باشگاه خبرنگاران جوان ؛ فاطمه کربلایی - حجت الاسلام والمسلمین خسروپناه دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در سخنانی تفصیلی در برنامه جبهه شبکه یک سیما، ابعاد گوناگون شخصیت سترگ شهید دکتر محسن فخری‌زاده را تشریح کرد. این سخنان، که در فضایی آمیخته با تجلیل و اندوه برگزار شد، تصویری جامع از این دانشمند برجسته، رهبر علمی و نماد مقاومت در عرصه دانش ارائه داد. استاد خسروپناه، با تکیه بر ۱۰ سال همکاری نزدیک و گفت‌و‌گو‌های مستمر با شهید فخری‌زاده، ایشان را نمونه‌ای درخشان از تلفیق عمیق علم، فلسفه، عرفان و تعهد انقلابی معرفی کرد.

حجت الاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه، با اشاره به نام مستعار «محسنی» یا «شهید دکتر فخری‌زاده محسنی» که شهید فخری‌زاده در فعالیت‌های حساس علمی خود به کار می‌برد، بر هوشمندی و تدبیر ایشان در مواجهه با تهدیدات و حفظ امنیت دستاورد‌ها تاکید کرد.

وی ادامه داد: این نام مستعار، تنها یک پوشش نبود، بلکه نشانه‌ای از رویکردی استراتژیک و مدیرانه در حوزه‌ای بود که کشور با شدیدترین تحریم‌ها و تهدیدات مواجه بود.

پیوند حکمت متعالیه و فیزیک کوانتوم: عطش سیری‌ناپذیر برای درک حقیقت

یکی از محور‌های کلیدی که استاد خسروپناه بر آن تمرکز کرد، عمق علمی و عطش سیری‌ناپذیر شهید فخری‌زاده برای فهم عمیق‌تر جهان بود.

وی با اشاره به جلسات مشترک ۴ ساله با حضور برجسته‌ترین اساتید فلسفه و فیزیک، که با ابتکار شهید فخری‌زاده در موسسه حکمت و فلسفه ایران شکل گرفت، بیان کرد: دغدغه اصلی این شهید، یافتن نسبت‌های پنهان میان مباحث بنیادین فلسفه اسلامی، به ویژه حکمت متعالیه ملاصدرا، و یافته‌های متحول‌کننده فیزیک کوانتومی بود.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی پرسش‌های محوری شهید فخری‌زاده را اینگونه نقل کرد: «نسبت مفهوم زمان در حکمت متعالیه با مفهوم زمان در مکانیک کوانتومی چیست؟» و «آیا اصل عدم قطعیت در فیزیک کوانتومی، قابلیت تبیین با حرکت جوهری ملاصدرا را دارد؟» این پرسش‌ها، نشان‌دهنده تلاش شهید فخری‌زاده برای ایجاد یک گفتمان علمی نوین بود که بتواند از گنجینه فلسفی ایران برای حل چالش‌های علمی عصر حاضر بهره برد.

وی افزود: کتاب «فلسفه و فیزیک شهید فخری‌زاده» حاصل این گفت‌و‌گو‌ها بود که نشان از تعمق و دقت نظر ایشان دارد. همچنین، شهید فخری‌زاده تمایل داشت تا مباحث فلسفه و علوم شناختی را نیز مورد بررسی قرار دهد، امری که مرز‌های دانش را به چالش می‌کشید.

مدیریت علمی، جهادی و رهبری جریان نخبگان

شهید فخری‌زاده، فراتر از یک دانشمند، یک رهبر و مدیر استراتژیک بود. استاد خسروپناه با تاکید بر این نکته، به نقش کلیدی ایشان در تشکیل، سازماندهی و هدایت بخش دانش هسته‌ای کشور اشاره کرد.

وی توانست جمعی از برترین نخبگان کشور، از جمله شهیدان شهریاری، علی محمدی و رضایی‌نژاد را شناسایی و در پروژه‌های حیاتی هسته‌ای به کار گیرد. این اقدام، در شرایطی که کشور با تحریم‌های شدید و عدم دسترسی به فناوری‌های پیشرفته مواجه بود، بسیار حیاتی و ارزشمند بود.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی به ماموریت‌دهی شهید فخری‌زاده به دانشمندان برای تفکر در مباحث نظری و تخصصی هسته‌ای اشاره کرد و گفت: این رویکرد، نشان‌دهنده درک عمیق ایشان از ضرورت پشتوانه‌های نظری برای پیشرفت‌های عملی بود.

وی همچنین بر این نکته تاکید کرد که شهید فخری‌زاده، صرفاً به دنبال مقاله نوشتن یا ارتقاء علمی از طریق روش‌های معمول نبود، بلکه پژوهش و تحقیق، انگیزه اصلی او برای خلق دانش بود.

