سخنان شب گذشته دونالد ترامپ و توییت امروز او درباره ایران، بار دیگر گمانه‌زنی‌ها درباره سیاست آینده واشنگتن در قبال تهران را افزایش داده است. ترامپ که در دوران ریاست‌جمهوری خود سیاست «فشار حداکثری» را علیه ایران دنبال می‌کرد، اکنون در اظهاراتی متفاوت، از تمایل به توافق سخن گفته و تأکید کرده که آمریکا به‌دنبال راهی برای حل مسئله هسته‌ای ایران است.

این در حالی است که امضای یک سند جدید درباره امنیت ملی آمریکا، که محوریت آن اعمال فشار بیشتر بر ایران است، نشان می‌دهد رویکرد سخت‌گیرانه کاخ سفید همچنان ادامه دارد. این تناقض در مواضع ترامپ باعث شده است که تحلیل‌گران به دو دسته تقسیم شوند، گروهی معتقدند آمریکا در حال عقب‌نشینی از سیاست‌های پیشین است و راهی برای بازگشت به میز مذاکره باز کرده است.

از نگاه این گروه، ترامپ با تغییر لحن خود، ایران را «قدرتمند» خطاب کرده و تلاش دارد فضای دیپلماتیک را برای مذاکرات آینده آماده کند. اما در مقابل، گروهی دیگر این مواضع را ادامه همان فشار حداکثری گذشته می‌دانند، با این تفاوت که این‌بار واشنگتن از ابزار‌های روانی و تبلیغاتی برای ایجاد تنش در فضای داخلی ایران استفاده می‌کند. هم‌زمانی امضای این سند با سفر نتانیاهو به آمریکا نیز یکی از جنبه‌های مهم این ماجراست.

برخی تحلیلگران بر این باورند که نتانیاهو نیازمند یک امتیاز سیاسی بوده، اما سند امضا شده چیز جدیدی برای او نداشت. از سوی دیگر، برخی این اقدام را نشانه‌ای از هماهنگی آمریکا و رژیم‌صهیونیستی در اعمال فشار بر ایران می‌دانند. مجموع این موارد پیچیدگی و دوپهلو بودن موضع آمریکا را نمایان می‌کند. در چنین شرایطی، ایران باید با دقت و هوشیاری، مواضع خود را تنظیم کند تا در برابر بازی دیپلماتیک واشنگتن، امتیازی بدون دریافت امتیاز متقابل ندهد.

طی این گزارش با مرور مواضع برخی از کارشناسان و فعالان سیاسی داخلی به بررسی این مسائل پرداخته‌ایم که در ادامه از نظر می‌گذرانید.

ترامپ هم‌زمان با امضای سند ضدایرانی از تمایل به توافق گفت

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، در اقدامی که آن را اجتناب‌ناپذیر توصیف کرد، یک یادداشت ریاست‌جمهوری را امضا کرد که هدف آن تشدید فشار‌های اقتصادی و سیاسی علیه جمهوری اسلامی ایران است. این سند که بسیاری از مفاد آن ادامه سیاست‌های خصمانه دولت وی در دوره اول ریاست‌جمهوری‌اش محسوب می‌شود، از تمامی وزارتخانه‌ها و نهاد‌های دولتی آمریکا می‌خواهد که در راستای تحریم و محدودسازی جمهوری اسلامی ایران، به‌ویژه در زمینه برنامه هسته‌ای و حمایت از محور مقاومت، اقدام کنند.

ترامپ در سخنان خود تصریح کرد این سند «بسیار سخت‌گیرانه» علیه ایران تنظیم شده و ادعا کرد اگر نتیجه انتخابات آمریکا به نفع او رقم خورده بود، رویداد‌هایی مانند عملیات ۷ اکتبر مقاومت فلسطین رخ نمی‌داد. او همچنین اذعان کرد این سند، بیش از حد انتظار، خسارات وارده به سیاست‌های او را جبران می‌کند و اقداماتش را «تاریخی» خواند. با این حال، او ابراز امیدواری کرد نیازی به اجرای گسترده مفاد این سند نباشد و افزود مشخص نیست آیا توافقی میان دو کشور امکان‌پذیر است یا خیر.

