به گزارش خبرنگار خبرگزاری آنا، روز گذشته (جمعه 9 اردیبهشت) در حالی که تنها چند ساعت از انتشار نخستین قسمت از سریال «سووشون» به کارگردانی نرگس آبیار در شبکه نمایش خانگی گذشته بود، دستور توقیف این سریال از طرف قوه قضائیه صادر شد و این بار برخلاف دفعات گذشته، پلتفرم نمایش دهنده این اثر نیز از دسترس مخاطبان خارج و اصطلاحا «فیلتر» شد.

مرکز رسانه قوه قضائیه دقایقی پس از توقیف پلتفرم نماوا و سریال «سووشون» با انتشار خبری مدعی شد این اثر به دلیل نداشتن مجوز توقیف شده و پلتفرم نماوا نیز به دلیل امتناع از انجام تعهدات قانونی مسدود شده است.

چند ماه پیش بود که اتفاقی مشابه در شبکه نمایش خانگی رخ داد و با ورود قوه قضائیه، پس از پخش سه قسمت از سریال «تاسیان» در پلتفرم فیلیمو، این اثر توقیف شد، اتفاقی که در همان زمان هم حواشی فراوانی به وجود آورد، اما در آنجا با پلتفرم نمایش دهنده سریال (که چند قسمت از آن را پخش کرده بود) برخوردی نشد و پس از مدت کوتاهی هم پخش سریال از سر گرفته شد. این بار اما قوه قضائیه چند گام جلوتر رفته و پلتفرم نماوا را به دلیل پخش بدون مجوز سریال جدیدش از دسترس مخاطبان خارج کرده است.

پس از این اتفاقات نماوا اطلاعیه‌ای صادر کرد و مدعی شد که اصلاحات بیست دقیقه‌ای برای این سریال انجام شده و فقط مشکل سر اختلاف یک دقیقه‌ای دیگر از اصلاحات باقیمانده است.

در بخشی از این اطلاعیه آمده: «سریال سووشون به خاطر طولانی شدن روند اصلاحات ساترا گرفتار تعلیق عرضه شده و حالا که عرضه شده چنین گرفتار محدودیت می‌شود در حالی که به تمام تعهدات عمل شده و علیرغم حذف حدود بیست دقیقه از سریال (!) گرفتار اختلاف سلیقه‌ای فقط بر سر ۶۲ ثانیه شده...»

بیانیه آبدارِ نرگس آبیار!

در ادامه این ماجرا نرگس آبیار نیز با انتشار بیانیه‌ای به توقیف سریالش و فیلتر پلتفرم واکنش نشان داد و به عاملان این اتفاق تاخت.

آبیار در بخشی از بیانیه‌اش نوشت: «چه کسی پاسخگوی این حجم از توهین به شعور مخاطب، بی‌احترامی به تلاش هنرمندان، و تخریب سرمایه‌ اجتماعی هنر این سرزمین خواهد بود؟ ما برای ساخت این اثر، با دقت، وسواس و احترام به خطوط قرمز رسمی کشور، پیش رفتیم. اما آنچه دیدیم، بی‌قانونی در پوشش قانون، و حذف در سایه ترس از صداهای مستقل بود. ما نه خلافی کرده‌ایم، نه قانون‌شکنی. این رفتارها نه توجیه‌پذیرند، نه قابل سکوت.»

وی در بخش دیگری از یادداشتش به سازمان‌های توقیف کننده به اثر هم تاخت و نوشت: « ساترا که مدعی نظم‌بخشی به فضای نمایش خانگی است، چرا به جای حمایت، تبدیل به ابزاری برای انسداد و محدودسازی هنر شده است؟ آیا قرار است هر هنرمندی که صدای متفاوت دارد، با تهدید و توقیف حذف شود؟ چه نهادی، با چه مجوزی، در چه فرآیندی، اجازه می‌دهد به این شکل حیثیت یک اثر فرهنگی، و زحمات ده‌ها انسان شرافتمند، زیر پا گذاشته شود؟»

نکته مهمی که در بیانیه کارگردان سریال «سووشون» به چشم می‌خورد ادعای نرگس آبیار درباره شناخت خط قرمزها و رعایت آنهاست!

در طول یک روز گذشته اگر کسی هم سریال را ندیده باشد، قطعا سکانس‌های خط قرمزی و مورد بحث این سریال را دیده است، صحنه‌هایی که با چیزهایی که تا پیش از این در آثار نمایشی ایرانی می‌دیدیم متفاوت بوده و به طور کاملاً عیان بیانگر عبور تیم سازنده سریال از خط قرمزهاست. اما اگر هم بپذیریم که طبق ادعای کارگردان، آنها خط قرمزها را رعایت کردند و این نسخه به نمایش درآمده واقعا نسخه‌ای سانسور شده به قول آنهاست، پس می‌توان مدعی شد که نرگس آبیار و تیم تولیدش با علم به این ماجرا که ساخت چنین صحنه‌هایی باعث ایجاد حواشی می‌شود و این حواشی به بیشتر دیده شدن اثر کمک می‌کند این سکانس‌ها را ساخته است.

