به گزارش خبرگزاری آنا، تاریخ علم مملو از رویداد‌های مهمی است که نوآوری‌ها، کشف‌ها و حتی زادروز‌ها و درگذشت‌های دانشمندان و مخترعان تاثیرگذار جهان را در برمی‌گیرد. در این تقویم علم، وقایع مهم مصادف با امروز 19 دی برابر با 8 ژانویه را ورق می‌زنیم.

***

ماشین حسابداری هولریث

هشتم ژانویه ۱۸۸۹ میلادی برابر با 19 دی ۱۲۶۷ خورشیدی، دکتر هرمان هولریث اولین حق ثبت اختراع ایالات متحده را برای ماشین حسابداری دریافت کرد که آن را «هنر جمع‌آوری آمار» نامیده بود. این دستگاه برای ثبت اقلام آماری جداگانه بااستفاده از ترکیبی از سوراخ‌ها در یک کارت پانچ‌شده حامل اطلاعات مربوط به هر فرد طراحی شده بود. سپس اطلاعات موجود در کارت‌های متعدد را می‌شد با عبوردادن آنها از‌طریق شمارنده‌های الکتریکی که با آهنرباهای الکتریکی کار می‌کردند محاسبه کرد. اولین کاربرد گسترده این سامانه برای اقلام آماری سرشماری سال ۱۸۹۰ از قبیل سن، جنس، شغل و غیره بود که می‌شد آنها را باکمک این دستگاه در ترکیباتی از قبیل چند مرد در سن خاصی وجود دارند محاسبه کرد. حسابداری و کنترل موجودی از دیگر توانایی‌های این ماشین بود.

ماشین‌حساب اعداد مختلط عملیاتی

هشتم ژانویه ۱۹۴۰ میلادی برابر با 19 دی ۱۳۱۸ خورشیدی، ماشین‌حساب اعداد مختلط جرج استیبیتز عملیاتی شد. جرج استیبیتز ریاضیدان محقق در آزمایشگاه‌های بل بود که ساموئل ویلیامز از آوریل ۱۹۳۹ روی ساخت این ماشین‌حساب کار کرد. این ماشین‌حساب از رله‌های تقویت‌کننده خطوط تلفن و اعداد اعشاری رمزگذاری‌شده در هر گروه متشکل از چهار رقم (بیت) استفاده می‌کرد. این اولین رایانه الکترومکانیکی برای مصارف عادی بود. نمایش توانایی این دستگاه در محاسبات از راه دور در ۱۱سپتامبر ۱۹۴۰، زمانی‌که پیام‌ها ازطریق خطوط تلفن بین اپراتورهای تله‌تایپ رد و بدل می‌شد، ارائه شد. تله‌تایپ یا تله‌پرینتر، نوعی ماشین تحریر الکترومکانیکی است که می‌تواند به‌صورت نظیر به نظیر یا یک به چند پیام‌ها را از ارتباطات مختلف دریافت و ارسال کند.

علت وابستگی به نیکوتین

هشتم ژانویه ۱۹۹۸ میلادی برابر با 19 دی ۱۳۷۶ خورشیدی، دانشمندان برای اولین‌بار شناسایی ماده شیمیایی کلیدی مغز مرتبط با وابستگی به نیکوتین را در مجله علمی نیچر اعلام کردند. پژوهشگران انستیتو پاستور در پاریس، موسسه کارولینسکا در استکهلم و بازوی تحقیقاتی گلکسو-ولکام در ژنو به این نتایج دست یافتند و نشان دادند که ماهیت اعتیادآور نیکوتین به ترشح دوپامین، یک ماده شیمیایی انتقال‌دهنده عصبی در مغز، مربوط می‌شود. دانشمندان اولین مورد از ۱۱ زیرواحد یا مولکول گیرنده نیکوتین را در مغز موش‌ها پیدا کردند. در این پژوهش، موش‌های جهش‌یافته فاقد زیرواحد b۲ در مغزشان به نیکوتین واکنش نشان ندادند. انسان‌ها همان به اصطلاح زیرواحد b۲ را دارند.

گالیلئو گالیلئی

هشتم ژانویه ۱۶۴۲ میلادی برابر با 19 دی ۱۰۲۰ خورشیدی، گالیلئو گالیلئی (گالیله) درگذشت. این دانشمند و فیلسوف طبیعی ایتالیایی از شیوه‌های جدید علمی استفاده کرد تا به کشفیات قابل توجهی در فیزیک و نجوم دست یابد. تکمیل (البته اختراع) تلسکوپ و کمک‌های متعاقب آن به نجوم ازجمله دستاوردهای بزرگ گالیله است. او علم حرکت، بی‌تحرکی، قانون سقوط اجسام و مسیرهای سَهموی‌ را مورد مطالعه قرار داد. فرمول روش علمی او هم‌راستا با نوشته‌های فرانسیس بیکن است. اما شاید بتوان گفت که شهرت گالیله، بیشتر به دفاع علمی‌اش از مدل کوپرنیک مربوط می‌شود. کوپرنیک، پیش‌از گالیله گفته‌ بود که خورشید دور زمین نمی‌چرخد. رد نظریه زمین‌مرکزی کلیسا به محکوم‌شدن گالیله در دادگاه تفتیش عقاید منجر شد. امروزه، او را با لقب‌هایی چون «پدر اخترشناسی رصدی»، «پدر روش علمی» و «پدر علم مدرن» می‌شناسند.

آنتونیا مووری

هشتم ژانویه ۱۹۵۲ میلادی برابر 19 دی ۱۳۳۰ خورشیدی، آنتونیا موری ستاره‌شناس آمریکایی که فهرست اولیه مهمی از طیف ستاره‌ای را منتشر کرد، درگذشت. موری در سال ۱۸۸۷ با در فیزیک، نجوم و فلسفه فارغ‌التحصیل شد و سپس برای کار در رصدخانه کالج هاروارد به‌عنوان کامپیوتر استخدام شد. تا پیش‌از ظهور رایانه‌های امروزی، به زنان بسیار ماهری که توانایی انجام محاسبات و پردازش داده‌های ریاضی و نجومی را داشتند کامپیوتر می‌گفتند. موری در این حرفه بود که طیف ستاره‌ای را مشاهده کرد و کاتالوگ مهمی از طبقه‌بندی‌ها را در سال ۱۸۹۷ منتشر کرد. ادوارد چارلز پیکرینگ، مدیر رصدخانه، مخالف نظام طبقه‌بندی و توضیح پهنای خطوط مختلف موری بود. در پاسخ به این واکنش منفی به تلاش‌هایش موری تصمیم گرفت رصدخانه را ترک کند. سال ۱۹۰۸ موری به رصدخانه کالج هاروارد بازگشت و در آنجا به مدت چندین سال باقی ماند. معروف‌ترین کار او تحلیل طیف‌سنجی ستاره دوتایی بتا شلیاق بود که در سال ۱۹۳۳ منتشر شد.

انتهای پیام/

افطاری و سحری چه بخوریم و چه نخوریم؟