خبرگزاری مهر - گروه حوزه و دانشگاه: دانشگاه‌های ایرانی در سال ۱۴۰۳ در رتبه‌بندی های مشهور جهانی از جمله «کیواس»، «تایمز»، «شانگهای»، «ISC»، «تایوان» و «یواس نیوز»، «وبومتریکس»، «لایدن»، «نیچر ایندکس» و «سایماگو» حضور داشته اند که در برخی از این رتبه بندی ها با افزایش و در برخی از آنها با کاهش رتبه و تعداد مواجه شدند.

رتبه بندی کیو اس

رتبه بندی کیو اس یکی از معتبرترین نظام‌های رتبه بندی بین المللی است که توسط مؤسسه کاکارلی سیموندز انگلستان صورت می‌گیرد. یکی از رتبه بندی‌های مهمی که این پایگاه به صورت سالانه انجام می‌دهد ارزیابی و سنجش دانشگاه‌ها در حوزه‌های موضوعی مختلف است.

رتبه بندی موضوعی کیو اس بر اساس ۵ شاخص شهرت دانشگاه با وزن ۴۰ درصد، ارزیابی کارفرمایان با وزن ۱۰ درصد، نسبت اعضای هیأت علمی بین المللی با وزن ۵ درصد، نسبت دانشجویان بین المللی با وزن ۵ درصد، میزان استنادات به ازای هر عضو هیأت علمی با وزن ۲۰ درصد و نسبت اعضای هیأت علمی به دانشجو با وزن ۲۰ درصد جهت ارزیابی عملکرد دانشگاه‌ها بهره برد.

در این رتبه بندی دانشگاه‌های جهان در ۵۵ موضوع در قالب ۵ حیطه کلان هنر و علوم انسانی، مهندسی و فناوری، علوم زیستی و پزشکی، علوم طبیعی و نیز علوم اجتماعی و مدیریت مورد ارزیابی قرار گرفتند. از کشور جمهوری اسلامی ایران ۹۰ گروه آموزشی از ۱۷ دانشگاه در ۲۱ رشته موضوعی حضور دارند.

در ویرایش ۲۰۲۵ میلادی، «کیو. اس» داده‌های بیش از ۱۶ میلیون مقاله و دیدگاه‌های ۱۵۱ هزار دانشگاهی و ۱۰۰ هزار کارفرما را تحلیل کرد و در مجموع ۱۸۳۳۳ جایگاه جهانی را به موسسه‌ها در زمینه‌های گوناگون علمی اختصاص داد که سهم ایران ۹۰ جایگاه بوده است. دانشگاه‌های تهران و صنعتی شریف، به ترتیب، با برتری در ۱۸ و ۱۲ زمینه علمی عملکرد بهتری داشته‌اند.

جدول رتبه و امتیاز مؤسسه‌های ایرانی در شاخص‌های ارزیابی نظام رتبه‌بندی موضوعی کیو اس، ویرایش ۲۰۲۵ میلادی

موضوع	دانشگاه‌ها و رتبه ۲۰۲۵
علوم کامپیوتر	دانشگاه صنعتی شریف ۳۰۱ - ۳۵۰. دانشگاه تهران ۳۵۱ - ۴۰۰. دانشگاه صنعتی امیرکبیر ۵۵۱ - ۶۰۰. دانشگاه علم و صنعت ایران ۶۰۱ - ۶۵۰. دانشگاه آزاد اسلامی ۷۵۱ - ۸۵۰. دانشگاه شهید بهشتی ۷۵۱ - ۸۵۰
مهندسی شیمی	دانشگاه صنعتی شریف ۲۵۱ - ۳۰۰. دانشگاه تهران ۲۵۱ - ۳۰۰. دانشگاه صنعتی امیرکبیر ۴۰۱ - ۴۵۰. دانشگاه علم و صنعت ایران ۴۰۱ - ۴۵۰
مهندسی عمران	دانشگاه صنعتی شریف ۱۵۱ - ۲۰۰. دانشگاه تهران ۲۰۱ - ۲۷۵
مهندسی برق	دانشگاه صنعتی شریف ۱۵۱ - ۲۰۰. دانشگاه تهران ۲۰۱ - ۲۵۰. دانشگاه صنعتی امیرکبیر ۳۵۱ - ۴۰۰. دانشگاه علم و صنعت ایران ۴۰۱ - ۴۵۰
مهندسی مکانیک	دانشگاه صنعتی شریف ۱۵۱ - ۲۰۰. دانشگاه تهران ۲۰۱ - ۲۵۰. دانشگاه علم و صنعت ایران ۲۵۱ - ۳۰۰. دانشگاه صنعتی امیرکبیر ۳۰۱ - ۳۵۰. دانشگاه تبریز ۴۰۱ - ۴۵۰. دانشگاه صنعتی اصفهان ۵۰۱ - ۵۷۵. دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی ۵۰۱ - ۵۷۵
مهندسی نفت	دانشگاه صنعتی شریف ۲۰. دانشگاه تهران ۲۲. دانشگاه صنعتی امیرکبیر ۵۱ - ۱۰۰. دانشگاه صنعتی اصفهان ۱۰۱ - ۱۵۰. دانشگاه شیراز ۱۰۱ - ۱۵۰. دانشگاه تبریز ۱۰۱ - ۱۵۰. دانشگاه آزاد اسلامی ۱۵۱ - ۱۷۵. دانشگاه تربیت مدرس ۱۵۱ - ۱۷۵
کشاورزی	دانشگاه تهران ۱۰۱ - ۱۵۰. دانشگاه تبریز ۲۵۱ - ۳۰۰. دانشگاه فردوسی مشهد ۳۵۱ - ۴۰۰. دانشگاه صنعتی اصفهان ۳۵۱ - ۴۰۰. دانشگاه شیراز ۳۵۱ - ۴۰۰. دانشگاه آزاد اسلامی ۴۰۱ - ۴۷۵
آناتومی	دانشگاه علوم پزشکی مشهد ۵۱ - ۱۰۰. دانشگاه علوم پزشکی تهران ۱۰۱ - ۱۷۰
زیست‌شناسی	دانشگاه علوم پزشکی تهران ۴۰۱ - ۴۵۰. دانشگاه تهران ۴۵۱ - ۵۰۰. دانشگاه علوم پزشکی ایران ۶۰۱ - ۶۵۰. دانشگاه آزاد اسلامی ۶۵۱ - ۷۰۰. دانشگاه تربیت مدرس ۶۵۱ - ۷۰۰
پزشکی	دانشگاه علوم پزشکی تهران ۲۵۱ - ۳۰۰. دانشگاه علوم پزشکی ایران ۴۵۱ - ۵۰۰. دانشگاه علوم پزشکی مشهد ۴۵۱ - ۵۰۰. دانشگاه علوم پزشکی شیراز ۴۵۱ - ۵۰۰. دانشگاه علوم پزشکی تبریز ۵۰۱ - ۵۵۰. دانشگاه تهران ۵۰۱ - ۵۵۰. دانشگاه شهید بهشتی ۷۰۱ - ۸۵۰
پرستاری	دانشگاه علوم پزشکی ایران ۱۵۱ - ۲۲۵. دانشگاه علوم پزشکی تهران ۱۵۱ - ۲۲۵
داروسازی	دانشگاه علوم پزشکی تهران ۲۰۱ - ۲۵۰. دانشگاه علوم پزشکی مشهد ۲۵۱ - ۳۰۰. دانشگاه تهران ۲۵۱ - ۳۰۰. دانشگاه علوم پزشکی تبریز ۳۰۱ - ۳۵۰. دانشگاه علوم پزشکی شیراز ۳۵۱ - ۴۰۰
شیمی	دانشگاه تهران ۳۰۱ - ۳۵۰. دانشگاه صنعتی شریف ۳۵۱ - ۴۰۰. دانشگاه علم و صنعت ایران ۴۰۱ - ۴۵۰. دانشگاه تبریز ۴۰۱ - ۴۵۰. دانشگاه تربیت مدرس ۴۵۱ - ۵۰۰. دانشگاه صنعتی اصفهان ۵۰۱ - ۵۵۰. دانشگاه آزاد اسلامی ۵۰۱ - ۵۵۰. دانشگاه شیراز ۵۰۱ - ۵۵۰. دانشگاه فردوسی مشهد ۵۵۱ - ۶۰۰. دانشگاه شهید بهشتی ۵۵۱ - ۶۰۰. دانشگاه صنعتی امیرکبیر ۶۰۱ - ۷۰۰
محیط زیست	دانشگاه تهران ۲۰۱ - ۲۵۰
ژئوفیزیک	دانشگاه تهران ۲۰۱ - ۲۵۰
ریاضیات	دانشگاه صنعتی شریف ۳۰۱ - ۳۵۰. دانشگاه تهران ۳۰۱ - ۳۵۰. دانشگاه صنعتی امیرکبیر ۴۰۱ - ۴۵۰. دانشگاه علم و صنعت ایران ۴۰۱ - ۴۵۰. دانشگاه آزاد اسلامی ۴۰۱ - ۴۵۰. دانشگاه فردوسی مشهد ۵۰۱ - ۶۰۰. دانشگاه تبریز ۵۰۱ - ۶۰۰
علم مواد	دانشگاه صنعتی شریف ۲۵۱ - ۳۰۰. دانشگاه تهران ۳۵۱ - ۴۰۰. دانشگاه صنعتی امیرکبیر ۴۰۱ - ۵۵۰. دانشگاه علم و صنعت ایران ۴۰۱ - ۵۵۰
فیزیک	دانشگاه صنعتی شریف ۳۵۱ - ۴۰۰. دانشگاه تهران ۴۵۱ - ۵۰۰. دانشگاه آزاد اسلامی ۵۵۱ - ۶۰۰. دانشگاه علم و صنعت ایران ۶۰۱ - ۶۷۵
کسب و کار	دانشگاه صنعتی شریف ۶۰۱ - ۶۵۰
اقتصاد و اقتصادسنجی	دانشگاه تهران ۵۵۱ - ۷۰۰
آمار	دانشگاه تهران ۱۵۱ - ۲۰۰. دانشگاه صنعتی شریف ۲۰۱ - ۲۵۰

