به گزارش خبرگزاری مهر وضعیت بحرانی مسکن و سهم ۷۰ درصدی قیمت زمین در هزینه ساخت، مجلس را بر آن داشته است تا وارد عمل شود و در پی یافتن راهی برای حل این بحران باشد. از همین رو، نصرالله پژمانفر، رئیس کمیسیون اصل ۹۰ و نماینده حوزه انتخابیه مشهد و کلات در مجلس شورای اسلامی در یک برنامه تلویزیونی با اشاره به نامه‌ها و درخواست‌های مردم برای حل مشکل مسکن توضیح داد که هفته آینده وزیر راه و شهرسازی برای پاسخگویی به وضعیت فعلی در کمیسیون اصل ۹۰ حضور خواهد یافت.

مسکن، بزرگترین دغدغه مردم

پژمانفر با اشاره به اینکه مسکن اصلی‌ترین دغدغه مردم است، گفت: «امروز مسکن به اصلی‌ترین دغدغه مردم تبدیل شده است. بیش از ۵۰ درصد درآمد در برخی مناطق صرف مسکن می‌شود و میانگین زمان انتظار خرید مسکن در کشور ۵۳ سال است؛ در تهران این رقم به ۵۹ سال می‌رسد، درحالی‌که استان بویراحمد با ۱۴ سال کمترین میزان را دارد. سالانه حدود ۷۰۰ هزار میلیارد تومان بابت اجاره‌بها در کل کشور پرداخت می‌شود و در تهران ۶۷ درصد درآمد مستأجران صرف اجاره می‌شود. این آمار نشان می‌دهد شرایط کنونی امکان خانه‌دار شدن افراد را به‌شدت دشوار کرده است.»

او درخصوص روند کند ساخت مسکن مهر توضیح داد: «در حال حاضر، سیاست‌گذاری مناسبی برای تأمین مسکن وجود ندارد. از ۴میلیون واحد مسکن مهر، ۲.۷ میلیون واحد خودمالکی بوده و تنها ۱.۳ میلیون واحد انبوه‌سازی شده است که بخشی از آن‌ها همچنان تکمیل نشده‌اند. زمین‌های داخل شهرها تقریباً ۹۰ درصد پر شده‌اند و افزایش تراکم در تهران به‌عنوان راه‌حل پیشنهاد می‌شود که تصمیمی نادرست به نظر می‌رسد. این درحالی است که حدود ۱.۸ میلیون هکتار زمین دولتی وجود دارد؛ ۱۵۰ هزار هکتار در داخل شهرها و ۱.۶۵ میلیون هکتار در حریم آن‌ها قرار دارد. بسیاری از مردم با ارسال نامه به کمیسیون اصل نود از مشکلات خود در حوزه مسکن درخواست کمک دارند.»

محدودیت توسعه تهران؛ عامل بحران مسکن پایتخت

رئیس کمیسیون اصل ۹۰ گسترش نیافتن محدوده شهر تهران را مشکل اصلی دانست و بیان کرد: «شورای عالی شهرسازی و معماری که در سال ۱۳۵۱ تأسیس شد، سیاستی را پایه‌گذاری کرد که توسعه افقی شهرها را محدود می‌کند. این سیاست باعث شده است که از زمان تصویب طرح جامع تهران در سال ۱۳۴۷، که تهران را به ۲۲ منطقه تقسیم کرده بود، تغییر چندانی در وسعت شهر رخ ندهد. در حالی که در آن زمان جمعیت تهران برای ۵ میلیون نفر پیش‌بینی شده بود، اکنون بیش از ۱۲ میلیون نفر در همان محدوده زندگی می‌کنند. این در حالی است که در آمریکا، بین سال‌های ۱۹۷۰ تا ۱۹۹۰، با افزایش ۴ درصدی جمعیت، مساحت شهرها ۴۶ درصد افزایش یافته است. روش کنونی که بر توسعه عمودی و افزایش تراکم متمرکز است، نمی‌تواند پاسخگوی نیاز مسکن باشد.»

