط داشتند؛ به خصوص با آیت‌الله بهاءالدینی. در یکی از سفرهای سیدحسن به ایران، ایشان گفت من می‌خواهم آیت الله بهاءالدینی را ببینم. گفتم ایشان کسالت دارند و فعلاً کسی را نمی‌پذیرند. آیت‌الله بهاءالدینی واقعاً توان صحبت کردن نداشتند. این را به سیدحسن گفتم. ایشان گفت کسی دیگر در ایران هست که من خدمتش برسم و سوالاتم را بپرسم؟ گفتم آیت‌الله کشمیری هم هستند. قرار شد با سیدحسن به دیدن آیت‌الله کشمیری برویم. این برای من خیلی عجیب بود که آیت‌الله کشمیری با آن سابقه و عظمت، تمام‌قد مقابل سیدحسن ایستادند و چقدر ایشان را تکریم کردند. وقتی جلسه تمام شد گفتند من خیلی استفاده کردم و خیلی از معضلات در ذهنم حل شد.

مشاور جانشین فرمانده کل قوا، گفت: سیدحسن یک شخصیت وزین و دقیق بود. من یادم است در سال‌های آخر دکتر احمد عابدی می‌خواستند با سیدحسن دیداری داشته باشند. وقتی دیدار میسر شد، تا نزدیک یک شب آقای سیدحسن در زمینه‌های مختلف سوال می‌پرسیدند و آقای عابدی هم جواب می‌دادند. ایشان به آنچه در ایران اتفاق می‌افتد، علاقه‌مند بود. نسبت به مسائل ایران هم مسلط بود. در لبنان هم واقعاً رهبری می‌کرد. محبتش در انحصار شیعه نبود، بلکه تمام جامعه لبنان از سیدحسن بهره‌مند بودند. برای تمام جامعه لبنان در سال‌های آخر یقین شده بود عزتی که دارند به خاطر رهبری سیدحسن است.

وی درباره کتاب «تکوین حزب‌الله» گفت: در این کتاب یک لایه آشکار مطرح شده است که البته می‌توان ده‌ها کتاب دیگر هم مثل این نوشت. اما یک لایه نیمه پنهان و کاملاً پنهان هم درباره سیدحسن و حزب الله هست که باید به آن پرداخت. یک زمانی رژیم غاصب چند کشور را به راحتی زمین‌گیر می‌کرد ولی حزب‌الله در جنگ ۳۳ روزه به اعتراف همه، رژیم صهیونیستی را شکست می‌دهد. متأسفانه هنوز به این واقعه پرداخته نشده است. امیدواریم در آینده بتوانیم درباره حزب‌الله لبنان و شناخت آن بیشتر کار کنیم. چون این مسیر می‌تواند برای دیگر ملت‌ها راهگشا باشد.

ماجرای تأسیس حزب‌الله لبنان به روایت آیت‌الله کعبی

در ادامه آیت‌الله کعبی عضو هیئت رئیسه مجلس خبرگان رهبری، گفت: از همان اول که من سیدحسن را شناختم، او یک مرد در جستجوی معنویت بود. در مجموع باید بگویم آقای نصرالله عبد صالح خدا و ولی خدا و عارف بالله و مجاهد کبیر بود. همان‌طور که رهبر معظم انقلاب فرمودند، او ثروت عظیمی بود؛ هم سیدحسن نصرالله و شهید نصرالله. به همت او حزب الله لبنان یک گنج تمام‌نشدنی است و حالا حالاها ما باید از حزب‌الله خوشه‌چینی کنیم.

آیت‌الله کعبی ادامه داد: نکته اول این است که حزب‌الله ثمره زنده انقلاب اسلامی و بازوی جهاد تمدنی امت اسلامی است. معرفی حزب‌الله برای جامعه ایران، یک نوع بازگویی هویتی و تمدنی انقلاب اسلامی را در پی خواهد داشت. حزب‌الله از نظر تکوین، از چهار عنصر الهام گرفته است. عنصر اول الهام از انقلاب اسلامی و امام خمینی (ره) است. قبل از انقلاب اسلامی شیعیان لبنان عضو امل بودند و یک عده هم عضو «حزب الدعوه» عراق بودند. فضای حوزوی‌شان هم فضای حوزه نجف بود؛ تقلید از مرحوم آیت‌الله خویی و شمس‌الدین و فضل‌الله. حرکت امام موسی صدر هم بیشتر یک حرکت اجتماعی و تلاش برای خدمت اجتماعی و احیای هویت شیعیان در قالب مجلس اعلای شیعیان لبنان بود. روش امام موسی صدر این بود. البته امام موسی صدر موافق و مخالف هم داشت. شهید نصرالله هم عضو امل بودند و متأثر از امام موسی صدر و حرکت امل. انقلاب اسلامی که شروع شد، شهید نصرالله می‌گوید اساسنامه سازمان امل باید عوض شود و ولایت فقیه در آن گنجانده شود. با این پیشنهاد مخالفت‌هایی می‌شود و امل به دو بخش تقسیم می‌شود؛ امل اسلامی و املی که الآن هست.

کتاب «تکوین حزب‌الله» برای اهالی علوم اجتماعی مهم است

وی افزود: رئیس شاخه اسلامی سیدحسن موسوی می‌شود و شهید نصرالله هم عضو آن می‌شود. درواقع اینجا وقتی است که اعضای حزب‌الله به خاطر انقلاب اسلامی و ولایت فقیه از امل جدا شدند. شهید نصرالله ابتدا از امام موسی صدر متأثر شده بود، اما در نهایت در شخصیت امام خمینی (ره) ذوب شد. ایشان برای درس خواندن به قم آمد و وقتی که جنگ شد و رژیم صهیونی لبنان را اشغال کرد، تصمیم گرفت به لبنان برگردد. سیدهاشم صفی‌الدین هم در حوزه قم درس می‌خواند. همین که جنگ شد، گفتند تکلیف ما معلوم است و باید به لبنان برگردیم.