البته در رتبه بندی جهانی کیو اس سال ۲۰۲۵ که در سال ۲۰۲۴ منتشر شده است نیز ۹ دانشگاه از ایران حضور داشتند که در مقایسه با سال گذشته با رشد نسبی مواجه شدند. در رتبه بندی دانشگاه‌های جهانی کیواس ۲۰۲۵ بیش از ۱۵۰۰ دانشگاه در ۱۰۶ سیستم آموزش عالی را مورد بررسی قرار گرفتند.

۹ دانشگاه از جمهوری اسلامی ایران شامل دانشگاه صنعتی شریف با رتبه = ۳۴۲، دانشگاه تهران با رتبه = ۳۶۸، دانشگاه صنعتی امیرکبیر با رتبه = ۴۰۳، دانشگاه علم و صنعت ایران با رتبه = ۴۳۶، دانشگاه صنعتی اصفهان با رتبه = ۴۸۹، دانشگاه تبریز با رتبه = ۵۵۲، دانشگاه شیراز با رتبه ۷۰۰-۶۹۱، دانشگاه شهید بهشتی با رتبه ۸۵۱-۹۰۰ و دانشگاه فردوسی مشهد با رتبه ۹۵۱-۱۰۰۰ در این دوره از رتبه بندی حاضر بودند.

نظام رتبه‌بندی جهانی مؤسسه آموزش عالی تایمز

رتبه‌بندی جهانی «مؤسسه آموزش عالی تایمز» در بخش موضوعی مؤسسه‌های برتر جهان را در ۱۱ زمینه علمی، شامل هنر و علوم انسانی (شناسایی ۷۵۰ مؤسسه)، اقتصاد و کسب‌وکار (شناسایی ۹۹۰ مؤسسه)، علوم رایانه (شناسایی ۱۱۲۲ مؤسسه)، علوم تربیتی (شناسایی ۷۶۷ مؤسسه)، مهندسی و فناوری (شناسایی ۱۴۸۸ مؤسسه)، حقوق (شناسایی ۳۸۹ مؤسسه)، علوم زیستی (شناسایی ۱۱۴۳ مؤسسه)، علوم پزشکی بالینی، پزشکی پایه، و بهداشت (شناسایی ۱۱۵۰ مؤسسه)، روانشناسی (شناسایی ۶۵۴ مؤسسه)، علوم فیزیکی (شناسایی ۱۴۴۷ مؤسسه)، و علوم اجتماعی (شناسایی ۱۰۹۳ مؤسسه) بر پایه پنج شاخص کیفیت پژوهش، درآمدهای صنعتی، چشم‌انداز جهانی، فضای پژوهش، و آموزش و ۱۷ سنجه منتشر شد.

در ویرایش ۲۰۲۵ «مؤسسه آموزش عالی تایمز» که در سال ۲۰۲۴ میلادی منتشر شد نام ۸۱ مؤسسه ایرانی را در سیاهه مؤسسه‌های برتر جهان در زمینه‌های گوناگون علمی آورده شد و نام این مؤسسه‌های ایرانی، روی هم، ۲۰۴ بار در زمینه‌های گوناگون علمی آمده است.

مؤسسه‌های ایرانی در ۱۰ زمینه از ۱۱ زمینه موضوعی تایمز جایگاه جهانی به دست آورده‌اند. حقوق، تنها زمینه موضوعی است که هیچ مؤسسه ایرانی در آن جایگاه جهانی نداشت. از ایران، ۴۸ مؤسسه در علوم فیزیکی، ۴۶ مؤسسه در مهندسی، ۳۱ مؤسسه در علوم پزشکی و سلامت، ۲۷ مؤسسه در علوم زیستی، ۱۵ مؤسسه در علوم رایانه، ۱۰ مؤسسه در علوم اجتماعی، هشت مؤسسه در کسب‌وکار و اقتصاد، هفت مؤسسه در علوم تربیتی، هفت مؤسسه در روانشناسی و پنج مؤسسه در هنر و علوم انسانی جایگاه جهانی به دست آورده‌اند.