ترامپ که در سخنانش بار‌ها از وضعیت بحرانی جهان و سیاست‌های دولت بایدن انتقاد می‌کرد، مدعی شد در زمان خروجش از کاخ سفید، «صلح برقرار بود»، اما اکنون جهان دچار آشوب شده است. او همچنین به دیدار قریب‌الوقوع خود با بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم‌صهیونیستی اشاره کرد و گفت درباره مسائل مختلف، از جمله ایران، با او گفت‌و‌گو خواهد کرد.

وی در ادامه به مسئله برنامه هسته‌ای ایران پرداخت و بار دیگر تکرار کرد که «ایران نباید سلاح هسته‌ای داشته باشد.» او مدعی شد در صورت ادامه ریاست‌جمهوری‌اش، این موضوع «مدت‌ها پیش» حل شده بود، اما اکنون ایران در مسیر پیشرفت برنامه هسته‌ای خود گام‌های بلندی برداشته است. در اظهاراتی تهدیدآمیز، ترامپ تأکید کرد که اگر ایران در مسیر دستیابی به سلاح هسته‌ای گام بردارد، با «نابودی کامل» مواجه خواهد شد و افزود که دستورات لازم را برای مقابله با این مسئله صادر کرده است.

وی در حالی که دولت بایدن را به «ضعف و بی‌درایتی» متهم می‌کرد، گفت که رئیس‌جمهور سابق آمریکا هرگز جرئت اتخاذ چنین مواضعی را نداشته است. در پاسخ به پرسشی درباره احتمال حمله رژیم‌صهیونیستی به تأسیسات هسته‌ای ایران و نقش آمریکا در چنین اقدامی، ترامپ گفت هنوز مشخص نیست آیا نتانیاهو چنین درخواستی خواهد داشت یا نه. او تأکید کرد مذاکرات مفصلی در این زمینه در جریان است، اما در حال حاضر نمی‌تواند در این مورد اظهارنظر کند. در پایان، ترامپ مدعی شد که علاقه‌مند به داشتن روابط خوب با همه کشورهاست، اما در مورد ایران، تنها یک مسئله برای او اهمیت دارد؛ جلوگیری از دستیابی جمهوری اسلامی به سلاح هسته‌ای. او ادعا کرد برخی از رهبران ایران نیز با این مسئله مخالفند، تا غیرمستقیم اشاره کرده باشد که برخی نیز موافقند.

رئیس‌جمهور آمریکا پس از این یادداشت صبح امروز توییتی نیز در تکمیل صحبت‌های شب گذشته خود منتشر کرد و نوشت: «من می‌خواهم ایران کشوری بزرگ و موفق باشد، اما کشوری که نباید سلاح هسته‌ای داشته باشد. گزارش‌هایی مبنی بر اینکه ایالات متحده، در همکاری با اسرائیل، قصد دارد ایران را به نابودی بکشاند، به‌شدت اغراق‌آمیز هستند. من ترجیح می‌دهم یک توافق صلح هسته‌ای معتبر وجود داشته باشد که به ایران اجازه دهد به‌صورت مسالمت‌آمیز رشد کند و پیشرفت داشته باشد. ما باید فوراً روی این موضوع کار کنیم و پس از امضای این توافق، یک جشن بزرگ خاورمیانه‌ای برگزار کنیم. خداوند خاورمیانه را حفظ کند!»

دیپلماسی زیرکانه برای فشار داخلی بر ایران

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، که همواره با لحن تهاجمی و تهدیدآمیز در مورد ایران سخن می‌گفت، این بار با ادبیاتی متفاوت و به‌ظاهر صلح‌طلبانه وارد میدان شده است. او در پیامی که اخیراً منتشر کرد، تأکید داشت که خواهان موفقیت ایران است، اما در عین حال بر خط قرمز خود در مورد دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای نیز پافشاری کرد. در حالی که در ماه‌های اخیر گمانه‌زنی‌هایی درباره احتمال افزایش تنش‌های نظامی و حتی اقدام نظامی مشترک آمریکا و اسرائیل علیه ایران مطرح شده بود، ترامپ این ادعا‌ها را «اغراق‌آمیز» خواند و از ایده یک «توافق صلح هسته‌ای معتبر» سخن گفت.