عضو هیئت رئیسه مجلس خبرگان رهبری، گفت: الهام دوم، در زمان اشغال لبنان بود. ایشان می‌گفت وقتی لبنان اشغال شد، تنها حدود ۸۰۰ نفر اسلحه به دست مقابل رژیم صهیونی ایستادند. لبنان که اشغال شد و سپاه برای جنگ به لبنان رفت، نیروهای سپاه شش ماه سرگردان بودند. بعد از آزادسازی خرمشهر این شعار مطرح شد که راه قدس از کربلا می‌گذرد. همه فکر می‌کردند سپاه باید برگردد. شهید نصرالله با امام دیدار کردند. خود آقای نصرالله به من گفت امام به ما گفت برگردید لبنان؛ «ان تنصرالله ینصرکم و یثبت اقدامکم». ما فهمیدیم باید برگردیم و بجنگیم. از این طرف سپاه تصمیم گرفت نیروهای کیفی را برای کادرسازی به لبنان بفرستند؛ کادر عقیدتی و سیاسی و آموزش نظامی. در آن شش ماه، توفیق شد ما هم به لبنان رفتیم. اوین دیدای که با ایشان داشتم، دیدم کتاب «یوم الخلاص» را زیر بغل داشت؛ کتابی که از علامات ظهور می‌گفت. ما با هم خیلی دوست شدیم و شاید روزانه چهارده پانزده ساعت با هم بودیم.

سیدحسن می‌گفت ما قول سازندگی نمی‌دهیم ولی قول می‌دهیم برای ملت لبنان خون‌مان را بدهیم

آیت‌الله کعبی ادامه داد: اولین گروهی که آموزش عقیدتی و سیاسی دیدند، پنج نفر اصلی کادر حزب‌الله بودند که شهید نصرالله هم از آنها بود. آموزش‌های سخت نظامی هم دیدند. هرکدام از اینها یک چریک شدند. آقای نصرالله مسئولیت واحد پرسنلی مجموعه لبنانی‌ها را به دست گرفت که حالا به آن منابع انسانی می‌گویند. آن موقع مطرح بود باید چکار کنیم و چه اسمی داشته باشیم؟ آن زمان در ایران فقط می‌گفتند «حزب فقط حزب الله، رهبر فقط روح الله». ما هم آنجا گفته بودیم هرکس حاضر است با اسرائیل بجنگد، ما حاضریم آن را سازماندهی کنیم. نام حزب الله این‌طوری متولد شد؛ یعنی در اثر شعار عمومی ملت ایران.

وی با اشاره به تأسیس حزب الله لبنان، گفت: در بیانیه حزب‌الله در سال ۱۹۸۵ فلسفه تأسیس حزب الله این شد؛ خروج نیروهای اشغالگر، محاکمه مزدوران، برپایی نظام اسلامی و وفاداری به ولایت فقیه. دیدند نمی‌شود به خاطر جامعه متکثر لبنان نظام جمهوری اسلامی تشکیل داد، به همین دلیل شعارشان ایجاد مقاومت اسلامی شد. بعد از ایجاد حزب الله، این حزب وارد مرحله دوم شد؛ یعنی از تکوین وارد مرحله نهادسازی و مشارکت سیاسی شد. اولین انتخابات سال ۱۹۹۲ بود که تشکیلات رفیق حریری در مقابل حزب الله قرار داشت. آنها با شعار آبادانی و سازندگی آمده بودند. سیدحسن وقتی می‌خواست تبلیغات انتخاباتی کند، گفت «اگر کسی وعده سازندگی و بازسازی می‌دهد، من به شما بگویم ما پیرو امام صادق (ع) هستیم. امام صادق (ع) می‌گوید اگر کسی طرفدار ماست، خودش را آماده فقر کند. ما وعده سازندگی نمی‌دهیم ولی وعده می‌دهیم که خون‌مان را برای لبنان و شما ملت می‌دهیم». حزب الله در انتخابات پیروز شد و فراکسیون مقاومت را در پارلمان تشکیل داد. یعنی اینجا شروع به شبکه‌سازی اجتماعی کردند؛ کارهای درمانی و رسانه‌ای و خدماتی و غیره. مرحله‌های بعدی هم مرحله منطقه‌گرایی و دفاع از محور مقاومت بود. حزب الله دیگر منحصر در لبنان نبود، بلکه به یاری کل محور مقاومت آمده بود. مرحله پنجم هم جهان تمدنی و رویارویی جهانی است.

آیت‌الله کعبی در پایان گفت: کار حزب الله لبنان، یکی تثبیت صدور انقلاب اسلامی، دوم بازتعریف معادلات قدرت منطقه‌ای، سوم الگوسازی برای جبهه مقاومت، چهارم تقویت گفتمان وحدت اسلامی و پنجم توسعه دیپلماسی جهادی و رسانه‌ای است. به همین دلیل باید درباره این نهاد مقدس کار کنیم و آن را معرفی کنیم.

کتاب «تکوین حزب‌الله» برای اهالی علوم اجتماعی مهم است

رونمایی از کتاب «تکوین حزب الله»

پایان‌بخش این مراسم، رونمایی از کتاب «تکوین حزب‌الله» بود که توسط آیت‌الله کعبی، حجت الاسلام محمد قمی، سردار علی شمشیری و موسوی ریاست محترم پژوهشکده باقرالعلوم از آن رونمایی شد.

برآیند جامعه بر شانۀ آنتن؛ کثرت جاری است