دانشگاه‌های فردوسی مشهد، شهیدبهشتی و اصفهان با برتری در ۹ زمینه علمی عملکرد برجسته‌تری در برابر دیگر مؤسسه‌های ایرانی داشته‌اند. در میان کشورهای منطقه، ترکیه در رتبه نخست و ایران در رتبه دوم جای گرفته است.

البته در سال ۱۴۰۳ تعداد دانشگاه‌های ایرانی در رتبه‌بندی جهانی تایمز ۲۰۲۵ از ۷۳ مؤسسه به ۸۴ مؤسسه افزایش یافت و این تعداد نسبت به سال گذشته افزایش چشمگیری داشته است. این در حالی است که در رتبه‌بندی دانشگاه‌های جهانی تایمز در سال ۲۰۲۵، بیش از ۲ هزار مؤسسه از ۱۱۵ کشور و منطقه را رتبه‌بندی شدند.

در این رتبه‌بندی دانشگاه‌های جهان بر اساس ۱۸ شاخص در پنج حوزه کلیدی آموزش، محیط تحقیقاتی، کیفیت تحقیق، مشارکت صنعت و چشم‌انداز بین‌المللی رتبه‌بندی می‌شوند.

جدول وضعیت دانشگاه‌های ایرانی در رتبه بندی جهانی تایمز ۲۰۲۵

رتبه در تایمز ۲۰۲۵	دانشگاه‌ها
۳۰۱–۳۵۰	دانشگاه صنعتی شریف
۳۵۱–۴۰۰	دانشگاه‌های صنعتی امیرکبیر و علم و صنعت ایران
۴۰۱–۵۰۰	دانشگاه‌های علوم پزشکی کرمانشاه، تهران
۵۰۱–۶۰۰	دانشگاه‌های صنعتی نوشیروانی بابل، صنعتی شیراز، علوم پزشکی تهران
۶۰۱–۸۰۰	دانشگاه‌های علوم پزشکی البرز، علوم پزشکی بابل، علوم پزشکی بقیه‌الله، گلستان، علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، علوم پزشکی ایران، صنعتی اصفهان، علوم پزشکی کردستان، علوم پزشکی لرستان، علوم پزشکی مازندران، علوم پزشکی قزوین، علوم پزشکی شهید بهشتی، علوم پزشکی تبریز، تبریز، علوم پزشکی ارومیه
۸۰۱–۱۰۰۰	دانشگاه‌های علوم پزشکی اراک، علوم پزشکی بیرجند، فردوسی مشهد، علوم پزشکی گلستان، علوم پزشکی گیلان، علوم پزشکی ایلام، بین‌المللی امام خمینی، علوم پزشکی اصفهان، علوم پزشکی کرمان، صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی، علوم پزشکی مشهد، شهید بهشتی، علوم پزشکی شهرکرد، شیراز، علوم پزشکی شیراز، کاشان، ارومیه، علوم پزشکی زاهدان
۱۰۰۱–۱۲۰۰	دانشگاه‌های شهید مدنی آذربایجان، حکیم سبزواری، علوم پزشکی همدان، صنعتی سهند، سمنان، صنعتی شاهرود، اصفهان، محقق اردبیلی، صنعتی ارومیه، علوم پزشکی زنجان
۱۲۰۱–۱۵۰۰	دانشگاه‌های بوعلی سینا همدان، ایلام، خوارزمی، لرستان، خلیج فارس، علوم پزشکی قم، رازی، شهید باهنر کرمان، شهید چمران اهواز، علوم پزشکی شهید صدوقی، شهرکرد، گیلان، مراغه، مازندران، علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، یاسوج، یزد
۱۵۰۱+	دانشگاه‌های علامه طباطبایی، الزهرا، اراک، دامغان، علوم پزشکی هرمزگان، پیام نور، بیرجند، هرمزگان، قم، سیستان و بلوچستان، زنجان، ولی‌عصر رفسنجان
Reporter	دانشگاه‌های صنعتی اراک، مؤسسه آموزش عالی دانش‌پژوهان پیشرو، آزاد اسلامی واحد شهر قدس، صنعت نفت

همچنین نظام رتبه بندی تایمز در حوزه اثرگذاری دانشگاه‌ها در شاخص‌های ۱۷ گانه اهداف توسعه پایدار سازمان ملل متحد در سال ۲۰۲۴ یک رتبه بندی منتشر کرد که ۳۳ دانشگاه ایرانی در جمع ۱۵۰۰ دانشگاه برتر قرار گرفتند. تعداد دانشگاه‌های ایرانی حاضر در این رتبه بندی از ۲۷ دانشگاه سال گذشته به ۳۳ دانشگاه رسید.

رتبه بندی دانشگاه‌های تأثیرگذار دانشگاه‌ها را بر اساس اهداف ۱۷ گانه توسعه پایدار سازمان ملل متحد (SDGs) ارزیابی شدند. در نسخه سال ۲۰۲۴ تعداد ۲ هزار و ۱۵۲ دانشگاه از ۱۲۵ کشور / منطقه ارزیابی شدند. بر اساس معیارهای نظام بین‌المللی تایمز اگر داده‌های مرتبط با هر دانشگاه حداقل با ۳ هدف مرتبط بوده در این رتبه بندی مورد ارزیابی قرار گرفته است. نظام بین‌المللی رتبه بندی تایمز تقسیم بندی نمرات هر یک از اهداف را در روش تحقیق خود تشریح کرده است.

دانشگاه الزهرا (س)، دانشگاه علوم پزشکی ایران، دانشگاه علوم پزشکی کرمان، دانشگاه علوم پزشکی مازندران، دانشگاه محقق اردبیلی، دانشگاه تهران، دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، دانشگاه شهید بهشتی، دانشگاه صنعتی شریف، دانشگاه کردستان، دانشگاه علوم پزشکی زنجان، دانشگاه صنعتی امیرکبیر، دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل، دانشگاه علوم پزشکی سمنان، دانشگاه شهید باهنر کرمان، دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد، دانشگاه صنعتی شیراز، دانشگاه کاشان، دانشگاه زنجان، دانشگاه علوم پزشکی ارومیه، دانشگاه ایلام، دانشگاه بین المللی امام خمینی، دانشگاه پیام نور، دانشگاه هرمزگان، دانشگاه مراغه، دانشگاه مازندران، دانشگاه علم و فرهنگ، دانشگاه سیستان و بلوچستان ۲۹ دانشگاه حاضر در نسخه ۲۰۲۴ هستند.

سه دانشگاه علوم پزشکی گیلان، دانشگاه بناب و یک مؤسسه آموزش عالی غیرانتفاعی در بخش شاخص شماره ۱۷ یا مشارکت برای اهداف ذکر شده اند و دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد در برخی از شاخص‌ها وجود دارد و در جدول دارای نمره نهایی ذکر نشد.

