خبرگزاری آنا- محمد‌حسن گودرزی: وضعیت سیاسی آلمان در آستانه انتخابات سراسری ۲۰۲۵ به دلیل فروپاشی ائتلاف حاکم و برگزاری انتخابات زودهنگام پیچیده است. این انتخابات در ۲۳ فوریه (۵ اسفند) برگزار می‌شود و چهارمین انتخابات زودهنگام آلمان پس از جنگ جهانی دوم است.

یکی از موضوعات بحث‌برانگیز در آلمان، سیاست مهاجرت است که از روز پنجشنبه و بعد از آنکه یک جوان پناهجوی اهل افغانستان خودرو خود را در شهر مونیخ به دل جمعیت راند، به شدت داغ شده است- ماجرایی که بیش از ۳۰ مجروح بر جای گذاشت و بیم آن می‌رود به برگ برنده احزاب راست افراطی در انتخابات پیش‌رو تبدیل شود.

بسیاری از احزاب بر لزوم سختگیری‌های مهاجرتی بیشتر تأکید دارند و چشم‌انداز کاهش رشد اقتصادی آلمان برای سال ۲۰۲۵ نیز روی مناظره‌های انتخاباتی تأثیر گذاشته است.

در رابطه با انتخابات آلمان و عوامل مؤثر بر نتیجه آن، خبرگزاری آنا مصاحبه‌ای با دیتلیند استول (Dietlind Stolle) استاد علوم سیاسی دانشگاه مک‌گیل کانادا داشته است.

او قبلاً به عنوان مدیر مرکز بین‌دانشگاهی برای مطالعه شهروندی دموکراتیک فعالیت کرده است. تحقیقات استول عمدتاً بر مفاهیم سرمایه اجتماعی، مشارکت سیاسی، تنوع قومی و نژادی، و مصرف سیاسی متمرکز است.

استول مدرک دکترای خود را از دانشگاه پرینستون دریافت کرده و در سال ۲۰۲۱ به عنوان عضو انجمن سلطنتی کانادا انتخاب شد.

مشروح مصاحبه خبرگزاری آنا با این کارشناس علوم سیاسی را در ادامه می‌خوانیم:

آلمان کمتر از یک ماه دیگر انتخابات فدرال برگزار می‌کند. وضعیت کلی احزاب سیاسی در آستانه انتخابات امسال چگونه است؟

علیرغم برخی اقدامات رادیکال در هفته‌های گذشته، انتظار می‌رود حزب دموکرات مسیحی در جایگاه قوی‌ترین حزب ظاهر شود. راست افراطی AFD دومین حزب قوی در این انتخابات خواهد بود.

با توجه به فروپاشی ائتلاف حاکم، کدام احزاب بیشترین شانس را برای پیروزی در انتخابات ۲۰۲۵ دارند و چرا؟

حزب دموکرات مسیحی (CDU) به احتمال زیاد پیروز و موظف به تشکیل ائتلاف دولتی خواهد شد. چرا آنها؟ برای اینکه مردم آلمان به دو دلیل از ائتلاف چراغ راهنمایی خسته شده بودند: ۱) بین سه طرف ائتلاف مشاجره زیادی درگرفت که سرانجامی نداشت و به فروپاشی آن منجر شد. ۲) برخی از سیاست‌های آنها در زمینه انرژی و مهاجرت مورد علاقه آلمانی‌هایی نبود که تورم را تجربه کردند و اکنون شاهد رشد اندک (اقتصادی) هستند.

(ائتلاف چراغ راهنمایی، ائتلاف سیاسی در آلمان است که از سه حزب تشکیل شده است: حزب سوسیال دموکرات آلمان (SPD)، حزب دموکرات آزاد (FDP)، و حزب سبزها. نام این ائتلاف به رنگ‌های نمادین این احزاب اشاره دارد: قرمز برای سوسیال دموکرات‌ها، زرد برای دموکرات‌های آزاد، و سبز برای سبزها- مترجم)

چه عواملی باعث شد CDU که ۱۶ سال تحت رهبری مرکل بود، در باب لایحه مهاجرت به نیرو‌های راست افراطی آلترناتیو برای آلمان (AfD) بپیوندد؟

CDU به نیرو‌های AFD ملحق نشد. آنها می‌خواستند به این نکته سیاسی بپردازند که کاهش مهاجرت و هجوم نامحدود پناهندگان چیزی است که آلمان قادر به تحمل آن نیست. آنها می‌خواستند یک رای نمادین بیرون بیاورند. مشکل سوسیال مسیحی این بود که این طرح را با دیگر احزاب دموکراتیک مطرح نکرد و به این ترتیب در وضعیتی گرفتار شد که فقط حزب افراطی AFD همسو با آنها در رای‌گیری شرکت کرد.

