یک پروژه علمی کم‌نظیر در بریتانیا با اسکن کامل بدن ۱۰۰ هزار نفر از سر تا پا، جهان علم را در آستانه انقلابی در تشخیص و درمان زودهنگام بیماری‌ها قرار داده است؛ پروژه‌ای که به گفته دانشمندان، می‌تواند مسیر تشخیص زودهنگام بیماری‌ها و درک روند پیری را تغییر دهد.

بر اساس گزارش رسمی «بانک زیستی انگلستان»، یا همان «یو‌کِی‌بایوبنک» (UK Biobank)، این پروژه ده‌ساله اکنون تکمیل شده و بیش از یک میلیارد تصویر پزشکی «شناسایی‌زدایی‌شده» (de-identified) (یعنی نام بیمار از روی عکس‌ها حذف شده است) از قلب، مغز، رگ‌های خونی، استخوان‌ها و اندام‌های داخلی در اختیار محققان سراسر جهان قرار گرفته است؛ تصاویری که در کنار اطلاعات ژنتیکی، سوابق پزشکی و سبک زندگی داوطلبان، به یکی از غنی‌ترین منابع داده‌ای تاریخ پزشکی تبدیل شده است. چهار دانشمند و پژوهشگر فعال این حوزه در گفت‌و‌گو با روزنامه گاردین از این پروژه می‌گویند.

«نائومی آلن» (Naomi Allen)، دانشمند ارشد بانک زیستی انگلستان، با اشاره به اهمیت این پروژه می‌گوید: «محققان اکنون پنجره‌ای بی‌سابقه به درون بدن انسان دارند؛ پنجره‌ای برای درک دقیق روند پیری و شکل‌گیری بیماری‌ها در مقیاسی بزرگ.»

این پروژه با ثبت ۱۲ هزار تصویر از هر داوطلب، به بررسی دقیق اندازه، شکل و ساختار مغز، قلب، استخوان‌ها و بافت‌های چربی پرداخته و حتی از طریق اسکن عروق گردن، خطرات بالقوه سکته را شناسایی کرده است.

«پاول متیوز» (Paul Matthews)، استاد علوم اعصاب «کالج سلطنتی لندن» (Imperial College London)، اعلام کرده است که دقت این اسکن‌ها به حدی بالاست که امکان شناسایی تفاوت‌های بسیار جزئی در اندازه مغز (به اندازه یک قاشق چای‌خوری آب!) فراهم شده و امکان شناسایی زودهنگام خطر زوال عقل و آلزایمر را می‌دهد؛ موضوعی که اکنون در سرویس سلامت ملی بریتانیا (NHS) به صورت آزمایشی در حال استفاده است.

دکتر «پاتریشیا مونرو» (Patricia Munroe)، استاد پزشکی مولکولی در «دانشگاه کویین مری لندن» (Queen Mary University of London)، بر روی ژنتیک ساختار، عملکرد و بیماری‌های قلب کار می‌کند. تصاویر جدید، چرخه‌های ضربان قلب را ثبت کرده‌اند و به او این امکان را می‌دهند که ژن‌هایی را که عملکرد قلب به‌عنوان یک پمپ و همچنین ساختار آن را کنترل می‌کنند، شناسایی کند و زمان بروز اختلال در این فرآیند‌ها را ببیند.

همچنین، نتایج این پروژه نشان داده است که حتی مصرف اندک الکل نیز می‌تواند به تغییر ساختار مغز و کاهش حجم آن منجر شود و برخلاف باور عمومی، هیچ سطح «کاملاً ایمن» از مصرف الکل وجود ندارد.

ابعاد مهم‌تر پروژه:
• پایش ۶۰ هزار نفر برای بررسی تغییرات مغز، استخوان و بدن در سال‌های پس از اسکن اولیه آغاز شده است.
• ثبت روند افزایش چربی‌های احشایی و کاهش کیفیت عضلات با افزایش سن.
• تشخیص خودکار آنوریسم‌ها (برآمدگی خطرناک دیواره رگ‌ها) با الگوریتم‌های هوش مصنوعی.

پروفسور «لوئیز توماس» (Louise Thomas) از دانشگاه «وست‌مینستر» (Westminster) می‌گوید: «نتایج حیرت‌آور بود؛ چربی احشایی افراد طی دو سال به‌طور قابل‌توجهی افزایش یافته و عضلات چرب‌تر شده‌اند. ما با افزایش سن، بیشتر و بیشتر شبیه گوشت واگیو (wagyu beef) می‌شویم!»

واگیو (和牛) نام جمعیِ چهار نژاد اصلی گاو گوشتی ژاپنی است. همه گاو‌های واگیو از دورگه‌سازی گاو‌های بومی ژاپنی با گاو‌های وارداتی، عمدتاً از اروپا، در اوایل قرن بیستم به دست آمده‌اند.

توماس، استاد تصویربرداری متابولیک در دانشگاه وست‌مینستر، تصاویر اسکن بدن افراد را با فاصله‌ی دو سال بررسی کرده است. او می‌گوید: «نتایج بهت‌آور بود.»

انتهای پیام/

غرب می‌داند توان سخت‌افزاری ایران هم به قدرت نرم‌افزاری‌اش متکی است