فرانچسکو دلئو خبرنگار مجله ایتالیایی «افیر اینترنازیونال» و رادیو «رادیکاله» مصاحبه‌ای را با مجید تخت روانچی معاون سیاسی وزارت امور خارجه کشورمان داشته که متن آن به شرح زیر است.

بیش از ۱۲۰ روز از روی کار آمدن دولت آقای دکتر پزشکیان می‌گذرد، اصلی‌ترین چالش‌هایی که طی این مدت دولت اقای پزشکیان با آن مواجه بوده، کدامند و چه اهدافی برای آینده دارید؟

مسائل اقتصادی یکی از چالش‌هایی است که دولت با آن مواجه است. مسائل اقتصادی هم ریشه در داخل کشور دارد و هم در خارج از آن.

در زمینه مسائل داخلی، طبیعتا مسائل اقتصادی یکی از چالش‌هایی است که دولت با آن مواجه است. مسائل اقتصادی هم ریشه در داخل کشور دارد و هم در خارج از آن. در ارتباط با مسائل داخلی و مشکلات اقتصادی دولت در تلاش است تا با نظم دادن به اقتصاد کشور از مشکلات بکاهد. یعنی از طریق همکاری با مجلس و همچنین اتخاذ تصمیمات لازم برای اقتصاد کشور تلاش می‌کند تا مشکلات اقتصادی را کاهش دهد. البته کار آسانی نیست و تصمیمات سختی باید گرفته شود ولی دولت مصمم است که این کار را انجام دهد البته با مد نظر داشتن نیاز‌های جامعه و توجه به این که تصمیمات متخذه، سختی زیادی برای مردم در برنداشته باشد؛ بنابراین در مورد آن بخش از مسائل اقتصادی که به داخل کشور مربوط می‌شود، دولت مصمم است که با نظم بخشی به اقتصاد و ایجاد یک اجماع عمومی مشکلات اقتصادی را کمتر کند.

بخش دیگری از مشکلات اقتصادی ما به خارج از کشور مرتبط است و ریشه در تحریم‌های ظالمانه‌ای دارد که سال هاست بر ملت ایران تحمیل شده است.

بخش دیگری از مشکلات اقتصادی ما به خارج از کشور مرتبط است و ریشه در تحریم‌های ظالمانه‌ای دارد که سال هاست بر ملت ایران تحمیل شده است. در مورد تحریم‌ها صحبت فراوان است. به طور کلی این تحریم‌ها در جهت اعمال فشار بر ملت ایران وضع شده است. کشور‌هایی که این تحریم‌ها را به ما تحمیل کرده‌اند تلاش داشته‌اند که از طریق این تحریم‌ها و اعمال فشار به مردم بتوانند سیاست‌های خود را در قبال ایران دنبال کنند. طبیعتا ما تلاش می‌کنیم تا با این تحریم‌ها مقابله کنیم و از آثار آن بکاهیم و در عین حال در جهت رفع این تحریم‌ها می‌کوشیم. ما در عین تلاش برای رفع تحریم‌ها سعی داریم تا از طریق نظم اقتصادی و توجه به داخل کشور و بهره برداری از امکانات و ظرفیت‌های داخلی به اقتصاد سامان دهیم. البته سؤال جنابعالی بسیار گسترده است و طیف متنوعی از موضوعات را دربرمی گیرد.

درخصوص پرونده هسته‌ای ایران و نحوه عبور ایران از تحریم‌ها چه راهبردی دارید و در صورت تصمیم به مذاکره چه کشور‌هایی باید مخاطب شما باشند؟

در بحث هسته‌ای یک نکته بسیار مهم این است که ایران به عنوان یکی از اعضای NPT از حقوقی برخوردار است. یعنی ما بر اساس NPT در ازای تعهداتی که داده‌ایم، دارای حقوقی هستیم. در طول سال‌هایی که موضوع هسته‌ای ایران مطرح بوده یکی از مشکلاتی که ما داشتیم این بود که به ایران اجازه داده نمی‌شد در چارچوب NPT از حقوق خود استفاده کند. بعد از مذاکراتی که در طول سال‌ها انجام شد، موضوع را به ناحق به شورای امنیت سازمان ملل کشاندند و تحریم‌های متعددی را علیه ایران در شورای امنیت وضع کردند.