او حتی پیشنهاد داد که پس از امضای چنین توافقی، «یک جشن بزرگ خاورمیانه‌ای» برگزار شود. این تغییر لحن ترامپ تصادفی نیست. او که در دوران ریاست‌جمهوری خود سیاست «فشار حداکثری» علیه ایران را دنبال می‌کرد و از برجام خارج شد، با ارسال این پیام می‌خواهد این ذهنیت را در افکار عمومی ایران ایجاد کند که مسئولان جمهوری اسلامی ایران، خودشان مانع حل مسئله هسته‌ای هستند. در چنین شرایطی، اگر تحریم‌ها تشدید شوند یا حتی اقدامی نظامی رخ دهد، او تلاش دارد تا مسئولیت این بحران را متوجه ایران کند، نه سیاست‌های آمریکا.

همچنین در هفته‌های اخیر، برخی چهره‌های سیاسی و رسانه‌ای در ایران بحث مذاکره را مطرح کرده‌اند، اما این موضوع با واکنش جدی چهره‌های ارشد کشور روبه‌رو شده است. علی لاریجانی، مشاور رهبر انقلاب، در واکنش به این افراد گفت: «ولع برای مذاکره زود است، آیا کسی به شما پیشنهاد مذاکره داده است؟» سید‌عباس عراقچی، وزیر خارجه کشورمان نیز به‌طور صریح اعلام کرد که ایران هیچ درخواستی برای مذاکره با آمریکا نداشته و نخواهد داشت. او همچنین تأکید کرد به مقاماتی که از مذاکره سخن می‌گویند، «تذکر» داده شده است. در چنین شرایطی ترامپ بنا دارد تا سمبه افرادی که بدون ایده برای امتیاز‌گیری مطالبه مذاکره دارند را پر کرده و از این طریق دولتمردان ایران را برای تن دادن به امتیاز‌های ترامپ در هرگونه مذاکره احتمالی تحت فشار قرار دهد.

پاسخ پیچیدگی، زیرکی و پیچیدگی است

پیام جدید ترامپ، گرچه به‌ظاهر صلح‌طلبانه است، اما در واقع بخشی از یک راهبرد پیچیده‌تر برای تحت فشار قرار دادن ایران محسوب می‌شود. برخلاف گذشته که ترامپ آشکارا تهدید می‌کرد، این بار او تلاش دارد با رویکردی نرم‌تر، ایران را به یک مذاکره از موضع ضعف سوق دهد. در برابر چنین رویکردی، ایران نیز باید با هوشمندی و دیپلماسی پیچیده پاسخ دهد. پذیرش بی‌قیدوشرط مذاکره، بدون دریافت امتیازات مشخص، تنها دست ایران را خالی‌تر خواهد کرد و موجب تضعیف موقعیت دیپلماتیک کشور در آینده خواهد شد.

پیام اخیر ترامپ را باید در چهارچوب یک جنگ روانی جدید علیه ایران تحلیل کرد. او با زیرکی، به‌جای استفاده از تهدید‌های صریح، اکنون از «زبان صلح» برای پیشبرد اهداف خود استفاده می‌کند. هدف اصلی او این است که در داخل ایران، جریان‌هایی را که به دنبال مذاکره هستند، تقویت کند و از آنها برای فشار داخلی به سیاست‌گذاران ایرانی بهره ببرد. هوشیاری در برابر این نوع دیپلماسی زیرکانه، از اهمیت بالایی برخوردار است و تصمیم‌گیران کشور باید با درک دقیق این تحولات، پاسخ متناسبی به آن دهند.