این همان چیزی است که بسیاری از آلمانی‌ها به شدت به آن نقد داشتند و اعتراض‌های زیادی در مورد تصمیم CDU مطرح شد. این به CDU لطمه زد و نتیجه آن را هم در نظرسنجی‌ها می‌بینیم.

نظرسنجی‌های اخیر درباره ترجیحات رأی‌دهندگان به ما چه می‌گویند و آیا احتمال تغییر نظر آنها وجود دارد؟

رای دهندگان به این نظرسنجی‌ها واکنش نشان دادند. براساس نظرسنجی‌ها، حزب راست افراطی AFD پاداشی (کرسی‌هایی) به دست می‌آورد، CDU مقداری از دست خواهد داد. به طور کلی، من معتقدم که نظرسنجی‌ها تا زمان انتخابات نسبتاً ثابت خواهند ماند.

مهمترین موضوعات مورد بحث در این انتخابات چیست و هر یک از احزاب چگونه به آنها پاسخ می‌دهند؟

به وضوح، بحث در مورد اینکه آیا ائتلاف با حزب AfD مجاز است یا خیر، وجود دارد، اما همه احزاب این موضوع را رد می‌کنند. با این حال، حزب CDU تا حدودی اعتماد خود را به دلیل برخی از رفتار‌های مهاجران از دست داده است. پس در رأس مباحثات موضوع مهاجرت قرار دارد.

اقدامات خشونت آمیز اخیر (حمله با خودرو در عید سال نو میلادی از سوی یک تبعه سعودی، حمله با چاقو توسط پناهجوی افغان و حمله با خودرو که روز پنجشنبه در مونیخ از سوی یک پناهجوی دیگر اهل افغانستان صورت گرفت) تا حدی توسط افرادی انجام شد که باید از آلمان اخراج می‌شدند.

حزب راستگرای افراطی AfD از این حوادث استفاده می‌کند تا پیام خود را به شدت ترویج کند و حزب CDU نیز در این مسیر قدم برداشته است. با اینکه سایر احزاب نیز به این موضوع پرداخته‌اند، اما آنها تمایل دارند که در چارچوب حقوقی اتحادیه اروپا بمانند.

البته موضوع بعدی اقتصاد است. آلمان وضعیت خوبی ندارد، صادرات‌گرا نیست، در برابر تعرفه‌ها آسیب پذیر است، بوروکراسی و قوانین زیادی برای شرکت‌ها و ... وجود دارد.

سیاست‌های احزاب مختلف در مورد مهاجرت و پناهندگی چیست و چگونه ممکن است بر جامعه تأثیر بگذارد؟ به خصوص پس از سیاست در‌های باز CDU (حزب متبوع مرکل) در سال ۲۰۱۶؟

پیشنهاد CDU واقع بینانه نیست. مانند کانادا/ایالات متحده، نمی‌توانید ۲۴ ساعت در مرز نظارت داشته باشید. این نیز خلاف توافقات با اتحادیه اروپا است.

آلمان به دلیل محدودیت‌های حقوقی مختلف نمی‌تواند پناهجویان را به کشور‌های مبدأ یا ورودشان اخراج کند؛ بنابراین سایر احزاب نیز از اقدامات سختگیرانه‌تر حمایت می‌کنند، اما در چارچوب قوانین اتحادیه اروپا. آنها عموماً پیشنهاد می‌دهند که اخراج زمانی انجام شود که این تصمیم قانوناً اتخاذ شده باشد.

آیا چرخش سیاسی به راست در آلمان قابل مشاهده است و چه عواملی ممکن است این روند را تسریع کند؟

جهان به جز پاره‌ای استثنائات به سمت راست گرایش دارد. در کشور‌های غربی نیز احزاب میانه‌رو در معرض خطر از دست دادن قدرت هستند. عوامل زیادی پشت این روند وجود دارد. یکی از آنها که بی‌اهمیت نیست، پیروزی دونالد ترامپ در ایالات متحده است. بدون شک، ترس از مهاجرت بیش از حد نیز یکی از دلایل اصلی گرایش به راست است.

از دست دادن کلی اعتماد به دولت هم مطرح است (تا حدی به دلیل سیاست‌های اتخاذ‌شده در دوره کرونا). این امر باعث از بین رفتن اعتماد عمومی به احزاب جریان اصلی و تقویت احزاب افراطی راست و چپ (در کشور‌ها و همچنین در آلمان) می‌شود. نگرانی‌های اقتصادی ممکن است این روند را تقویت کند.

در نهایت، این انتخابات در دوره‌ای از عدم اطمینان شدید برگزار می‌شود. دیکتاتور‌های جهان جسورتر می‌شوند و نگرش «من اول» رو به افزایش است و کانال‌های زیادی برای اطلاعات و ضداطلاعات وجود دارد که شامل منابع جدید هوش مصنوعی نیز می‌شود و گاهی اوقات خفه‌کننده به نظر می‌رسد. در چنین دوره‌ای از عدم اطمینان و آشفتگی، آسان‌تر است که به برخی ایده‌ها چنگ بزنیم که تحولات جهان را تا حدودی توضیح می‌دهند و برخی بازیگران را مسئول بدانیم (مثلاً مهاجران).