علاوه بر تحریم‌های سازمان ملل، کشور‌های اروپایی و همچنین آمریکا تحریم‌هایی را در این زمینه علیه ایران تصویب کردند. ما از ابتدا گفته بودیم که به دنبال سلاح هسته‌ای نیستیم. عضو NPT هستیم و سلاح هسته‌ای در دکترین دفاعی کشور جایی ندارد. رهبر معظم انقلاب هم در این زمینه فتوایی داده و هرگونه استفاده از سلاح هسته‌ای ممنوع اعلام کردند؛ بنابراین هم از نظر دینی و هم از نظر تصمیم کشور که بر اساس دکترین دفاعی شکل می‌گیرد، ما جایی را برای سلاح هسته‌ای نمی‌بینیم. بر این مبنا ما در سال ۲۰۱۳ با طرف‌های مذاکراتی موسوم به ۵+۱ وارد گفت‌و‌گو‌هایی شدیم. بعد از دو سال یعنی در سال ۲۰۱۵ توانستیم به توافق برجام برسیم. مذاکرات سخت و فشرده‌ای بود و ما در طول مذاکرات صداقت خود را برای حصول توافق نشان دادیم. البته اساس توافق برجام بر این است که در ازای تعهداتی که ما پذیرفته‌ایم، طرف مقابل هم ملزم به انجام تعهداتی در راستای رفع تحریم هاست.

گزارش‌های متعدد آژانس بین المللی انرژی اتمی نشان می‌دهد که ایران صد در صد به تعهدات خود عمل کرده است.

گزارش‌های متعدد آژانس بین المللی انرژی اتمی نشان می‌دهد که ایران صد در صد به تعهدات خود عمل کرده است. با این حال از روز‌های اول اجرای توافق مشاهده کردیم که آمریکایی‌ها به تعهدات خود عمل نمی‌کنند. ما تمام این مواردی که آمریکایی‌ها به تعهدات خود عمل نکرده‌اند را هم به دبیرکل سازمان ملل و هم به نماینده عالی اتحادیه اروپا به عنوان هماهنگ کننده برجام گزارش کرده‌ایم. اوج اقدامات خلاف برجام توسط آمریکا در سال ۲۰۱۸ بود که با خروج ترامپ از برجام صورت گرفت. در آن زمان کشور‌های اروپایی که هنوز عضو برجام بودند از ایران خواستند که در مقابل این تصمیم آمریکا، از برجام خارج نشود و به ما گفتند که اگر ایران از تعهدات خود در چارچوب برجام خارج نشود، خساراتی را که در اثر نقض برجام توسط آمریکا وارد شده است، جبران خواهند کرد.

ما یک سال صبر کردیم و در طول این یک سال متأسفانه کشور‌های اروپایی یا نخواستند یا نتوانستند به تعهدی که به ما داده بودند عمل کنند. ما مجبور شدیم در سال ۲۰۱۹ طی چند مرحله بر اساس برجام تعهدات خود را کاهش دهیم. نهایتا بعد از پایان دوره آقای ترامپ و ورود آقای بایدن به کاخ سفید در سال ۲۰۲۱، در عین ابراز علاقمندی دولت بایدن برای بازگشت به برجام، چنین اتفاقی نیفتاد. در واقع همان سیاست فشار حداکثری که دولت ترامپ بعد از خروج از برجام بر ایران تحمیل کرد، توسط دولت آقای بایدن ادامه یافت. در طول این سال‌ها موضع ما ثابت بوده و اعلام کرده‌ایم که آماده گفت‌و‌گو در چارچوب برجام به منظور رفع تحریم‌ها هستیم. در حال حاضر هم موضع ما همین است و اعلام کرده‌ایم که در چارچوب برجام حاضر به گفت‌و‌گو هستیم؛ یعنی تعهدات برجامی در مقابل لغو تحریم ها. ما با اعضای برجام که شامل سه کشور اروپایی و چین و روسیه است، در تماس هستیم. آمریکا به دلیل خروج از برجام طرف برجام محسوب نمی‌شود؛ بنابراین با آن گفتگویی نداریم. ما اخیرا در طول چند ماه گذشته دو بار با سه کشور اروپایی گفت‌و‌گو کردیم. باز هم حاضر به گفت‌و‌گو هستیم ولی باید مشخص باشد که گفت‌و‌گو فقط برای گفت‌و‌گو نباشد بلکه باید نتیجه بخش باشد. موضع ما همین است و همین مسیر را ادامه خواهیم داد.