عقب‌نشینی از شروط دوازده‌گانه پمپئو

پس از سال‌ها سیاست فشار حداکثری علیه ایران، به نظر می‌رسد که مقامات آمریکایی به‌تدریج از مواضع سخت‌گیرانه خود عقب‌نشینی کرده‌اند. یکی از نشانه‌های آشکار این تغییر، تمایل مجدد آنها به مذاکره درباره مسئله هسته‌ای است. این در حالی است که در دوران ریاست مایک پمپئو در وزارت خارجه آمریکا، دولت ترامپ ۱۲ شرط سخت‌گیرانه‌ای را برای ایران تعیین کرده بود که عملاً به معنای تسلیم کامل تهران در برابر واشنگتن بود. اما اکنون که ایالات متحده بار دیگر بر مذاکره متمرکز شده است، این موضوع نشان می‌دهد سیاست‌های گذشته کارایی لازم را نداشته و نتیجه‌ای که واشنگتن انتظار داشت، حاصل نشده است. سیاست فشار حداکثری که از سال ۲۰۱۸ با خروج آمریکا از برجام آغاز شد، با هدف به زانو درآوردن اقتصاد ایران طراحی شده بود.

آمریکا تصور می‌کرد با اعمال تحریم‌های سنگین و تشدید فشار‌های اقتصادی، ایران یا مجبور به پذیرش شروط سختگیرانه خواهد شد، یا دچار بحران داخلی شده و ساختار حکومتی آن تغییر خواهد کرد. اما برخلاف این تصور، جمهوری اسلامی ایران نه‌تنها در برابر این فشار‌ها ایستادگی کرد، بلکه سیاست‌های خود را در برابر غرب تنظیم کرده و به سمت تقویت همکاری‌های منطقه‌ای و بین‌المللی پیش رفت. حالا که صحبت از مذاکره می‌شود، مشخص است که آمریکا دیگر نمی‌تواند شروط دوازده‌گانه را به‌عنوان پیش‌شرط مذاکرات مطرح کند و درواقع، مجبور به تعدیل سیاست‌های خود شده است.

البته طبعاً در نتیجه تحریم‌ها، ایران در سال‌های اخیر با مشکلات اقتصادی، نوسانات ارزی و برخی اعتراضات داخلی مواجه بوده است. آمریکا و متحدانش امیدوار بودند این چالش‌ها به‌قدری جدی شوند که حکومت ایران تحت فشار افکار عمومی مجبور به تغییر مسیر شود.

اما تجربه نشان داده است جمهوری اسلامی ایران، باوجود تمام سختی‌ها، توانسته راهبرد‌هایی برای مدیریت شرایط داخلی پیدا کند. تغییر لحن آمریکا نشانه‌ای از تغییر محاسبات واشنگتن است. این موضوع ثابت می‌کند که سیاست فشار حداکثری به اهداف خود نرسیده و طرف مقابل مجبور به تجدیدنظر در راهبرد‌های خود شده است. در چنین شرایطی، ایران باید با هوشیاری کامل، از این وضعیت برای تأمین منافع ملی خود بهره ببرد و اجازه ندهد آمریکا از فضای مذاکره به‌عنوان ابزاری برای اعمال فشار جدید استفاده کند.

در تداوم سیاست فشار حداکثری

امیرعلی ابوالفتح، کارشناس مسائل بین‌الملل خطاب به ترامپ تأکید می‌کند اگر واقعاً هدف آمریکا جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای بود، خروج از برجام اقدامی نادرست محسوب می‌شد. ابوالفتح می‌گوید اگر ترامپ به برجام بازنگردد، یعنی اهدافی فراتر از جلوگیری از سلاح هسته‌ای دارد. او پیشنهاد می‌دهد ایران منتظر بماند تا نیت واقعی ترامپ مشخص شود و سپس تصمیم‌گیری کند.

مهدی ذاکریان، استاد دانشگاه یادداشت ترامپ را ادامه همان سیاست‌های فشار حداکثری می‌داند که بایدن در دوران خود تا حدی متوقف کرده بود. او می‌گوید این اقدام وزارت خزانه‌داری آمریکا را مجدداً مأمور بررسی دقیق فروش نفت ایران کرده و شرایط را برای تهران «دشوارتر» می‌کند. ذاکریان همچنین معتقد است ترامپ و نتانیاهو به دنبال اعمال اسنپ‌بک و نابودی برجام هستند.