رتبه‌بندی موضوعی شانگهای ۲۰۲۴

نظام رتبه‌بندی شانگهای در سال ۲۰۲۴ میلادی برای هشتمین سال متوالی، رتبه‌بندی جهانی موضوعات دانشگاهی (GRAS) را منتشر کرده است. این رتبه بندی در سال ۲۰۲۴ در ۵۵ رشته در قالب ۵ حوزه کلی شامل: حوزه علوم طبیعی (۸ رشته)، حوزه مهندسی (۲۳ رشته)، حوزه علوم زیستی (۴ رشته)، حوزه علوم پزشکی (۶ رشته) و حوزه علوم اجتماعی (۱۴ رشته) صورت گرفته است.

اسامی بیش از ۱۹۰۰ دانشگاه از بین ۵۰۰۰ دانشگاه مورد بررسی از ۹۶ کشور جهان در فهرست نهایی این رتبه‌بندی قرار گرفتند.

تعداد ۲۹ دانشگاه از جمهوری اسلامی ایران در رتبه بندی موضوعی شانگهای ۲۰۲۴ حضور دارند. این ۲۹ دانشگاه در ۱۲۰ رشته محل حضور داشتند و دانشگاه‌های کشور در حوزه‌های مهندسی و علوم پزشکی به ترتیب با ۷۱ و ۲۴ رشته محل بهترین عملکرد را داشته اند.

جدول جایگاه دانشگاه‌های جمهوری اسلامی ایران در رتبه‌بندی موضوعی شانگهای ۲۰۲۴

حوزه موضوعی علوم طبیعی
ریاضیات	دانشگاه علم و صنعت ایران ۲۰۱-۳۰۰. دانشگاه شهید مدنی آذربایجان ۳۰۱-۴۰۰. دانشگاه فردوسی مشهد ۴۰۱-۵۰۰
جغرافیا	دانشگاه تهران ۲۰۱-۳۰۰
زمین شناسی	دانشگاه تهران ۴۰۱-۵۰۰
شیمی	دانشگاه تربیت مدرس ۳۰۱-۴۰۰
حوزه موضوعی علوم مهندسی
مهندسی مکانیک	دانشگاه شیراز ۲۰۰-۱۵۱. دانشگاه‌های فردوسی مشهد، بین المللی امام خمینی، علم و صنعت ایران، صنعتی شریف و تهران ۲۰۱-۳۰۰. دانشگاه‌های صنعتی امیرکبیر، صنعتی نوشیروانی بابل، تربیت مدرس و تبریز ۳۰۱-۴۰۰
مهندسی برق و الکترونیک	دانشگاه‌های صنعتی شریف و تهران ۲۰۱-۳۰۰. دانشگاه شیراز ۳۰۱-۴۰۰
مهندسی مخابرات	دانشگاه صنعتی شریف ۱۵۱-۲۰۰. دانشگاه تهران ۲۰۱-۳۰۰
علوم و فناوری ابزار آلات	دانشگاه‌های صنعتی شریف، صنعتی شیراز و تهران ۱۰۱-۱۵۰. دانشگاه‌های شیراز و تبریز ۱۵۱-۲۰۰. دانشگاه‌های صنعتی امیرکبیر، علم و صنعت ایران، صنعتی اصفهان و خواجه نصیرالدین طوسی ۲۰۱-۳۰۰
مهندسی علوم کامپیوتر	دانشگاه تهران ۳۰۱-۴۰۰. دانشگاه صنعتی شریف ۴۰۱-۵۰۰
مهندسی عمران	دانشگاه علم و صنعت ایران ۵۰. دانشگاه تهران ۷۶-۱۰۰. دانشگاه شیراز. ۱۰۱-۱۵۰. دانشگاه‌های صنعتی امیرکبیر، صنعتی شریف، تربیت مدرس و تبریز ۱۵۱-۲۰۰. دانشگاه‌های فردوسی مشهد، صنعتی اصفهان و صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی ۲۰۱-۳۰۰
مهندسی شیمی	دانشگاه تهران ۲۰۱-۳۰۰. دانشگاه‌های علم و صنعت ایران، رازی، صنعتی شریف و تبریز ۳۰۱-۴۰۰. دانشگاه‌های صنعتی امیرکبیر و تربیت مدرس ۴۰۱-۵۰۰
مهندسی مواد	دانشگاه صنعتی امیرکبیر ۳۰۱-۴۰۰
علوم و مهندسی انرژی	دانشگاه تهران ۱۵۱-۲۰۰. دانشگاه‌های صنعتی شریف و تبریز ۲۰۱-۳۰۰. دانشگاه‌های صنعتی نوشیروانی بابل و تربیت مدرس ۳۰۱-۴۰۰
علوم و مهندسی محیط زیست	دانشگاه تهران ۲۰۱-۳۰۰. دانشگاه‌های صنعتی شریف و علوم پزشکی تهران ۴۰۰-۳۰۱
منابع آب	دانشگاه تهران ۵۱-۷۵. دانشگاه تبریز ۷۶-۱۰۰. دانشگاه تربیت مدرس ۱۵۱-۲۰۰
علوم و فناوری غذایی	دانشگاه تهران ۱۰۱-۱۵۰. دانشگاه علوم پزشکی تبریز و دانشگاه تبریز ۱۵۱-۲۰۰. دانشگاه‌های فردوسی مشهد، شیراز، علوم پزشکی شیراز و ارومیه ۲۰۱-۳۰۰
فناوری زیستی	دانشگاه تهران ۳۰۱-۴۰۰. دانشگاه صنعتی اصفهان، شیراز و علوم پزشکی تبریز ۴۰۱-۵۰۰
مهندسی معدن	دانشگاه تهران ۵۱-۷۵. دانشگاه صنعتی امیرکبیر و تربیت مدرس ۷۶-۱۰۰
مهندسی متالورژی	دانشگاه تهران ۷۶-۱۰۰. دانشگاه علم و صنعت ایران ۱۵۱-۲۰۰
علوم و مهندسی نساجی	دانشگاه صنعتی امیرکبیر ۲۰
حوزه موضوعی علوم پزشکی
پزشکی بالینی	دانشگاه علوم پزشکی تهران ۲۰۱-۳۰۰. دانشگاه علوم پزشکی ایران ۳۰۱-۴۰۰. دانشگاه‌های علوم پزشکی بابل، علوم پزشکی گیلان، علوم پزشکی اصفهان، علوم پزشکی کرمانشاه، علوم پزشکی مازندران، علوم پزشکی شیراز و علوم پزشکی تبریز ۴۰۱-۵۰۰
بهداشت عمومی	دانشگاه علوم پزشکی تهران ۱۵۱-۲۰۰. دانشگاه علوم پزشکی کرمان ۳۰۰-۲۰۱. دانشگاه‌های علوم پزشکی ایران و علوم پزشکی شهید بهشتی ۳۰۱-۴۰۰. دانشگاه‌های علوم پزشکی کرمانشاه، علوم پزشکی مشهد و علوم پزشکی شیراز ۴۰۱-۵۰۰
پرستاری	دانشگاه علوم پزشکی تهران ۱۵۱-۲۰۰. دانشگاه‌های علوم پزشکی شهید بهشتی و علوم پزشکی تبریز ۲۰۱-۳۰۰
داروسازی و علوم دارویی	دانشگاه علوم پزشکی تهران ۵۱-۷۵. دانشگاه‌های علوم پزشکی مشهد، علوم پزشکی شهید بهشتی و علوم پزشکی تبریز ۱۵۱-۲۰۰
دندانپزشکی و علوم دهانی	دانشگاه علوم پزشکی تهران ۲۰۱-۳۰۰
حوزه موضوعی علوم زیستی
علوم کشاورزی	دانشگاه‌های علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان و تهران ۱۰۱-۱۵۰. دانشگاه تربیت مدرس ۲۰۱-۳۰۰. دانشگاه‌های فردوسی مشهد، شیراز، تبریز و ارومیه ۳۰۱-۴۰۰. دانشگاه صنعتی اصفهان ۴۰۱-۵۰۰
علوم دامپزشکی	دانشگاه شیراز ۱۰۱-۱۵۰. دانشگاه‌های علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، تربیت مدرس و تهران ۲۰۱-۳۰۰
زیست شناسی انسانی	دانشگاه علوم پزشکی تهران ۲۰۱-۳۰۰. دانشگاه علوم پزشکی شیراز ۳۰۱-۴۰۰
حوزه موضوعی علوم اجتماعی
اقتصاد	دانشگاه تهران ۴۰۱-۵۰۰
مدیریت	دانشگاه علم و صنعت ایران ۲۰۱-۳۰۰. دانشگاه تهران ۳۰۱-۴۰۰
آموزش	دانشگاه خوارزمی ۳۰۱-۴۰۰. دانشگاه تهران ۴۰۱-۵۰۰