آیا به قدرت رسیدن ترامپ در کاخ سفید از تاریخ ۲۰ ژانویه آینده، شما را درخصوص آینده مذاکرات و بازگشت آمریکا به مذاکرات خوش بین می‌کند یا بدبین؟ آیا درست است که ترامپ از طریق عمان برای شما پیام ارسال کرده است؟

ما آمریکا را بر اساس رفتارش قضاوت می‌کنیم نه بر اساس شعار‌ها و مواضع اعلامی آن.

ترامپ بعد از آمدن به کاخ سفید سیاست فشار حداکثری را ادامه خواهد داد، چرا آمریکا قصد دارد یک سیاست شکست خورده را دوباره اعمال کند؟

ما آمریکا را بر اساس رفتارش قضاوت می‌کنیم نه بر اساس شعار‌ها و مواضع اعلامی آن. آقای ترامپ در مورد مذاکرات هسته‌ای و در مورد ایران اظهارات مختلفی داشته ولی ما باید منتظر باشیم و ببینیم ایشان بعد از شروع به کار در عمل چه خواهد کرد. گفته می‌شود آقای ترامپ بعد از آمدن به کاخ سفید سیاست فشار حداکثری را ادامه خواهد داد. این سیاستی است که آمریکایی‌ها بین سال‌های ۲۰۱۶ و ۲۰۲۰ در زمان آقای ترامپ از آن استفاده کرده‌اند و عملا این سیاست شکست خورده است. چرا آمریکا قصد دارد یک سیاست شکست خورده را دوباره اعمال کند؟ آقای ترامپ بین سال‌های ۲۰۱۶ و ۲۰۲۰ فکر می‌کرد از طریق سیاست فشار حداکثری می‌تواند ایران را از حقوق خود محروم کند و مدعی بود که از این طریق ایران را وادار خواهد کرد که به توافقی تن دهد که مورد نظر امریکاست، اما این اتفاق نیفتاد. نکته دیگر این که تحولات بین المللی در دوره اول آقای ترامپ با وضعیت فعلی دنیا بسیار متفاوت بود. ما یک بار تجربه شکست سیاست فشار حداکثری را مشاهده کردیم و واقعیت موجود دنیا نیز نسبت به چند سال قبل متفاوت است؛ لذا سیاست فشار حداکثری در صورت اعمال مجدد، دوباره شکست خواهد خورد. البته آقای ترامپ در عین حال گفته است که تنها نگرانی او دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای است و خود ما هم گفته‌ایم که به دنبال سلاح هسته‌ای نیستیم؛ بنابراین باید صبر کنیم و ببینیم در عمل چه خواهد کرد.

وزیر خارجه جدید دولت سوریه از ایران خواسته است که باعث آشوب در سوریه نشود، پاسخ شما چیست؟

موضع ما نسبت به سوریه کاملا روشن است. ما معتقدیم که باید تمامیت ارضی و استقلال سوریه حفظ شود و امور داخلی سوریه را به خود مردم سوریه واگذار کنیم. این خود مردم سوریه هستند که باید در مورد نوع حکومت و نحوه اداره کشورشان تصمیم بگیرند و هیچ کس حق دخالت در این زمینه را ندارد و ما هم در آنجا دخالتی نداریم. کشور‌های خارجی نباید در امور داخلی سوریه مداخله کنند و نیرو‌های خارجی هم نباید در سوریه حضور داشته باشند؛ بنابراین سیاست ما بر اساس اصول حقوق بین الملل است.

بنیامین نتانیاهو اظهار داشته است که قصد تغییر نقشه منطقه را دارد. آیا نگران حمله اسرائیل به ایران هستید و در صورت وقوع این حمله چه اتفاقاتی رخ خواهد داد؟

رژیم اسرائیل به حقوق و مقررات بین المللی پایبند نیست و فکر می‌کند که از طریق این اقدامات می‌تواند نقشه خاورمیانه را تغییر دهد.

الآن مسأله فلسطین یکی از موضوعات مهم جامعه بین المللی و تمام مردم دنیاست.

