به گزارش خبرنگار مهر، مراسم بزرگداشت شهید منصوره عالیخانی هنرمند نقاشی که سحرگاه ۲۳ مرداد در حمله رژیم صهیونیستی به ایران، به همراه همسرش سعید برجی، دانشمند هسته‌ای کشور به شهادت رسید، عصر سه‌شنبه ۲۴ تیر با اجرای رسالت بوذری در تماشاخانه مهر حوزه هنری برگزار شد.

در این مراسم، محمدمهدی دادمان، رئیس حوزه هنری، نادره رضایی، معاون هنری وزیر فرهنگ، نیکنام حسین‌پور، مدیر روابط عمومی وزارت فرهنگ، محمد زرویی نصرآباد، مدیرعامل مؤسسه فرهنگی هنری نام، آیدین مهدی‌زاده، مدیرکل هنرهای تجسمی، کاظم چلیپا، سیدعلی میرفتاح، عبدالحمید قدیریان، محمود عبدالحسینی، جمعی از هنرمندان نقاش، خانواده و دوستان شهید عالیخانی حضور داشتند.

چلیپا: باورمندی شهید منصوره عالیخانی باید معرفی شود

اولین سخنران این مراسم، کاظم چلیپا، هنرمند پیشکسوت نقاش و اولین استاد شهید عالیخانی بود که بعد از قرائت کلام الله مجید و پخش سرود جمهوری اسلامی ایران، بیان کرد: فکر نمی‌کردم روزی اینجا درباره شهادت منصوره عالیخانی صحبت کنم، همه ما رفتنی هستیم. وقت همه ما محدود است و فقط باید بدانیم که از این زمان چگونه استفاده کنیم. شهید عالیخانی از زمانی که در زندگی‌اش داشت، به خوبی استفاده کرد. او از زمان محدود عمر گرانبهایش به خوبی استفاده کرد و آثار ماندگاری به جا گذاشت.

وی گفت: زمانی که حوزه هنری تازه تأسیس شده بود و زنده‌یاد ابوالفضل عالی، طراحی گرافیک انجام می‌داد، ایشان، خانم عالیخانی را به من معرفی کرد و گفت که علاقه به نقاشی دارد. با خانم عالیخانی صحبت کردم و دیدم که بسیار درون‌گرا و صبور است. کم حرف می‌زند و سوال زیاد دارد. ایشان هر بار که من را می‌دید کارهای جدیدش را به من نشان می‌داد و با انرژی صحبت می‌کرد و در این مسیر، غرور هنرمندانه‌ای داشت.

چلیپا با اشاره به آخرین کاری که شهید عالیخانی در دست داشت که تابلوی «عصر عاشورا» بود، بیان کرد: اتود این کار را به من نشان داد، او آزاده بود و نگاه عمیقی به هنر داشت. وی همچنین در نمایشگاهی که سال گذشته داشت، آثار ارزشمندی را نمایش داده بود.

وی از حوزه هنری درخواست کرد که کتابی درباره این هنرمند آزاده تهیه و منتشر کنند. همچنین کتاب‌هایی درباره زنان هنرمند فعال در حوزه هنری منتشر شود.

چلیپا در پایان گفت: عالیخانی عاشق نقاشی بود و آثار ماندگاری به وجود آورد. با تمام باورمندی‌اش کار می‌کرد و به همین دلیل، این باورمندی باید معرفی شود تا الگوسازی برای نسل جدید شود. ان‌شاءالله با حضرت زینب و سیدالشهدا (ع) محشور شود.

در ادامه، سیدامیر جاوید، قائم مقام رئیس حوزه هنری در امور بین‌الملل در سخنانی گفت: ویژگی این جلسه این است که هنرمند درباره هنرمند گفتگو کند و من نمی‌خواهم که زمان بگذرد و دوست دارم این گفتگوها را بشنوم.

وی گفت: یکی از وجوهی که در امر شهادت قابل اعتناست این است که بگوییم خدا فرد را برگزیده است. درست برخلاف برنامه‌ریزی‌های روزمره و برنامه‌ریزی شخصی برای اینکه هنر کسی را معرفی کنیم، در مورد شهادت و شهید کسی که عهده‌دار معرفی اوست، پروردگار عالم است. سعی ما در حوزه هنری این بود که به اندازه بضاعت خودمان بتوانیم در مسیر اراده خداوند قدم برداریم و این قدم ان‌شاءالله قدم آخر نیست.