تبدیل دانش به فناوری و صنعت: رویکرد خودکفایی

استاد خسروپناه با بیان اینکه شهید فخری‌زاده، باور راسخی به توان داخلی داشت و همواره بر ضرورت تبدیل دانش به فناوری و سپس فناوری به صنعت تاکید می‌کرد، گفت که ایشان معتقد بود بدون عقبه نظری قوی و بومی‌سازی دانش، همواره در صنعت وابسته خواهیم ماند و مجبور به واردات خواهیم بود. این رویکرد، مسیر پیشرفت کشورهایی، چون آلمان را که شخصیت‌های بزرگی، چون انیشتین داشتند، تداعی می‌کرد.

روح عرفانی، اخلاص و خدمت بی‌منت

وی با شور و اشتیاق از جنبه‌های عرفانی و معنوی شهید فخری‌زاده سخن گفت و تاکید کرد: من در شهید فخری‌زاده ذره‌ای دنیوی نمی‌دیدم؛ هر موقع می‌دیدم، واقعاً یاد خدا می‌افتادم. احساس می‌کردم این مرد خدایی محض است. عشق ایشان به عرفان، حافظ و سرودن شعر، نشان از عمق روحی و اتصال معنوی او با خالق داشت. کار او، نه اداری، بلکه جهادی بود؛ روزی ۱۶-۱۷ ساعت کار می‌کرد و این صرفاً برای انجام وظیفه نبود، بلکه برای ادای دین به خدا و خلق بود.

شهادت مظلومانه، نماد ایستادگی در برابر ظلم جهانی

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به ۲۰ سال تعقیب و گریز و تلاش رژیم صهیونیستی برای ربودن یا ترور شهید فخری‌زاده، بیان کرد: این ترور مظلومانه، نتیجه ناکامی دشمن در رسیدن به اهداف شوم خود بود. این اقدام، تنها ترور یک دانشمند نبود، بلکه ضربه‌ای بود که دشمنان برای جلوگیری از پیشرفت علمی و فناوری کشور وارد کردند.

شهید تهرانی مقدم و شهید فخری‌زاده: ستون‌های علم و فناوری مقاومت

استاد خسروپناه، شهید فخری‌زاده را در کنار شهید دکتر حسن تهرانی مقدم، به عنوان قله‌های ساحت علم و فناوری در جریان مقاومت معرفی کرد.

وی، نقش این شهدا را در ارتقاء قدرت دفاعی و بازدارندگی کشور برجسته ساخت.

همچنین، استاد خسروپناه با اشاره به اینکه جریان مقاومت، علاوه بر ابعاد نظامی، فرهنگی و اجتماعی، دارای ساحت مهم علم و فناوری نیز هست، تاکید کرد: این دو شهید، محور اصلی این ساحت بوده‌اند.

مدیریت بحران در دفاع زیستی: واکسن فخرا

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی به یکی دیگر از دستاورد‌های برجسته شهید فخری‌زاده در حوزه مدیریت بحران راه‌اندازی آزمایشگاه تیپ الف برای تولید واکسن کرونا اشاره کرد و ادامه داد: این اقدام، علی‌رغم اینکه تخصص اصلی شهید فخری‌زاده در حوزه زیست‌شناسی نبود، نشان‌دهنده جامعیت علمی، توانایی مدیریتی، شجاعت و تعهد ایشان به کشور در مواجهه با بحران‌های بزرگ بود. تولید واکسن «فخرا» نمادی از این توانمندی و خودکفایی بود.

الگوی حکمرانی علم و فناوری و امید به آینده

استاد خسروپناه بیان کرد: شهید فخری‌زاده، الگویی کامل از حکمرانی علم و فناوری در عمل ارائه داد. ایشان نشان داد که چگونه می‌توان با دست خالی و در شرایط سخت تحریم، به مرز‌های دانش دست یافت و دستاورد‌های بزرگی خلق کرد.

وی با تاکید بر اینکه شهادت ایشان، پایان راه نیست، بلکه آغازگر مسیری جدید است، ابراز امیدواری کرد که نسل‌های آینده، با الگوگیری از شهید فخری‌زاده، بتوانند راه او را ادامه دهند و در عرصه‌های علمی و فناوری، موفقیت‌های بیشتری کسب کنند.

وی به طور ویژه به اشاره به فعالیت‌های نخبگان در حوزه فناوری‌های کوانتومی، این امید را تقویت کرد.

هراس دشمن از تمدن‌سازی ایران: ریشه‌های مقاومت

در نهایت، استاد خسروپناه به ریشه‌های هراس دشمنان از پیشرفت ایران اشاره کرد و گفت که این هراس، ناشی از توانمندی تمدن‌سازی ایران است. رشد جریان مقاومت، اعتراضات جوانان آمریکایی و اروپایی علیه رژیم صهیونیستی، و اثربخشی دستاورد‌های علمی و فناوری که مرهون تلاش امثال شهید فخری‌زاده است، همگی نشانه‌هایی از این بلوغ و قدرت رو به رشد است.

آغاز پیش‌ثبت‌نام خوابگاه‌های دانشگاه علامه‌طباطبائی از امروز