ادعای تغییر نقشه منطقه ادعای باطلی است. منظور از تغییر نقشه منطقه چیست؟ آیا می‌خواهند نزدیک به هشتاد سال ستمی که به مردم فلسطین روا داشته‌اند را محو کنند؟ آیا می‌خواهند به تجاوزات خود به کشور‌های منطقه ادامه دهند؟ آیا این معنای تغییر منطقه است؟ اقدامات رژیم اسرائیل در طول چند سال گذشته در فلسطین، لبنان، سوریه و مناطق دیگر نشان می‌دهد که این رژیم به حقوق و مقررات بین المللی پایبند نیست و فکر می‌کند که از طریق این اقدامات می‌تواند نقشه خاورمیانه را تغییر دهد. کشتار انسان‌های بی گناه، کودکان، زنان، تخریب اماکن غیرنظامی، آوارگی غیرنظامیان بخشی از جنایاتی است که توسط این رژیم در غزه صورت گرفت. اقدامات این رژیم در لبنان، تخریب اماکن و به شهادت رساندن تعداد زیادی از افراد را در کنار اقدامات اخیر این رژیم در سوریه و اشغال هرچه بیشتر خاک آن کشور قرار دهید. رژیم اسرائیل تصور می‌کند که با حمایت آمریکا و برخی از کشور‌های اروپایی می‌تواند اقدام به کشورگشایی کند. دوران کشورگشایی به سر رسیده است. باید در خواب ببینند که در قرن ۲۱ می‌توانند از این طریق به اهداف خود برسند. جامعه بین المللی نمی‌پذیرد کسی چنین جنایاتی را مرتکب شود و گمان کند هیچ عقوبتی در انتظارش نخواهد بود. اتفاقا برعکس؛ الآن مسأله فلسطین یکی از موضوعات مهم جامعه بین المللی و تمام مردم دنیاست. دیوان بین المللی دادگستری چندین رأی علیه اقدامات اسرائیل صادر کرده است. در سازمان ملل نیز قطعنامه‌های مختلفی با رأی بسیار بالا تصویب شده و این نشان دهنده انزوای رژیم اسرائیل است. در ارتباط با اقدامات رژیم اسرائیل علیه ایران؛ این رژیم به توانایی‌های ایران به خوبی واقف است و می‌داند هرگونه تجاوز به ایران چه عقوبتی دربرخواهد داشت. مقامات ارشد کشور بار‌ها اعلام کرده‌اند که ما برای دفاع از کشور و مردممان هر اقدامی که لازم باشد را انجام خواهیم داد. ما در زمان لازم این اقدامات را انجام خواهیم داد.

آیا دولت آقای پزشکیان رویکرد متفاوتی نسبت به مسأله حقوق بشر خواهد داشت؟

با وجود موارد متعدد نقض حقوق بشر در قاره اروپا و همچنین سکوت کشور‌های اروپایی در قبال جنایات اسرائیل در فلسطین، ابراز نگرانی این کشور‌ها در باب حقوق بشر در ایران سؤال برانگیز است.

با وجود موارد متعدد نقض حقوق بشر در قاره اروپا و همچنین سکوت کشور‌های اروپایی در قبال جنایات اسرائیل در فلسطین، ابراز نگرانی این کشور‌ها در باب حقوق بشر در ایران سؤال برانگیز است. در ارتباط با رویکرد دولت آقای پزشکیان نسبت به مسأله حقوق بشر همان گونه که در صحبت‌های آقای پزشکیان و هم در عملکرد دولت ایشان مشاهده می‌گردد، ایشان نسبت به رعایت حقوق بشر بسیار اهمیت قائل است. ایشان اعلام کرده‌اند که در چارچوب قانون اساسی کشور همه اقدامات لازم برای رعایت شأن انسان و مراعات حقوق بشر را به انجام خواهند رساند. در ارتباط با موضوع زنان، همان گونه که خود شما در طی سفرهایتان به ایران مشاهده کرده‌اید، زنان در مشاغل مختلف به امور جاری کشور می‌پردازند. در دانشگاه درس می‌خوانند و تدریس می‌کنند و کاملا بر اساس خواسته‌های خود عمل می‌کنند. الآن تعداد دانشجویان خانم در کشور بیش از ۶۰ درصد است. در حوزه‌های مختلف اعم از علمی و اجرایی شاهد حضور فعال و مؤثر خانم‌ها هستید. کسانی که ادعا می‌کنند زنان در ایران با مشکل مواجه‌اند و در مورد حقوق آنان ابراز نگرانی می‌کنند، اهداف دیگری را دنبال می‌کنند.

منبع: ایرنا

رئیس‌جمهور: تعلل و عقب‌ماندگی در حوزه هوش مصنوعی، خسارت‌بار و غیرقابل جبران است