مجید شاکری، پژوهشگر حوزه مالیه حکمرانی بر ضرورت تفکیک حرف و عمل ترامپ تأکید دارد و می‌گوید در حالی که ترامپ از تعامل با ایران صحبت می‌کند، همزمان در حال امضای سندی برای اعمال فشار حداکثری فراتر از دوره اول ریاست‌جمهوری خود است. شاکری همچنین با اشاره به یادداشت ترامپ درباره FATF، تأکید می‌کند که آمریکا مانع از پیشرفت پرونده ایران در این زمینه خواهد شد و بحث داخلی درباره لوایح مرتبط با FATF را بی‌فایده می‌داند.

ترامپ پیچیده

احمد زیدآبادی، فعال سیاسی معتقد است سخنان ترامپ بیش از آنکه قابل تحلیل مستقیم باشد، نیازمند «کشف رمز» است. زیدآبادی می‌گوید ترامپ برای حذف مسئله فلسطین ایده‌هایی دارد که حتی نتانیاهو را وحشت‌زده کرده است. درباره ایران نیز ترامپ به صورت رمزآلود از استراتژی خود پرده برداشته که چیزی جز «حداکثر فشار» نیست. او پیش‌بینی می‌کند که موضع ترامپ برای ایران شوکه‌کننده خواهد بود و سخت‌گیری‌های او به اوج خواهد رسید.

او اشاره می‌کند که ترامپ نه‌تنها از خروج از برجام پشیمان نیست، بلکه اظهارات او نشان‌دهنده برنامه‌ای حداکثری از انواع فشار‌ها علیه ایران است. زیدآبادی معتقد است فرصت توافق با بایدن از بین رفت و حالا طوفانی سهمگین در راه است.

فواد ایزدی، استاد دانشگاه، اما به «ترجمه نادرست» سخنان ترامپ در پوستر یک خبرگزاری اشاره می‌کند و معتقد است ترامپ از کلمات «مذاکره» یا «رئیس‌جمهور ایران» استفاده نکرده است. ایزدی بر تفاوت معنایی واژه‌هایی مانند «مذاکره»، «گفت‌و‌گو»، «توافق» و «معامله» تأکید دارد و نسبت به بی‌دقتی در ترجمه انتقاد می‌کند. این انتقاد اگرچه مستقیماً متوجه معانی لفظی کلمات است، اما در اصل می‌تواند کنایه‌ای به برداشت‌های نادرست از صحبت‌های دونالد ترامپ و اصل مذاکره باشد.

برویم برای مذاکره

حمید ابوطالبی، معاون سیاسی دفتر رئیس‌جمهور در دولت روحانی در مطلبی خطاب به رئیس‌جمهور و وزیر امور خارجه پیشنهاد می‌کند که ایران باید از طریق تماس تلفنی پزشکیان با ترامپ، آمادگی خود را برای مذاکره همه‌جانبه اعلام کند تا از تشدید تنش‌ها جلوگیری شود و خطرات احتمالی کاهش یابد.

سید‌محمد صادق الحسینی، اقتصاددان می‌گوید ترامپ برخلاف انتظار، در مورد ایران محتاط‌تر عمل کرده است. الحسینی به این نکته اشاره می‌کند که ترامپ در جریان امضای یادداشت و کنفرانس مطبوعاتی تنها یک خط قرمز تعیین کرد و آن «نداشتن سلاح هسته‌ای» است. او همچنین گفت آماده مذاکره با ایران است و از اعمال فشار بر ایران متنفر است و دوست ندارد چنین کاری انجام دهد.

حسن بخیتاری‌زاده، کارشناس مسائل بین‌الملل هم معتقد است ترامپ از تحریم‌ها به‌عنوان ابزاری برای وادار کردن ایران به مذاکره استفاده می‌کند و نگاه ساده‌ای به برنامه هسته‌ای ایران دارد. بخیتاری‌زاده می‌گوید شناخت شخصیت ترامپ و ملاحظات او می‌تواند به طراحی سیاست‌های هوشمندانه در برابر او کمک کند.

به نظر نمی‌رسد که ترامپ قصد احیای فشار حداکثری را داشته باشد

اسفندیار باتمانقلیچ، فعال سیاسی اشاره می‌کند که نتانیاهو در سفر به واشنگتن، تنها یک یادداشت درباره ایران دریافت کرد، نه یک فرمان اجرایی با تحریم‌های جدید. ترامپ هنگام امضای این یادداشت، نارضایتی خود را نشان داد و گفت امیدوار است «به ندرت نیاز به استفاده از آن باشد»، در حالی که هم‌زمان اعلام کرد که به دنبال توافق با ایران است؛ این تغییری آشکار نسبت به سال ۲۰۱۸ است.

