به گزارش خبرنگار مهر، رمان «سهراب، نوشداروی خراسان» داستانی است برگرفته از حافظه تاریخی و زیسته مردم خراسان؛ روایتی از شجاعت، جوانمردی و دفاع از سرزمین در برابر ظلم و آشوب، که با آمیزه‌ای از تاریخ و خیال، ارزش‌های اخلاقی و حماسی این دیار را زنده می‌کند.

سیدحسن کیخسروی، نویسنده کتاب «سهراب، نوشداروی خراسان» درباره ریشه‌های شکل‌گیری این اثر گفت: این رمان در حقیقت ادای دینی است به گذشته زندگی عشایری و روستایی خانواده‌ام. تجربه‌ای که در ضمیر ناخودآگاهم نقش بسته و سرشار از حماسه اخلاق، قهرمانی، دین‌مداری و جوانمردی است. جهانی که در آن حرمت انسان و احترام به بزرگان قبیله چه زن و چه مرد اصل بوده است. در این کتاب با نگاهی گذرا به تاریخ معاصر، تأثیر جنگ‌های جهانی اول و دوم، اشغال ایران توسط روس و انگلیس و به‌ویژه نابسامانی‌های خراسان در اواخر قاجار و پهلوی بازتاب یافته است؛ روزگاری که راهزنی و چپاولگری مأموران حکومتی و ژاندارم‌ها در پیوند با دشمنان، زندگی مردم را سخت کرده بود.

کیخسروی افزود: ایده اصلی داستان از حافظه نسل‌های پیشین که سینه‌به‌سینه منتقل شده و نیز از کتاب‌های تاریخ اجتماعی خراسان گرفته شده است. البته در بخش پایانی، تاریخ با خیال درهم آمیخته تا حماسه شهادت قهرمان داستان رقم بخورد. عشق به زندگی ایلی، شجاعت‌های مردمان و پیوند دفاع از ایل و خانواده با طبیعت زیبا و پهناور دشت‌ها و کوه‌های خراسان از الله‌اکبر تا بینالود همه دست‌به‌دست هم داد تا این داستان شکل بگیرد.

این نویسنده ادامه داد: هیچ‌یک از قهرمانان کتاب جز چند چهره تاریخی همچون آیت‌الله سبزواری و برخی شخصیت‌های درگیر جنگ با روس‌ها، واقعی نیستند. دیگر شخصیت‌ها با آنکه نمونه‌های فراوانی از آنان در جامعه ایرانی وجود داشته، زاده تخیل خودم است.

او درباره منابع اثر توضیح داد: تاریخ معاصر ایران، به‌ویژه خراسان و روایت‌های شفاهی محلی منابع اصلی من بودند. سفر به مسیرهای واقعه، از کوه‌های درگز و قوچان تا چناران و مشهد، روستاهای پاژ و سناباد، زندان هارون و محلات قدیمی مشهد چون گوهرشاد و نوغان، همه در نوشتن این رمان نقش داشتند.

به گفته کیخسروی، مهم‌ترین پیام داستان یادآوری نقش تاریخی مردم شجاع و متدین خراسان در دفاع از ناموس، تمامیت ارضی و اماکن مقدسی چون بارگاه امام رضا (ع) است؛ مردمی که هر زمان لازم بوده با شجاعت، ایمان و پیروی از روحانیت، در برابر زورگویان ایستاده‌اند.

او تأکید کرد: قهرمانان این کتاب برای مخاطب امروز حامل ارزش‌هایی چون شجاعت، عشق، فداکاری، گذشت، دفاع از مظلوم و پایبندی به راستی و درستی هستند. همان‌گونه که در طول تاریخ، جدال میان خیر و شر و نور و ظلمت همواره در زندگی بشر جاری بوده است.

نویسنده «سهراب، نوشداروی خراسان» با اشاره به ظرفیت‌های اثر گفت: این داستان می‌تواند منبع الهام بسیاری از آثار هنری باشد؛ از شعر و رمان گرفته تا نقاشی و سینما. چرا که برآمده از حافظه زیسته جامعه‌ای است که ریشه در زندگی ایلی، عشایری و کشاورزی دارد.

کیخسروی افزود: به باور من هر نویسنده زندگی و تجربه زیسته خود را می‌نویسد، گرچه نقش خیال و آرایه‌های ادبی همچون تشبیه، استعاره، مجاز و کنایه در باورپذیر کردن فضا برای مخاطب انکارناپذیر است. همزادپنداری مخاطب با قهرمانان، عامل اصلی پذیرش اثر از سوی خواننده است.

وی در پایان خاطرنشان کرد: حماسه و عرفان در جان انسان‌ها، به‌ویژه شرقیان و خاصه خراسانیان، جاری است. همان‌گونه که نلدکه شرق‌شناس روسی گفته، خراسان سرزمین آفتاب‌خیز ایران، مهد شعر، عرفان و پهلوانی است؛ جایی که هیچ سرزمینی به‌اندازه آن برای آزادی و آرمان‌های بشری شهید نداده است.

سید حسن کیخسروی، نویسنده و پژوهشگر ادبی، متولد اول بهمن ۱۳۳۶ در سلطان‌آباد سبزوار که امروز مرکز شهرستان خوشاب است که از کودکی با دنیای شعر و ادب پیوند خورد. تک‌فرزندی او و حضور پدربزرگی باسواد در علوم قرآنی، در روزگار مکتب‌خانه‌ها سبب شد تا در هفت‌سالگی توانایی خواندن و حفظ بسیاری از آیات قرآن را بیابد و هم‌زمان با گلستان و بوستان سعدی، غزلیات حافظ و شاهنامه فردوسی آشنا شود. این تجربه‌ها، مشوق جدی او در توجه به قصه‌های خانوادگی و سرودن شعر شد؛ به گونه‌ای که نخستین قطعه شعرش در سال ۱۳۵۳ در مجله جوانان امروز منتشر شد و داستان‌های کوتاهش نیز هم‌زمان در روزنامه‌های محلی به چاپ رسید.

کیخسروی تحصیلات دانشگاهی خود را در مقطع کارشناسی رشته فلسفه اسلامی و کارشناسی ارشد عرفان اسلامی در دانشگاه علوم و تحقیقات تهران به پایان رساند. چند سالی به دلیل انتقال به وزارت کشور و مسئولیت به‌عنوان نخستین شهردار زادگاهش از فضای هنر فاصله گرفت، اما پس از بازنشستگی بار دیگر به‌طور جدی به نوشتن و پژوهش روی آورد.

ایده اصلی کار از نقل‌های سینه‌به‌سینه آمده است؛ روایتی حماسی از خراسان