همچنین رتبه بندی جهانی شانگهای یا رتبه‌بندی آکادمیک دانشگاه‌های جهان در سال ۲۰۲۴ (ARWU) یک رتبه بندی پیشگام شناخته می‌شود و در ۶ شاخص «تعداد فارغ التحصیلان برنده جایزه نوبل یا فیلد مدال»، «تعداد اعضای هیئت علمی برنده جایزه نوبل یا فیلد مدال»، «تعداد محققان پراستناد در ۲۱ حیطه موضوعی»، «تعداد مقالات منتشر شده در دو مجله Nature و Science»، «تعداد مقالات نمایه شده در نمایه‌نامه‌های توسعه یافته علوم و علوم اجتماعی» و «عملکرد دانشگاهی با توجه به اندازه سازمان» مؤسسات را رتبه بندی می‌کند.

در سال ۲۰۲۴ بیش از ۲۵۰۰ مؤسسه مورد بررسی قرار گرفتند و ۱۰۰۰ دانشگاه برتر جهان منتشر شدند که ۹ دانشگاه ایرانی در جمع ۱۰۰۰ دانشگاه برتر جهان قرار گرفتند و دانشگاه علوم پزشکی تهران با ارتقا رتبه در صدر دانشگاه‌های ایرانی قرار گرفت و با کسب رتبه در بازه ۴۰۱-۵۰۰ در جمع ۵۰۰ دانشگاه برتر دنیا قرار دارد.

جایگاه دانشگاه‌های ایران در نظام رتبه بندی شانگهای ۲۰۲۴

رتبه	دانشگاه‌های دارای رتبه
۵۰۰-۴۰۱	دانشگاه علوم پزشکی تهران. دانشگاه تهران
۷۰۰-۶۰۱	دانشگاه تربیت مدرس
۸۰۰-۷۰۱	دانشگاه علوم پزشکی ایران. دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی. دانشگاه صنعتی شریف
۱۰۰۰-۹۰۱	دانشگاه صنعتی امیرکبیر. دانشگاه علم و صنعت ایران. دانشگاه تبریز

رتبه‌بندی جهانی وبومتریکس

پشتیبانی از دسترسی آزاد، دسترسی الکترونیکی به انتشارات علمی و دسترسی به دیگر منابع دانشگاهی از نخستین هدف‌های این نظام رتبه‌بندی است.

در این نظام رتبه بندی، وب سایت دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی براساس ۳ شاخص تعداد ارجاع یا لینک‌های برقرارشده از سایر سایت‌ها به سایت دانشگاه (شاخص Visibility) با وزن ۵۰ درصد، تعداد استنادات ۳۱۰ نویسنده پراستناد دانشگاه در گوگل اسکالر (شاخصOpenness /Transparency) با وزن ۱۰ درصد و تعداد مقالات کیفی دانشگاه قرارگرفته در بین ۱۰ درصد مقالات پراستناد موضوع مربوطه در سایت سکیمگو (شاخص Excellence/Scholar) با وزن ۴۰ درصد ارزیابی و رتبه‌بندی می‌شوند.

نسخه بتای رتبه‌بندی وبومتریکس که در ژانویه ۲۰۲۵ منتشر شده نشان از حضور ۶۴ دانشگاه علوم پزشکی کشور داشت. آزمایشگاه «سایبرمتریکس» سالانه دو ویرایش از نظام «وبومتریکس» در ماه‌های ژانویه و ژوئیه منتشر می‌کند و هدف کلیدی از این رتبه‌بندی نه تنها رتبه‌بندی وبگاه‌ها بلکه بهبود انتشارات وبی دانشگاه‌ها است.

در این رتبه‌بندی دو دانشگاه تهران (رتبه ۳۳۵) و دانشگاه علوم پزشکی تهران (رتبه ۴۶۸) رتبه زیر ۵۰۰ را کسب کرده‌اند. از ۶۴ دانشگاه علوم پزشکی کشور سه دانشگاه علوم پزشکی تهران، شهید بهشتی و مشهد به ترتیب رتبه اول تا سوم را کسب کردند.

رتبه بندی گروه D۸ یا ۸ کشور مسلمان

گروه D۸، هشت کشور مسلمان در حال توسعه که کشورهای اندونزی، جمهوری اسلامی ایران، بنگلادش، پاکستان، ترکیه، مالزی، مصر و نیجریه در آن عضویت دارند را شامل می‌شود. به منظور رتبه بندی دانشگاه‌های کشورهای گروه D۸، اطلاعات پژوهشی بیش از ۱۷۰۰ سازمان از کشورهای عضو گروه D۸ در پایگاه اطلاعاتی InCites در فاصله سالهای ۲۰۲۱-۲۰۱۹ بررسی شد.

مؤسسه ISC به منظور رتبه‌بندی دانشگاه‌های کشورهای گروه D۸ در معیارهای خود، مهم‌ترین مأموریت دانشگاه‌ها یعنی پژوهش، نوآوری، آموزش و فعالیت‌های بین‌المللی را در نظر می‌گیرد و اطلاعات این رتبه‌بندی از پایگاه‌های اطلاعاتی USPTO، WOS، Incites، وب سایت دانشگاه‌ها و سایر سایت‌های مرتبط اخذ می‌شود.