میرفتاح: باید قدرت خون شهدا را کشف کنیم

سیدعلی میرفتاح، هنرمند نقاش که طی روزهای گذشته نقاشی دیواری از شهدای جنگ تحمیلی ۱۲ روزه در خیابان‌های پایتخت ترسیم کرده است، به عنوان سخنران بعدی گفت: در دهه شصت به خانواده شهدا، تبریک و تسلیت می‌گفتیم و این مورد به تعارف گفته نمی‌شد. اما الان سال‌هاست از این فرهنگ دور شدیم و این تبریک و تسلیت از فرهنگ زبانی ما بیرون رفته است. اما جنگ ۱۲ روزه خیلی از فرهنگ‌های گذشته را زنده کرد. شهدا مقام و منزلتی دارند که آنها را زنده می‌دانیم و آنها برای ما از هر زنده‌ای، زنده‌ترند.

شهدا زورشان کمتر از زنده‌ها نیست. در جنگ تحمیلی ۱۲ روزه، قدرت خون و مظلومیت این شهدا کاری کرد که از عهده خیلی‌ها کاری برنمی‌آمد. یکی از مواردی که سبب شد قدرت ایران بچربد، قدرت موشکی ایران بود، جایی که فرمانده اصلی این جنگ شهید شد که آن را همچون باقیات و صالحات آن شهید می‌پنداریم.

وی بیان کرد: شهدا قدرتی دارند که در همین مسائل امنیتی و اجتماعی آن را تجربه کرده‌ایم. همین شهدا بودند که باعث شدند که در بسیاری از نقاط جهان، مردم از حق و حقیقت سخن بگویند، زمانی که مردم جهان با قدرت رسانه متوجه مظلومیت فلسطین شدند. همیشه پیش خودم می‌گویم ما خیلی نتوانستیم حرف حق را بزنیم، اما اتفاقی می‌افتد که بر مدار فلسطین چرخید و در اروپا و آمریکا دانشجویان و فرهیختگان همسوی این مظلومیت شدند و حتی پرچم ایران را بالا گرفتند.

میرفتاح تاکید کرد: ما باید قدرت خون شهدا را کشف کنیم.

وی در ادامه سخنانش با انتقاد از هنر امروز و نمود آن در فضای شهری گفت: شهر ما در تصرف بیلبوردهای بزرگ است و هیچ هویت بصری ندارد و علیرغم اینکه ما هنرمندان بسیاری داریم که کار می‌کنند، اما در کنج عزلت نشستند. همچنان‌که در وزارتخانه‌ها هم اثری از آثار هنری نمی‌بینیم‌. من خیلی اعتراض دارم، اما به بهانه بزرگداشت خانم عالیخانی، خواهش می‌کنم که از خودمان شروع کنیم. معماری امروز گرفتار سودآوری روزمره است، اما متهم ردیف اول به نظر من خود معماران هستند. نسل‌های مختلف هنرمندان نیز در اینکه زیبایی‌شناسی هنر انقلاب رشد نمی‌کند؛ مقصر هستند.

میرفتاح عنوان کرد: ان‌شاءالله پاکی خون شهدا سبب گشایش در همه عرصه‌ها برای ما شود. ما مدیون خون شهدا هستیم و دعا می‌کنم که در عرصه‌های هنری نیز گشایشی ایجاد شود و زیبایی‌شناسی هنری ما صادر شود.

سپس، محمود صالحی و سعید میرزاحسینی، قطعات موسیقی سنتی اجرا کردند و قطعه «ای ایران» با همراهی حاضران خوانده شد.

تاکید نادره رضایی بر بیان روایت‌هایی از جنگ تحمیلی ۱۲ روزه توسط هنرمندان

در ادامه مراسم، نادره رضایی، معاون هنری وزیر فرهنگ با تسلیت شهادت منصوره عالیخانی بیان کرد: هم بابت شهادت هنرمند شهید منصوره عالیخانی و هم دانشمند هسته‌ای سعید برجی همسرشان تسلیت می‌گویم. بیش از هزار جان در این جنگ تحمیلی ستانده شده و چقدر باید در کشوری سرمایه‌گذاری شود تا چنین شخصیت‌هایی باز تربیت شوند. اساتید برجسته و دانشمندان هسته‌ای، هنرمندان و بیش از ۴۰ فعال فرهنگی و ۱۵۰ سرباز مدافع وطن، بیش از ۱۰۰ زن و کودک و...

وی ادامه داد: در کنار تلخی عظیم و غیرقابل وصف از دست دادن‌ها، در کنار این جانکاهی اتفاق، از آنچه که دغدغه شهید عالیخانی بود؛ بگوییم که خلق اثر برای زندگی بود که برگرفته از معاصریت است.

