خبرگزاری آنا- محمدامین پورحسینقلی: یکی از دوستانم، به‌تازگی به مصرف مکمل‌های آنتی‌اکسیدانی روی آورده است. او می‌گفت: "این مکمل‌ها باعث می‌شوند که من کمتر پیر شوم، سرحال‌تر باشم و حتی از بیماری‌هایی مثل سرطان جلوگیری کنم. " او با اعتماد به تبلیغاتی که می‌دید و ادعا‌هایی که شرکت‌های مکمل‌سازی ارائه می‌دادند، معتقد بود که آنتی‌اکسیدان‌ها کلید سلامتی طولانی‌مدت او هستند. این مکمل‌ها به او این امید را داده بودند که می‌تواند در برابر آسیب‌های ناشی از پیری و بیماری‌ها مقاومت کند. اما آیا واقعاً آنتی‌اکسیدان‌ها همان معجزه‌ای هستند که وعده داده می‌شود یا اینها بیشتر تبلیغات بازاری هستند؟

آنتی‌اکسیدان‌ها در چند دهه گذشته به یکی از موضوعات داغ در حوزه سلامت و تغذیه تبدیل شده‌اند. از نوشیدنی‌ها و غذا‌های حاوی آنتی‌اکسیدان تا مکمل‌های غذایی، این ترکیبات به‌عنوان راه‌حلی برای پیشگیری از پیری، سرطان، بیماری‌های قلبی و حتی افزایش طول عمر تبلیغ می‌شوند. با این حال، واقعیت علمی پشت این ادعا‌ها به‌شدت پیچیده‌تر از آن چیزی است که تبلیغات به ما می‌گویند.

آنتی‌اکسیدان‌ها چیستند؟

در حالی که آنتی‌اکسیدان‌ها نقش مهمی در حفظ سلامت سلول‌ها و جلوگیری از آسیب‌های اکسیداتیو دارند، شواهد علمی نشان می‌دهد که مصرف مکمل‌های آنتی‌اکسیدان ضرورت ندارد و ممکن است حتی در برخی موارد مضر باشد. بهترین راه برای تأمین آنتی‌اکسیدان‌های مورد نیاز بدن، مصرف میوه‌ها، سبزیجات و غذا‌های کامل است.

آنتی‌اکسیدان‌ها موادی هستند که در بدن از سلول‌ها در برابر آسیب‌های ناشی از رادیکال‌های آزاد محافظت می‌کنند. رادیکال‌های آزاد مولکول‌های ناپایداری هستند که به‌طور طبیعی در بدن تولید می‌شوند و می‌توانند به سلول‌ها آسیب برسانند. این آسیب‌ها ممکن است در طولانی‌مدت به بیماری‌هایی مانند سرطان و بیماری‌های قلبی منجر شوند. آنتی‌اکسیدان‌ها به این رادیکال‌های آزاد می‌پیوندند و آنها را خنثی می‌کنند، که در نهایت از سلول‌ها محافظت می‌شود.

منابع آنتی‌اکسیدان‌ها شامل مواد غذایی مانند میوه‌ها، سبزیجات، و برخی نوشیدنی‌ها مثل چای سبز است. ویتامین‌های C و E، بتاکاروتن و سلنیوم از جمله آنتی‌اکسیدان‌های شناخته‌شده هستند. مصرف غذا‌های غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها به‌عنوان بخشی از یک رژیم غذایی سالم توصیه می‌شود، اما آیا مصرف مکمل‌های آنتی‌اکسیدان واقعاً ضروری است یا بیشتر تبلیغات تجاری است؟

تبلیغات مکمل‌های آنتی‌اکسیدان: واقعیت یا فریب؟

در تبلیغات مکمل‌های آنتی‌اکسیدان، این محصولات اغلب به‌عنوان راه‌حلی ساده و سریع برای افزایش طول عمر، پیشگیری از بیماری‌ها و جوان‌سازی معرفی می‌شوند. تبلیغات به افراد این ایده را القا می‌کنند که مصرف این مکمل‌ها می‌تواند کمبود‌های تغذیه‌ای آنها را جبران کند و به محافظت از بدن در برابر انواع بیماری‌ها کمک کند. این تبلیغات بیشتر بر روی احساسات و نگرانی‌های عمومی درباره سلامتی، پیری و بیماری‌ها تمرکز می‌کنند. اما تحقیقات علمی چه می‌گوید؟