گویا عشق به دیده شدن و طبیعتا دریافت پول بیشتر از طرف هنرمندان و پلتفرم باعث شده آنها با خیال راحت از خط قرمزهای فرهنگی و هنری عبور کنند و خیالشان هم تخت باشد که در نهایت می‌توانند با چند بیانیه و اعتراض، جلوی ساترا بایستند و اثرشان را منتشر کنند. همین کاری که پیش از این هم پلتفرم‌ها انجام دادند و در آخرین مورد دیدیم سریال «تاسیان» بازگشتی قهرمانانه به شبکه نمایش خانگی داشت و پس از توقیف اولیه، حالا بدون مشکل در حال پخش است.

لج و لجبازی ساترا و پلتفرم‌ها به ضرر مخاطبان

در این میان سوالات و ابهامات فراوانی وجود دارد که باید به آن پاسخ داد. اینکه اصلاحات ساترا روی این سریال (و به طور کلی آثار نمایش خانگی) در چه مراحلی انجام می‌گیرد؟ آیا پیش از تولید هم در جریان این موارد هستند یا فقط پس از نهایی شدن اثر باید به سراغ نظارت و اصلاح بروند؟ آیا ساترا بازوی اجرایی برای اصلاحاتش دارد؟ وقتی سازمانی مثل ساترا هنوز سازوکار مشخصی ندارد و به نوعی یک سازمان اجرایی قانونی محسوب نمی‌شود، پلتفرم‌ها اصولاً چرا باید نظارت و اصلاحات آن را بپذیرند؟

چیزی که از حواشی اخیر و توقیف‌ها و رفع توقیف‌های چند ماه گذشته به نظر می‌رسد، لج و لج‌بازی بین پلتفرم‌ها و ساترا است، کل کل بی‌نتیجه‌ای که قربانی آن مخاطبانی هستند که برای تماشای سریال‌هایی مثل «سووشون» و البته دیگر محتواهای پلتفرم در آنجا حساب کاربری باز کردند و برای یک یا چند ماه استفاده از آن هزینه پرداخت کردند اما حالا نه تنها اجازه دیدن سریال جدید را ندارند، که از دیگر محتواهای موجود در سایت هم نمی‌توانند بهره ببرند.

از طرف دیگر نقش قوه قضائیه نیز در این میان قابل توجه است. ارگانی عریض و طویل مثل قوه قضائیه در این دو مورد اخیر مستقیماً ورود کرده و جلوی پخش دو اثر نمایشی را گرفته است. اما مورد توقیفی اول پس از چند جلسه پشت درهای بسته و بدون هیچ توضیح موجهی برطرف شد و احتمالاً باید منتظر ماند که «سووشون» نیز در روزهای آتی رفع توقیف شوند. در این میان باید بررسی کرد که چرا اصلاً قوه قضائیه باید به این موارد ورود کند و به عنوان بازوی اجرایی ساترا عمل کند؟

در سال‌های اخیر بارها و بارها شاهد مجادله بین ساترا و پلتفرم‌های شبکه نمایش خانگی بودیم، مسائلی که در نهایت سود آن برای پلتفرم‌ها بوده و تمام سریال‌ها برنامه‌های ترکیبی مورد بحث، خیلی راحت به نمایش درآمدند. اما به نظر می‌رسد ساترا با ارتباطاتی که در قوه قضائیه به دست آورده، از قدرت این قوه برای پیشبرد اهدافش استفاده می‌کند و سعی می‌کند قوه قضائیه را به عنوان چماقِ در دستش بالای سر پلتفرم‌ها نگه دارد تا شاید اینگونه بتواند زورش را به کرسی بنشاند.

طبق تجربه سال‌های اخیر رفتارهای اینچنینی و توقیف‌های بی‌هدفی که در نهایت هم از بین می‌رود، بیشتر به نفع آثار است چون باعث می‌شود این سریال‌ها باوجود ضعف‌هایی که در ساختار و محتوا دارند، بیشتر دیده شوند. در حقیقت این حواشی باعث تبلیغ رایگان برای آثار شبکه نمایش خانگی می‌شود، سریال‌هایی که اگر روند منطقی نمایش آن‌ها طی شود، می‌توان دید که ضعف‌های آن‌ها بسیار زیاد است و همین نقاط ضعف نیز دستمایه منتقدان و کارشناسان حرفه‌ای آثار نمایشی برای نقدهای بعضا تند و تیز روی این آثار می‌شود.

انتهای پیام/

واکنش عضو بنیاد فرشچیان به وضعیت تابلوهای کاخ سعدآباد