دانشگاه‌هایی که بیش از ۱۵۰ مدرک را در این بازه زمانی منتشر کرده بودند جامعه هدف رتبه بندی را تشکیل دادند. تعداد دانشگاه‌هایی که این شرایط را داشتند ۵۱۹ دانشگاه بود که در رتبه بندی D۸-۲۰۲۳ حضور یافتند و از میان آنها کشورهای ترکیه، جمهوری اسلامی ایران و پاکستان و اندونزی بیشترین تعداد دانشگاه‌های حاضر در این رتبه بندی را دارند.

از جمهوری اسلامی ایران تعداد ۸۷ دانشگاه در این رتبه بندی حضور دارند که دانشگاه علوم پزشکی تهران رتبه نخست را به خود اختصاص داده است. کشورهای ترکیه، جمهوری اسلامی ایران و پاکستان و اندونزی بیشترین تعداد دانشگاه‌های حاضر در رتبه بندی را داشته اند.

جدول رتبه‌های اول تا دهم رتبه بندی D۸ ۲۰۲۳

رتبه	دانشگاه	کشور
۱	دانشگاه قاهره	مصر
۲	دانشگاه علوم پزشکی تهران	جمهوری اسلامی ایران
۳	دانشگاه مالایا	مالزی
۴	دانشگاه COMSATS اسلام آباد	پاکستان
۵	دانشگاه تهران	جمهوری اسلامی ایران
۶	دانشگاه Ain Shams	مصر
۷	دانشگاه Hacettepe	ترکیه
۸	دانشگاه Middle East Technical	ترکیه
۹	دانشگاه علوم پزشکی ایران	جمهوری اسلامی ایران
۱۰	دانشگاه Sains Malaysia	مالزی

رتبه‌بندی تایوان

یکی از مؤسسات رتبه‌بندی دنیا که با عنوان «رتبه‌بندی عملکرد مقاله‌های علمی دانشگاه‌های جهان» یا «رتبه‌بندی دانشگاه ملی تایوان» شناخته می‌شود براساس پژوهش کار می‌کند.

«دانشگاه ملی تایوان» برای انتشار فهرست مؤسسه‌های برتر جهان از سه شاخص (بهره‌وری پژوهشی، تأثیر پژوهشی، و تعالی پژوهشی) و هشت سنجه (شمار مقاله‌های ۱۱ سال پیش، شمار مقاله‌های سال پیش، شمار استنادهای ۱۱ سال پیش، شمار استنادهای دو سال پیش، میانگین استنادهای ۱۱ سال پیش، شاخص «اچ» دو سال پیش، شمار مقاله‌های پراستناد ۱۰ سال پیش، و شمار مقاله‌ها در نشریه‌های با ضریب تأثیر بالا در دو سال پیش) بهره‌برداری می‌کند.

در نظام رتبه‌بندی عملکرد مقاله‌های علمی دانشگاه‌های جهان یا رتبه‌بندی تایوان در سال ۲۰۲۴ تعداد ۲۱ مؤسسه ایرانی در فهرست ۱۲۰۰ مؤسسه برتر جهان قرار گرفتند. در سال ۲۰۲۳ میلادی ۱۸ مؤسسه از ایران در این نظام رتبه‌بندی جایگاه جهانی به دست آورده بودند.

جدول وضعیت دانشگاه‌های ایرانی در نظام رتبه‌بندی تایوان سال ۲۰۲۴

مؤسسه	رتبه جهانی
دانشگاه تهران	۲۹۱
دانشگاه علوم پزشکی تهران	۳۵۹
دانشگاه علوم پزشکی کردستان	۴۹۱
دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی	۵۴۰
دانشگاه تربیت مدرس	۵۷۷
دانشگاه علوم پزشکی تبریز	۵۹۳
دانشگاه علوم پزشکی ایران	۶۰۱-۶۵۰
دانشگاه علوم پزشکی مشهد	۶۵۱-۷۰۰
دانشگاه تبریز	۶۵۱-۷۰۰
دانشگاه صنعتی شریف	۶۵۱-۷۰۰
دانشگاه صنعتی امیرکبیر	۶۵۱-۷۰۰
دانشگاه علم و صنعت ایران	۷۰۱-۷۵۰
دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه	۷۰۱-۷۵۰
دانشگاه علوم پزشکی شیراز	۸۰۱-۸۵۰
دانشگاه صنعتی اصفهان	۸۰۱-۸۵۰
دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل	۸۵۱-۹۰۰
دانشگاه فردوسی مشهد	۹۵۱-۱۰۰۰
دانشگاه کاشان	۱۰۵۱-۱۱۰۰
دانشگاه شیراز	۱۰۵۱-۱۱۰۰
دانشگاه شهید بهشتی	۱۱۰۱-۱۱۵۰
دانشگاه بین‌المللی امام خمینی	۱۱۵۱-۱۲۰۰
دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی	-
دانشگاه یاسوج	-

رتبه بندی USNews

رتبه‌بندی بهترین دانشگاه‌های جهان از سوی مؤسسه USNews برای فهم بهتر مقایسه موسسه‌ها در جهان پدید آمده است. این رتبه بندی در پی آن است که بهترین دانشگاه‌هایی که در جهان شهرت دارند و پژوهش‌های علمی بسیاری انجام می‌دهند را برای دانشجویان متقاضی از سراسر جهان معرفی کند.

شاخص ارزیابی این مؤسسه به گونه‌ای است که تنها موسسه‌هایی در این نظام ارزیابی می‌شوند که دست‌کم ۱۲۵۰ مقاله در پنج سال گذشته در نمایه‌نامه «وب‌آوساینس» داشته باشند.

مؤسسه «یو. اس. نیوز» از ۱۳ سنجه کلیدی (آوازه جهانی پژوهشی، آوازه منطقه‌ای پژوهشی، شمار انتشارات، کتاب‌ها، همایش‌ها، تأثیر استنادی تعدیل‌شده، شمار همه استنادها، شمار انتشارات در میان ۱۰ درصد انتشارات باکیفیت، نسبت انتشارات در میان ۱۰ درصد انتشارات باکیفیت، شمار همکاری جهانی [نسب به کشور]، شمار همکاری جهانی، شمار مقاله‌های پراستناد در میان یک درصد انتشارات باکیفیت، و نسبت مقاله‌های پراستناد در میان یک درصد انتشارات باکیفیت) برای ارزیابی موسسه‌ها بهره می‌گیرد.

داده‌های ارزیابی این سنجه‌ها با همکاری شرکت «کلاریویت آنالیتیکس» (ناشر پایگاه‌های «وب‌آوساینس» و «اینسایتس») گردآوری می‌شوند.