آیا حمایت ایلان ماسک از حزب آلترناتیو برای آلمان (AfD) به عنوان مداخله در انتخابات محسوب می‌شود و پیامد‌های احتمالی آن چیست؟

این موضوع در آلمان مورد بحث است. برخی معتقدند که اگر ثروتمندترین مرد جهان پلتفرم‌های بیشتری را در اختیار حزب AfD قرار دهد که برای سایر احزاب در دسترس نیست، این دخالت تلقی می‌شود. دیگران می‌گویند که ارائه پلتفرم به معنای دخالت مستقیم نیست، زیرا او حداقل به‌طور آشکار پول به AfD نمی‌دهد.

آیا این موضوع پیامد‌هایی خواهد داشت؟ شاید. رسانه‌های اصلی اکنون بیش از گذشته رویداد‌های انتخاباتی حزب AfD را پوشش می‌دهند. با این حال، آنها هنوز به عنوان یک گروه خارج از جریان اصلی معرفی می‌شوند و با انتقاد مواجه هستند، اما پلتفرم‌هایی در اختیارشان قرار گرفته است.

اگر حزب AfD تمایل داشته باشد تا خود را قویاً با دونالد ترامپ و ایلان ماسک هماهنگ کند، ممکن است پیامد‌هایی داشته باشد، زیرا بسیاری از آلمانی‌ها نسبت به رئیس جمهور ایالات متحده رویکردی بسیار انتقادی دارند. اما به همان اندازه آنهایی که قبلا به حزب آلترناتیو گرایش پیدا کرده‌اند، از همراهی آن با آلترناتیو خرسند می‌شوند.

به عبارت دیگر، حمایت ماسک باعث ترغیب هرچه بیشتر طرفداران فعلی حزب راست افراطی می‌شود تا جذب رای دهندگان جدید.

آیا دخالت ماسک در سیاست آلمان می‌تواند بر روابط بین المللی این کشور تأثیر بگذارد، به ویژه با توجه به روابط نزدیک او با دونالد ترامپ؟

در این مورد مطمئن نیستم. نفوذ سیاسی دونالد ترامپ و ایلان ماسک در آلمان به این شکل است که آنها را طرفداران رویکرد دوستانه‌تر با روسیه می‌دانند، و این موضوع می‌تواند جناح‌های طرفدار روسیه در آلمان را تقویت کند.

در مورد روابط با ایالات متحده باید گفت که این روابط در حال حاضر نیز تحت فشار است، به ویژه با تهدیدات جدید تعرفه‌ای دونالد ترامپ علیه اتحادیه اروپا. همچنین اروپایی‌ها از سیاست‌های ترامپ در مورد غزه و اسرائیل حمایت نمی‌کنند.

بازگشت دونالد ترامپ به عنوان رئیس جمهور آمریکا چه تأثیری بر سیاست داخلی آلمان و انتخابات ۲۰۲۵ خواهد داشت؟

این احتمال وجود دارد که انتقادات دونالد ترامپ باعث افزایش قطبی‌سازی شود، زیرا به ترس منتقدان او دامن می‌زند و طرفدارانش احساس اتحاد بیشتری می‌کنند. حزب AfD به وضوح از کتابچه راهنمای سیاسی ترامپ الهام گرفته است.

با توجه به نتایج احتمالی، آیا احتمال تشکیل ائتلاف‌های جدید وجود دارد و کدام احزاب ممکن است ائتلاف کنند؟

حزب CDU احتمالاً با حزب FDP همکاری خواهد کرد. اما اینکه آیا با حزب SPD و یا سبز‌ها همکاری خواهد کرد، دشوار است که بگوییم. این احزاب از نظر سیاسی بسیار متفاوت هستند و ممکن است تلاش آنها برای ائتلاف به بن‌بست و مشکلاتی بینجامد. اما این موضوع مشخص است که CDU به تنهایی نمی‌تواند حکومت کند و باید یک حزب را برای همکاری انتخاب کند.

همچنین اولاف شولتس (صدراعظم فعلی از حزب سوسیال دموکرات SPD) و فردریش مرتس (رهبر اپوزیسیون از حزب دموکرات مسیحی CDU) از نظر شخصیتی اصلاً با هم سازگار نیستند تا با هم همکاری کنند؛ بنابراین شاید در نهایت CDU با سبز‌ها همکاری کند، اما فعلاً کسی نمی‌داند.

انتهای پیام/

حزب افراطی «آلترناتیو» از ترامپ الهام می‌گیرد/ اقتصاد و مهاجرت دغدغه اصلی رای‌دهندگان آلمانی