رضا کرمی‌نژاد کارگردان نمایش «بالزی» که این شب‌ها در تماشاخانه ایرانشهر روی صحنه است درباره مضمون این اثر نمایشی به خبرنگار مهر گفت: «بالزی» داستان زندگی یک نویسنده و کارگردان تئاتر را روایت می‌کند که از چند زاویه به او پرداخته‌ایم؛ هم زندگی شخصی‌اش و هم شخصیت‌هایی که سال‌ها در ذهنش با او زندگی کرده‌اند. در فضای خیال‌پردازانه و سوررئال نمایش، این شخصیت‌ها جان گرفته‌اند و به نوعی موجودیت مستقل پیدا کرده‌اند. ماجرای این نمایش از دل دغدغه‌های شخصی و جمعی ما شکل گرفته؛ مسائل و معضلاتی که معمولاً در جامعه تئاتر با توجه به اینکه دپارتمان یا نهاد مشخصی برای رسیدگی به آنها وجود ندارد، حل نشده باقی می‌ماند و در زندگی روزمره مردم، حتی در شخصی‌ترین لایه‌ها، حضور دارند. این موضوع‌ها باعث شد تا ما تصمیم بگیریم گوشه‌ای از آن را به زبان تئاتر بیان کنیم. این نمایش پیوند عمیقی با تجربه شخصی من از زیست تئاتری دارد.

وی درباره فرایند اجرایی نمایش بیان کرد: ما اوایل سال جدید قرارداد اجرا را با سالن بستیم و تمرین‌ها را از اواخر فروردین شروع کردیم. قرار بود اجراها زودتر انجام شود، اما به دلیل وقوع جنگ، اجرای ما به تعویق افتاد و به این بازه زمانی منتقل شد. البته تأثیرات جنگ فراتر از زمان‌بندی بود. ما در یک روال طبیعی در حال پیش رفتن بودیم اما جنگ همه‌چیز را به هم ریخت؛ هم در روند تولید و هم در فضای اجتماعی. مخاطبان تئاتر هم مثل باقی مردم درگیر نگرانی و اضطرابی هستند که با جنگ همراه است. این نگرانی روی استقبال آنها از تئاتر هم اثر گذاشته است.

فرهنگسازی با هنر؛ تئاتر حتی در زمان جنگ‌های جهانی هم تعطیل نشده است!

کرمی‌زاده در رابطه با چالش‌های اقتصادی اجرای تئاتر در شرایط فعلی توضیح داد: در کشور ما، برخلاف برخی کشورهای توسعه‌یافته ساختار حرفه‌ای تئاتر وجود ندارد. ما کمپانی نداریم، تئاتری‌ها کارمند نیستند، حقوق ثابت ندارند. همه‌چیز به‌صورت خودجوش شکل می‌گیرد. وقتی کاری این‌طور پیش می‌رود، طبیعی است که همراه با سختی‌ها و مشکلات بسیار باشد. ما هم از این قاعده مستثنی نیستیم اما با وجود تمام این فشارها، سعی می‌کنیم تئاتر را زنده نگه داریم. یکی از مهم‌ترین مشکل‌ها نداشتن امنیت شغلی است. چون اساساً چیزی به اسم شغل رسمی برای تئاتری‌ها تعریف نشده است. در کشورهای اروپایی، اعضای گروه‌های تئاتری همه کارمند کمپانی هستند؛ از بازیگر و طراح گرفته تا دستیاران. همه حقوق می‌گیرند. اما در ایران، چنین ساختاری وجود ندارد.

کارگردان نمایش «بالزی» ادامه داد: دستمزدها واقعاً ناچیز است، گاهی حتی کمتر از حقوق یک کارگر ساده. با این حال، عشق به تئاتر باعث می‌شود افراد با تمام وجود به کار ادامه بدهند. به‌نظرم، تئاتر چیزی است که در ذات بعضی از آدم‌ها دمیده شده است. مثل کسی که ذاتاً مکانیک خوبی است، یا کسی که در درونش نوازنده است. تئاتر هم همین‌طور است. کسانی که با آن زندگی می‌کنند، نمی‌توانند رهایش کنند. برای ما هم این مسیر با تمام سختی‌ها و چالش‌هایش راهی است که باید برویم. راهی است که نمی‌شود نرفت.

فرهنگسازی با هنر؛ تئاتر حتی در زمان جنگ‌های جهانی هم تعطیل نشده است!

کرمی‌زاده درباره ویژگی‌های اجرایی نمایش «بالزی» گفت: ما تقریباً بیست سال است که در فضای سوررئال و رئالیسم جادویی کار می‌کنیم. با این سبک در جشنواره‌های مختلفی شرکت کرده‌ایم؛ از جمله آلمان، روسیه، آذربایجان و شانگهای. کارهایمان بر اساس نشانه‌شناسی بین‌المللی تولید شده و در تلاش بوده‌ایم تا ارتباطی بین‌المللی از دل فرهنگ بومی خود شکل بدهیم. من اهل جنوب ایران هستم. سرزمینی که از کودکی در آن با خیال، اسطوره، آئین‌ها و فضاهای جادویی زیسته‌ام. همین جهان ذهنی و زیستی، من را به‌سمت سوررئالیسم کشاند. وقتی با تئاتر آشنا شدم، برایم مهم بود که از ریشه‌های خودم حرف بزنم. حتی اگر بخواهم «هملت» یا «مکبث» را اجرا کنم، ترجیح می‌دهم آن را در بافت سرزمین خودم بازآفرینی کنم؛ با زبان و پوشش زیستی و بومی.

وی در پایان بیان کرد: امیدوارم روزی برسد که در شهرهای ما کمپانی‌های تئاتر شکل بگیرد و فعالان این عرصه، امنیت شغلی داشته باشند. تئاتر در هیچ دوره‌ای از تاریخ، حتی در میان جنگ‌های جهانی، تعطیل نشده است چون تئاتر نقشی کلیدی در شکل‌گیری تفکر اجتماعی دارد. اگر بخواهیم میزان رشد اجتماعی یک شهر را بسنجیم، یکی از ملاک‌ها، وضعیت تئاتر آن شهر است. فرهنگ‌سازی با هنر ممکن است، نه با سیاست و نه با اقتصاد. آنچه به اجتماع «شخصیت» می‌دهد، هنر است و تئاتر، یکی از خالص‌ترین جلوه‌های آن است.

فرهنگسازی با هنر؛ تئاتر حتی در زمان جنگ‌های جهانی هم تعطیل نشده است!

نمایش «بالزی» از ۱۸ تیر تا ۱۴ مرداد هرشب ساعت ۱۹ در سالن سمندریان تماشاخانه ایرانشهر روی صحنه می‌رود.

عوامل اصلی این نمایش عبارتند از نویسنده: احمد حسن‌زاده کارگردان: رضا کرمی‌زاده دراماتورژ: رضا گشتاسب تهیه‌کننده: آرش بهروش بازیگران: مهران رنج‌بر، ایمان سلگی، میثم یوسفی، نازنین نادرپور، پوریا نیک‌اقبالیان و بهنام مهدی‌پور.

در خلاصه داستان این نمایش آمده است: من قاتل زنم نیستم. عاشقش بودم، حتی وقتی که دیگه منو نمی‌دید و نمی‌شنید و نمی‌فهمید.

عکس از پرتو جغتایی است.

پرونده مستندسازی از همدلی ایرانیان در جنگ ۱۲ روزه باز شد/ گفت‌و‌گو با مستندسازان بحران در تلویزیون