در رتبه بندی USNews سال ۲۰۲۵-۲۰۲۴ تعداد ۶۹ دانشگاه ایرانی در این رتبه بندی جهانی قرار گرفتند که از این تعداد ۹ دانشگاه بدون درج رتبه در جدول مربوط به ایران قرار داشتند. تعداد دانشگاه‌های ایرانی در سال گذشته حدود ۵۲ دانشگاه بوده است که رتبه بندی جدید رشد تعداد دانشگاه‌ها را نشان می‌دهد.

بهترین دانشگاه‌های ایرانی در رتبه بندی ۲۰۲۵-۲۰۲۴ دانشگاه‌های جهانی USNews

رتبه جهانی	نام دانشگاه	رتبه جهانی	نام دانشگاه
۲۷۵	تهران	۱۵۶۳	کردستان
۳۷۴	آزاد اسلامی	۱۵۹۵	بوعلی سینا همدان
۵۱۶	صنعتی شریف	۱۶۰۱	خوارزمی
۵۱۶	علوم پزشکی تهران	۱۶۰۱	شهید چمران اهواز
۵۲۱	تبریز	۱۶۱۴	صنعتی شاهرود
۶۴۹	صنعتی امیرکبیر	۱۶۱۸	سمنان
۶۶۵	تربیت مدرس	۱۶۳۱	علوم پزشکی همدان
۷۲۶	علوم پزشکی تبریز	۱۶۵۳	رازی کرمانشاه
۷۴۳	علوم پزشکی ایران	۱۶۵۹	زنجان
۷۵۸	علوم پزشکی شهید بهشتی	۱۶۹۹	علوم پزشکی بقیه الله (عج)
۷۶۱	علوم پزشکی مشهد	۱۷۰۶	یاسوج
۷۶۹	صنعتی نوشیروانی بابل	۱۷۱۰	شهید مدنی آذربایجان
۷۸۹	علم و صنعت ایران	۱۷۲۵	مازندران
۸۱۸	صنعتی اصفهان	۱۷۳۹	علوم پزشکی جندی شاپور اهواز
۸۲۲	علوم پزشکی مازندران	۱۷۶۹	صنعتی سهند
۸۲۲	علوم پزشکی شیراز	۱۹۳۸	لرستان
۹۱۳	علوم پزشکی بابل	۱۹۶۵	تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته کرمان
۹۲۳	شیراز	۱۹۷۲	پیام نور
۱۰۰۵	فردوسی مشهد	۲۰۹۵	تربیت دبیر شهید رجایی
۱۰۳۹	شهید بهشتی	۲۱۵۳	الزهرا (س)
۱۰۷۳	صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی	۲۱۶۵	شاهد
۱۰۸۹	علوم پزشکی کرمانشاه	۲۱۸۵	اراک
۱۱۱۴	علوم پزشکی اصفهان	۲۱۹۰	بیرجند
۱۲۱۰	کاشان	۲۲۰۰	سیستان و بلوچستان
۱۲۱۵	بین المللی امام خمینی (ره)	بدون رتبه	علوم پزشکی گلستان
۱۲۵۲	علوم پزشکی کرمان	بدون رتبه	ایلام
۱۲۵۹	ارومیه	بدون رتبه	صنعتی کرمانشاه
۱۲۹۱	صنعتی شیراز	بدون رتبه	علوم پزشکی کردستان
۱۳۰۴	محقق اردبیلی	بدون رتبه	علوم پزشکی لرستان
۱۳۶۹	اصفهان	بدون رتبه	علوم پزشکی قزوین
۱۴۶۵	شهید باهنر کرمان	بدون رتبه	علوم پزشکی سمنان
۱۴۶۵	گیلان	بدون رتبه	علوم پزشکی شهرکرد
۱۴۷۲	یزد	بدون رتبه	مراغه
۱۵۵۱	شهرکرد	بدون رتبه	علوم پزشکی زاهدان
۱۵۵۱	علوم پزشکی ارومیه

رتبه‌بندی «نیچر ایندکس»

نیچر ایندکس گزارش سالانه خود را تحت عنوان پیشگامان پژوهش منتشر کرد. این گزارش بر اساس داده‌های این پایگاه در بازه زمانی اول ژانویه ۲۰۲۳ تا ۳۱ دسامبر ۲۰۲۳ است. در گزارش ۲۰۲۴ پیشگامان پژوهش، جمهوری اسلامی ایران در میان کشورهای جهان حائز جایگاه ۳۲ شده است.

نیچر ایندکس پژوهش‌ها و همکاری‌های با کیفیت را با استفاده از معیارهای ساده، شفاف و جاری، بررسی می‌کند. این پایگاه، یک پایگاه داده با دسترسی آزاد است که بر اساس وابستگی نویسندگان و روابط سازمانی، مشارکت در مقالات پژوهشی منتشر شده در مجلات باکیفیت علوم طبیعی و علوم بهداشت که بر اساس شهرت توسط گروه مستقلی از محققان انتخاب شده‌اند، را دنبال می‌کند و اطلاعات یک دوره ۱۲ ماهه را بر روی وبگاه خود نمایش می‌دهد.

در گزارش ۲۰۲۴ پیشگامان پژوهش که بر اساس داده‌های نیچرایندکس از ۱ ژانویه ۲۰۲۳ تا ۳۱ دسامبر ۲۰۲۳ است، کشور ایران در میان کشورهای جهان حائز جایگاه ۳۲ شده است و پژوهشگاه دانش‌های بنیادی، دانشگاه تهران و دانشگاه شریف رتبه اول تا سوم را دارند.

بر اساس ۵ حوزه موضوعی کلی فیزیک، شیمی، علوم بهداشت، زمین و علوم محیطی و علوم زیستی بهترین جایگاه جمهوری اسلامی ایران در حوزه موضوعی فیزیک با جایگاه جهانی ۲۸ بوده است. در این گزارش ۱۰۷ سازمان ایرانی حضور دارند که ۸۶ سازمان ماهیت دانشگاهی دارند.

رتبه بندی لایدن

نظام رتبه‌بندی لایدن، یکی از نظام‌های معتبر ارزیابی دانشگاهی است که هرساله دانشگاه‌های برتر دنیا را بر اساس مجموعه پیچیده‌ای از شاخص‌های معتبر علم‌سنجی مورد ارزیابی و رتبه‌بندی قرار می‌دهد. دانشگاه‌های جهان با دو دسته شاخص وابسته به اندازه و مستقل از اندازه در قالب ۴ معیار کلی مرجعیت علمی، دیپلماسی علمی، دسترسی آزاد به انتشارات و تنوع جنسیتی در رتبه‌بندی لایدن مورد ارزیابی قرار می‌گیرند.

در رتبه‌بندی لایدن از تولیدات علمی دانشگاه‌ها در نمایه‌های پایگاه WoS استفاده شده است. بازه زمانی لحاظ شده در انتشارات دانشگاه‌ها ۲۰۲۲-۲۰۱۹ و استنادها تا پایان سال ۲۰۲۳ است. در این رتبه‌بندی تنها شکل انتشاراتی پذیرفته‌شده مقاله و مقاله مروری هستند و سایر قالب‌های انتشاراتی مانند کتاب و مقاله کنفرانس و… از بررسی حذف می‌شوند.