وی بیان کرد: آقای میرفتاح اشاره کرد که از دهه شصت بهترین آثار برای ما به یادگار مانده؛ در آن شرایط نیز آن‌چنان که روایت‌ها مهم بود، هنرمندان در خط مقدم فعال بودند و الان نیز اینگونه روایت نیاز امروز ماست. امیدوارم جنگی نباشد و صلح باشد. به گواه تاریخ، ما شروع کننده هیچ جنگی نبودیم، اما سرافرازانه ایستادگی کردیم. در این ایستادگی، حق ماست که در روایت کردن، دست برتر را داشته باشیم.

رضایی تصریح کرد: دشمن میلیون‌ها دلار، برای جعل روایت هزینه می‌کند و به همین دلیل، از شما هنرمندان می‌خواهم در ادامه این مسیر همراه باشید و روایت‌هایی داشته باشید و خاضعانه از شما می‌خواهم که برای تقویت همبستگی ملی که مهمترین ابزار ما در برابر دشمن است، یاری‌رسان باشید.

وی اظهار کرد: آنچه که شما در آن پیشران بودید و آنچه که می‌تواند مقوم ما باشد و رفع خطاها و مشکلات را سبب شود، چشم بستن بر تفاوت‌ها و تلاش برای اشتراکات در مسیر همبستگی ملی است. در این مسیر صبر عظیم ملت را نباید فراموش کرد و این هنر شما می‌تواند به تاب‌آوری مردم کمک کند و ما نیز در این مسیر همراهی خواهیم کرد. حتماً برکت خون شهدا ادامه این مسیر و ماندگاری ایران را سبب خواهد شد.

در ادامه صدیقه سلمان، هنرمند نقاش و از دوستان شهید عالیخانی با عرض تسلیت، به مرور کوتاهی از سال‌های همکاری و همراهی‌اش با منصوره عالیخانی پرداخت و افزود: صحبت‌های من تنها ادای دین و احترام به دوست عزیزم شهید عالیخانی در حد بضاعت است.

وی که با چشمانی اشک‌بار و به سختی سخن می‌گفت، بیان کرد: مصاحبت‌هایم با منصوره عزیز، خاطراتی را برایم رقم زده که ذکر آنها در این جلسه نمی‌گنجد. در کنار عشق به نقاشی و طراحی، به تعاملات انسانی، در پی یافتن معنای جدیدی از زندگی بود و به تلاش پرشور ادامه می‌داد. در زندگی انسان‌های والا، شهادت آخرین سطر کتاب زندگی دنیایی و با شکوه‌ترین حیات طیبه است که نصیب او شد.

مینا صدری، هنرمند نقاش نیز در سخنانی بیان کرد: چه کسی تصور می‌کرد هنرمندی در شهر تهران، شهید شود. فصل مشترک بین هنرمندان و سرداران و دانشمندان بود که همت کردند و جان‌شان را در این راه فدا کردند. به دست آوردن این جایگاه، نشان از روح پاک این هنرمند فقید دارد که دغدغه اصلی آثارش، ایران فرهنگی بوده است. ان‌شاءالله روح این شهید بزرگوار در محضر خداوند و در جوار شهیدان محشور شود.

خواهرم تا آخرین لحظه زندگی‌اش سعی کرد دنیا را زیبا کند

در پایان مراسم بزرگداشت، نادره رضایی لوح تقدیری به مژگان عالیخانی خواهر شهید عالیخانی اهدا کرد.

سپس مژگان عالیخانی در سخنانی گفت: منصوره تنها خواهری دلسوز نبود، بلکه هنرمندی متعهد و عاشق و رفیقی دلسوز بود. می‌خواست همه افراد، عشقی را که در وجود خودش در مورد نقاشی بود، بچشند. می‌گفت هنر وقتی شروع می‌شود که خلاقیت بجوشد. از بچگی دفترها و کتاب‌هایش را پر از نقاشی می‌کرد و تا آخرین لحظه زندگی‌اش سعی کرد دنیا را زیبا کند. آقای چلیپا از شما خیلی ممنونم که این عشق را در وجودش پرورش دادید. چند ساعت قبل از شهادتش، با او صحبت می‌کردم، چون بیماری‌اش پیشرفت کرده بود و از او خواستم بازنشسته شود، اما او گفت که کارش است که زنده نگاهش داشته است. از همه عزیزانی که در کنار ما بودند و ما را تنها نگذاشتند، تشکر می‌کنم.

پس از اتمام مراسم، حاضران برای افتتاحیه نمایشگاه آثار منصوره عالیخانی به گالری عالی رفتند. این نمایشگاه شامل ۲۵ اثر نقاشی از این هنرمند شهید است و تا ۶ مرداد ادامه خواهد داشت.

فراخوان پژوهشی سال ۱۴۰۴ سازمان سینمایی منتشر شد