باتمانقلیچ معتقد است اگر ترامپ واقعاً قصد احیای فشار حداکثری را داشت، یک فرمان اجرایی جدید برای گسترش تحریم‌ها علیه بخش نفتی ایران صادر می‌کرد و وزارت خزانه‌داری آمریکا بنادر و پالایشگاه‌های چینی را برای کاهش واردات نفت ایران تحریم می‌کرد. او یادآوری می‌کند که بایدن به دلیل نگرانی از واکنش بازار‌های جهانی نفت و روابط آمریکا و چین، از اجرای چنین تحریم‌هایی خودداری کرده بود، اما ترامپ که کمتر نگران آشفتگی بازارهاست، باز هم به سراغ این اقدامات نرفته است.

این فعال سیاسی تأکید می‌کند که اگر این سند به ترامپ اجازه دهد فشار حداکثری را ادعا کند، در حالی که فضا را برای مذاکره باز می‌گذارد، احتمال رسیدن به توافق بالا خواهد بود. در چنین حالتی، این یادداشت هم نتانیاهو و حامیانش را راضی می‌کند و هم ترامپ را قادر می‌کند که در صورت دستیابی به توافق، آن را نتیجه سخت‌گیری خود جلوه دهد.

باید خونسرد باشیم

کوروش احمدی، دیپلمات سابق ایران در سازمان ملل معتقد است که ترامپ در ابتدا سیگنال‌هایی از تمایل به مذاکره ارسال کرده بود، اما اکنون رویکردی تهاجمی‌تر اتخاذ کرده است. با این حال، ترامپ در سخنان خود چندین بار تأکید کرد که امیدوار است نیازی به اجرای این بخشنامه نباشد که از نظر احمدی، نشان‌دهنده وجود یک پنجره دیپلماتیک است.

او توصیه می‌کند مقامات ایران واکنش عجولانه و احساسی نشان ندهند و تماس‌های غیررسمی و دیپلماتیک برقرار کنند، زیرا ایران نمی‌تواند برای سال‌ها درگیر یک دوره جدید از فشار‌های شدیدتر باشد. وی تأکید می‌کند مذاکره به معنی تسلیم نیست، بلکه یک ابزار برای پیشبرد منافع است. ایران باید با حفظ خونسردی، یک استراتژی پایدار داشته باشد و راهی برای حل مسئله تحریم پیدا کند.

شهاب اسفندیاری، رئیس دانشگاه صدا‌و‌سیما هم به لحن و بیان ترامپ پیش از امضای یادداشت ریاست‌جمهوری درباره ایران توجه می‌کند و آن را جالب می‌داند. اسفندیاری به تکرار چندباره جملاتی مانند «امیدوارم خیلی نیاز نشود از این استفاده کنیم»، «دوست نداشتم این را امضا کنم» و «گفتند باید امضا کنم» اشاره می‌کند. همچنین، نقل قول‌های «حالا چیز مهمی نیست» و «امیدوارم زودتر به توافقی با ایران برسیم» را نشانه‌ای از موضع دوگانه ترامپ می‌داند که از یک‌سو تحت فشار برای امضای سند است و از سوی دیگر تمایل به مذاکره را ابراز می‌کند.

در برابر ترامپ، قوی بودن به معنای «زیرک بودن» است

مهدی محمدی، مشاور رئیس مجلس در امور راهبردی می‌گوید که در برابر ترامپ، قوی بودن به معنای زیرک بودن است. این حرف، اشاره‌ای ظریف به این واقعیت دارد که مواجهه مستقیم و احساسی با ترامپ لزوماً نتیجه‌بخش نیست، بلکه آنچه اهمیت دارد، بازی هوشمندانه، مدیریت شرایط و بهره‌گیری از فرصت‌هاست.