براساس نتایج رتبه‌بندی دانشگاه‌های برتر دنیا نظام رتبه‌بندی لایدن در سال ۲۰۲۴ میلادی تعداد ۴۶ دانشگاه از ایران را در جمع ۱۵۰۶ دانشگاه برتر جهان قرار داده است. ایران با ۴۶ دانشگاه، رتبه اول را در میان کشورهای اسلامی دارد. تعداد دانشگاه‌های حاضر از جمهوری اسلامی ایران در این رتبه‌بندی نسبت به تعداد دانشگاه‌ها در سال گذشته تفاوتی نداشته است.

رتبه‌بندی موضوعی ISC

مؤسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام (ISC) به‌عنوان مرجع رتبه‌بندی ملی دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها و مؤسسات آموزشی و پژوهشی کشور، از سال ۲۰۱۸ در کنار رتبه‌بندی دانشگاه‌های داخلی، رتبه بندی دانشگاه‌های جهان را نیز آغاز کرده است.

رتبه‌بندی های بین‌المللی ISC شامل رتبه‌بندی دانشگاه‌های جهان، دانشگاه‌های جهان اسلام، رتبه‌بندی دانشگاه‌های کشورهای عضو D۸ و رتبه‌بندی موضوعی دانشگاه‌های جهان است.

در رتبه‌بندی جهانی ISC بر اساس موضوع، از طرح تقسیم‌بندی سلسله مراتبی OECD استفاده‌شده است. در این طرح، کلیه حوزه‌های موضوعی در ۶ رده اصلی و ۴۲ زیررده قرار می‌گیرند. ۶ رده اصلی در این طرح عبارت از: علوم طبیعی، مهندسی و فناوری، پزشکی و بهداشت، علوم کشاورزی و دامپزشکی، علوم اجتماعی، علوم انسانی و هنر است.

در رتبه‌بندی موضوعی ISC، دانشگاه‌های هدف به‌منظور رتبه‌بندی در هر حوزه موضوعی، دانشگاه‌هایی می‌باشند که به لحاظ تعداد انتشارات در آن حوزه جز ۷۰۰ دانشگاه اول جهان باشند و در بازه زمانی سه ساله (۲۰۲۱-۲۰۱۹)، حداقل ۱۵۰ مدرک در هر آن حوزه موضوعی منتشر کرده و در پایگاه InCites ثبت شده باشند.

در رتبه‌بندی موضوعی جهانی ISC-۲۰۲۳ شاهد حضور ۴۳ دانشگاه جمهوری اسلامی ایران در ۶ رشته حوزه علوم طبیعی، ۱۱ رشته حوزه مهندسی و فناوری، حوزه پزشکی و بهداشت، حوزه علوم کشاورزی و دامپزشکی، حوزه علوم اجتماعی و حوزه علوم انسانی و هنر هستیم.

رتبه بندی آزمایشگاه «سایماگو»

نخستین هدف آزمایشگاه «سایماگو» از انتشار سیاهه دانشگاه‌های برتر، نه رتبه‌بندی موسسه‌ها، بلکه ارائه یک ابزار فراگیرِ علم‌سنجی برای سیاست‌گذاران، موسسه‌ها، و مدیران پژوهشی است. از این رو، آنها می‌توانند برون‌دادهای پژوهشی خود را تحلیل و ارزیابی کنند و راه‌هایی برای بهبود بیابند.

رتبه‌بندی «سکیمگو» از فراگیرترین نظام‌های رتبه‌بندی جهانی مؤسسه‌های آموزشی، پژوهشی، و بهداشتیِ دولتی، و خصوصی در جهان به شمار می‌رود. پژوهش، نوآوری، و تأثیر اجتماعی سه بُعدی هستند که ۲۰ سنجه کلیدیِ ارزیابی موسسه‌ها را در این نظام پوشش می‌دهند. در جدول یک رتبه فراگیر مؤسسه‌های ایرانی در جهان و رتبه جهانی آنها در ابعاد پژوهش، نوآوری، و تأثیر اجتماعی در این نظام آمده است (ترتیب بر پایه رتبه جهانی فراگیر موسسه‌ها).

آزمایشگاه «سایماگو» در ویرایش سال ۲۰۲۴ میلادی نام ۱۹۷ مؤسسه ایرانی (از بخش‌های دولتی، بهداشت، آموزش عالی، و خصوصی) را در میان مؤسسه‌های برتر جهان آورده است. بر پایه این فهرست، دانشگاه «علوم پزشکی تهران» در جایگاه نخست ملی و ۴۵۲ جهان جای گرفته است. پیش از این ۱۹۴ مؤسسه ایرانی در میان برترین‌های جهان جای گرفته بودند.

جدول رتبه ۱۰ مؤسسه برتر ایرانی در نظام رتبه‌بندی «سکیمگو» در سال ۲۰۲۴ میلادی

ردیف	مؤسسه	رتبه فراگیر	رتبه در پژوهش	رتبه در نوآوری	رتبه در تاثیر اجتماعی
۱	دانشگاه علوم پزشکی تهران	۴۵۲	۱۷۵	۳۵۱۶	۳۷۷
۲	دانشگاه تهران	۸۲۷	۲۹۰	۳۴۶۹	۱۰۰۴
۳	دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی	۱۳۸۲	۸۴۶	۴۱۶۴	۹۶۲
۴	دانشگاه علوم پزشکی مشهد	۱۶۵۵	۹۹۵	۳۲۲۰	۲۰۵۵
۵	دانشگاه علوم پزشکی تبریز	۱۷۰۰	۱۰۶۸	۳۰۰۴	۲۳۳۸
۶	دانشگاه تربیت مدرس	۲۰۱۵	۱۱۲۳	۳۶۶۵	۲۹۸۸
۷	دانشگاه علوم پزشکی ایران	۲۰۲۲	۱۳۸۳	۴۵۰۶	۱۵۹۰
۸	دانشگاه علوم پزشکی شیراز	۲۵۴۴	۱۴۴۰	۴۷۷۸	۲۸۴۲
۹	دانشگاه صنعتی شریف	۳۰۹۰	۳۳۸۳	۲۶۲۵	۴۸۲۶
۱۰	پژوهشگاه رنگ	۳۱۲۲	۵۴۴۲	۷۳۵	۸۷۰۲

به گزارش مهر، وضعیت دانشگاه‌های ایرانی در رتبه بندی‌های بین المللی دستخوش تغییراتی شده است که نشان می‌دهد باید مسئولان امر به آن توجه کنند. در برخی از رتبه بندی‌های با وجود افزایش تعداد اما کاهش رتبه قابل مشاهده است و همین امر بر این نکته تاکید دارد که حوزه‌های جدید علوم و نوآوری و ارتباط مؤثر با صنعت از اهمیت ویژه ای در رتبه بندی دانشگاه‌های جهان برخوردار است.

همکاری مشترک وزارت علوم و سازمان نظام مهندسی استان تهران