وی افزود: «تمام ۱.۸ میلیون هکتار زمین‌های شهری و حریم شهرها در اختیار سازمان ملی زمین و مسکن است و امکان الحاق آن‌ها وجود دارد؛ اما مشکل اینجاست که حتی در تهران، با وجود تغییرات متعدد در طرح جامع، محدوده شهر همچنان ثابت مانده است. این روند نشان می‌دهد تصمیم‌گیران به‌جای حل ریشه‌ای مسئله، تنها به توسعه عمودی متوسل شده‌اند. نامه‌های متعدد مردم به کمیسیون اصل نود نیز گواه همین مشکلات است؛ از ثبت‌نام‌های چندساله برای مسکن تا وعده‌های بی‌نتیجه انبوه‌سازان. این شکایات نشان می‌دهد عمودی‌سازی، نه راه‌حل، بلکه معضل جدیدی برای مردم شده است.»

نماینده مردم مشهد و کلات با مقایسه تراکم شهرهای ایران و جهان گفت: «در مقایسه تراکم جمعیتی شهرهای ایران و جهان، تفاوت‌های چشمگیری دیده می‌شود. در شهر قم، به ازای هر هکتار، ۱۷۰ نفر زندگی می‌کنند؛ در تهران و مشهد این عدد به ۱۵۰ نفر می‌رسد. اما در لندن، تنها ۶۰ نفر و در نیویورک ۲۲ نفر در هر هکتار سکونت دارند. این آمار نشان می‌دهد که در کشورهای دیگر، رویکرد توسعه افقی به جای عمودی‌سازی در اولویت قرار دارد. با این حال، در ایران، فشار جمعیتی بالا و محدودیت زمین باعث شده است شهرها به‌جای گسترش افقی، گسترش عمودی داشته باشند.»

تنها دستاورد عمودی‌سازی، افزایش هزینه ساخت است

پژمانفر با توضیح درباره آسیب‌های بلندمرتبه‌سازی تصریح کرد: «از سال ۱۳۴۷ تاکنون، وسعت تهران بدون تغییر باقی مانده است، درحالی‌که جمعیت چندین برابر شده است. این محدودیت، خانه‌های حیاط‌دار و آرامش‌بخش گذشته را به آپارتمان‌های کوچک ۵۰ تا ۷۰ متری تبدیل کرده و سبک زندگی مردم را دگرگون ساخته است. نتیجه این تراکم عمودی، کاهش عمر مفید ساختمان‌ها در کشور به میانگین ۲۵ سال است، درحالی‌که این عدد در جهان به بیش از ۸۰ سال می‌رسد. نظام فعلی ساخت‌وساز، هزینه مسکن را افزایش داده و نیاز به تخریب مداوم ساختمان‌ها برای تطبیق با تراکم جدید، بر مشکلات افزوده است.»

او توضیح داد: «اصرار بر عمودی‌سازی در کشور، مشکلات مسکن را حل نکرده است و تنها هزینه‌ها را افزایش داده است. زمین، که تا ۷۰ درصد قیمت مسکن را تشکیل می‌دهد، عامل اصلی این بحران است. تجربه جهانی و نمونه‌های داخلی مثل خراسان رضوی نشان داده است که واگذاری زمین ارزان به مردم، امکان ساخت خانه را با هزینه کمتر فراهم می‌کند. در این مدل، مردم با نظارت دولت و مهندسین، ظرف چند ماه خانه‌های خود را ساخته و صاحب مسکن شده‌اند؛ رویکردی که نه زمین‌های کشاورزی را تهدید می‌کند و نه امنیت را کاهش می‌دهد.»

وزیر برای پاسخگویی در مجلس حاضر می‌شود

رئیس کمیسیون اصل ۹۰ در پایان بیان کرد: «مجلس از وزیر راه و شهرسازی انتظار دارد تکالیف برنامه هفتم را عملیاتی کند، زیرا بر اساس این برنامه، تولید سالانه ۹۰۰ هزار واحد مسکونی ضروری است. از این تعداد، ۶۰۰ هزار واحد برای تأمین نیاز خانوارهای جدید و ۳۰۰ هزار واحد برای نوسازی بافت‌های فرسوده است. بااین‌حال، عملکرد نه‌ماهه سال جاری فاصله زیادی با این هدف دارد. نمایندگان تأکید دارند که توسعه مسکن نباید به شهرک‌های دورافتاده محدود شود، زیرا مردم وابستگی‌های شغلی و اجتماعی به تهران دارند. پیشنهاد شده است که زمین‌های درون تهران با مولدسازی برای تأمین زیرساخت‌ها به مسکن الحاق شوند. وزیر راه و شهرسازی نیز هفته آینده در کمیسیون اصل ۹۰ باید پاسخگوی این مسائل باشد.»

ورود دانش‌بنیان‌ها به توسعه زنجیره ارزش صنایع وزارت دفاع