ترامپ سیاستمداری است که تاکتیک‌های غیرقابل پیش‌بینی، نمایش قدرت و معامله‌گری را خوب بلد است. او اهل شطرنجی است که در آن، گاهی عقب‌نشینی می‌کند تا جلوتر بتواند امتیاز بیشتری بگیرد. اگر کسی بخواهد فقط با مقاومت بی‌وقفه و بدون انعطاف با او برخورد کند، ممکن است درنهایت در زمین بازی او گیر بیفتد. اما اگر کسی با حوصله، شناخت دقیق از شخصیت او و محاسبات استراتژیک وارد میدان شود، می‌تواند امتیاز بگیرد، بدون آنکه از موضع قدرت پایین بیاید.

رحمان قهرمان‌پور نیز با انتشار پستی در ایکس می‌گوید ترامپ هم فشار حداکثری را ادامه می‌دهد و هم راه مذاکره را باز گذاشته است، اما این بار رویکرد پیچیده‌تری نسبت به گذشته دارد. قهرمان‌پور همچنین اشاره می‌کند که بعد از باخت در مناظره تلویزیونی با هریس، ترامپ بیشتر به توصیه‌های مشاورانش گوش می‌دهد و در اظهارنظرهایش محتاط‌تر شده است. او اظهارات اخیر ترامپ را تلاشی برای نشان دادن چهره‌ای عاقل‌تر می‌داند که به روان‌شناسی ایرانی‌ها نیز توجه دارد.

ثبات؛ موضع مشترک دولتی‌ها

مقامات رسمی کشور هم مواضع مهم و مشترکی درباره صحبت‌های رئیس‌جمهور آمریکا گرفتند. عباس عراقچی، وزیر امور خارجه به شکست تجربه فشار حداکثری اشاره کرد و گفت: «امتحان مجدد این سیاست هم به شکست دیگری منجر خواهد شد.» او تأکید کرد که ایران عضو معاهده NPT است، فتوای رهبری درباره ممنوعیت سلاح هسته‌ای وجود دارد و اساساً جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای موضوع دشواری نیست.

محمدرضا عارف، معاون اول رئیس‌جمهور هم در واکنش به اظهارات ترامپ، تأکید کرد که راهبرد جمهوری اسلامی تغییری نکرده و بر سه اصل خودکفایی دفاعی، استفاده صلح‌آمیز از فناوری هسته‌ای و عدم تمایل به جنگ، اما آمادگی کامل برای دفاع استوار است. عارف هم به فتوای رهبر انقلاب در خصوص ممنوعیت سلاح هسته‌ای اشاره کرد و گفت: «خیال او راحت باشد.» درباره احتمال دیدار ترامپ و پزشکیان عارف گفت که چنین دیداری در دستورکار نظام نیست.

فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت هم تأکید کرد که سیاست خارجی ایران بر پایه سه اصل عزت، حکمت و مصلحت تنظیم شده و این اصول در تعامل با کشور‌های دیگر ثابت باقی خواهند ماند. او در پاسخ به پیشنهاد ترامپ برای مذاکره، بر ثبات در سیاست خارجی ایران تأکید کرد.

محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی در واکنش به ادعای ترامپ درباره جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای، گفت: «ایران هیچ‌گاه قصد دستیابی به سلاح هسته‌ای نداشته، ندارد و نخواهد داشت.» او هم مثل عراقچی بر پایبندی ایران به معاهده NPT و نظارت‌های بین‌المللی تأکید کرد.

محمدجواد ظریف، معاون راهبردی رئیس‌جمهور نگاه متفاوت‌تری ارائه داد و گفت که مشکلات اقتصادی کشور صرفاً با مذاکره با آمریکا حل نخواهد شد، بلکه نیاز به رفع تحریم‌ها و موانع خارجی داریم. او با اشاره به FATF، تأکید کرد که ایران همه مقررات ضدپول‌شویی را رعایت می‌کند، اما تحریم‌ها همچنان مانع بزرگی برای تعاملات اقتصادی هستند. ظریف تصریح کرد هیچ‌کس در دولت چشم امیدی به آمریکا ندارد، بلکه ایران به دنبال حذف موانع و کاهش آسیب‌های اقتصادی ناشی از تحریم‌هاست.

منبع: روزنامه فرهیختگان

روسیه: ۱۵ هزار پهپاد اوکراینی را منهدم کردیم