شواهد علمی در مورد تأثیر مثبت مصرف مکمل‌های آنتی‌اکسیدان چندان قطعی نیست. برخی از مطالعات نشان داده‌اند که مصرف مقادیر زیاد آنتی‌اکسیدان‌ها به شکل مکمل نه‌تنها ممکن است مؤثر نباشد، بلکه در برخی موارد می‌تواند مضر باشد. برای مثال، مصرف بیش از حد ویتامین E و بتاکاروتن ممکن است خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و سرطان را افزایش دهد. تحقیقات همچنین نشان داده است که بدن انسان در شرایط عادی به‌طور طبیعی می‌تواند با رادیکال‌های آزاد مقابله کند و نیازی به مصرف بیش از حد مکمل‌های آنتی‌اکسیدانی ندارد. مصرف مکمل‌ها به‌طور مکرر ممکن است باعث اختلال در تعادل طبیعی سیستم دفاعی بدن شود.

غذا‌هایی که به‌طور طبیعی حاوی آنتی‌اکسیدان هستند، نقش مهمی در یک رژیم غذایی سالم دارند. میوه‌ها و سبزیجات غنی از ویتامین‌ها، مواد معدنی و ترکیبات گیاهی هستند که می‌توانند به کاهش خطر بیماری‌های مزمن کمک کنند. با این حال، وقتی این ترکیبات به شکل مکمل مصرف می‌شوند، اثربخشی آنها ممکن است کاهش یابد. یکی از دلایل این امر این است که آنتی‌اکسیدان‌ها در غذا‌ها به‌صورت طبیعی با سایر ترکیبات مفید همراه هستند و این تعاملات ممکن است به اثربخشی بیشتر آنها منجر شود. مصرف میوه‌ها و سبزیجات به‌عنوان بخشی از یک رژیم غذایی کامل، نه تنها آنتی‌اکسیدان‌های مورد نیاز بدن را تأمین می‌کند، بلکه به تأمین فیبر و سایر مواد مغذی که برای سلامت ضروری هستند نیز کمک می‌کند.

اثرات جانبی مکمل‌های آنتی‌اکسیدان

مصرف زیاد مکمل‌های آنتی‌اکسیدانی می‌تواند عوارض جانبی داشته باشد. به‌عنوان مثال، مصرف بیش از حد ویتامین E ممکن است خطر خونریزی را افزایش دهد. مصرف زیاد بتاکاروتن در افراد سیگاری می‌تواند خطر ابتلا به سرطان ریه را افزایش دهد. این نشان می‌دهد که مصرف مکمل‌ها، به‌ویژه در دوز‌های بالا، ممکن است نه تنها بی‌فایده باشد بلکه برای برخی افراد خطرناک نیز باشد.

از سوی دیگر، برخی از تبلیغات مکمل‌های آنتی‌اکسیدان ادعا می‌کنند که این محصولات می‌توانند پیری را متوقف یا حتی برعکس کنند. اما شواهد علمی این ادعا‌ها را تأیید نمی‌کند. پیری یک فرایند طبیعی است که هیچ مکملی نمی‌تواند آن را متوقف کند. در حالی که آنتی‌اکسیدان‌ها می‌توانند در مقابله با برخی آسیب‌های سلولی نقش داشته باشند، اما تأثیر آنها بر فرایند پیری محدود است.

در حالی که آنتی‌اکسیدان‌ها نقش مهمی در حفظ سلامت سلول‌ها و جلوگیری از آسیب‌های اکسیداتیو دارند، شواهد علمی نشان می‌دهد که مصرف مکمل‌های آنتی‌اکسیدان ضرورت ندارد و ممکن است حتی در برخی موارد مضر باشد. بهترین راه برای تأمین آنتی‌اکسیدان‌های مورد نیاز بدن، مصرف میوه‌ها، سبزیجات و غذا‌های کامل است.

تبلیغات مکمل‌های آنتی‌اکسیدانی اغلب با وعده‌های جذاب درباره افزایش طول عمر و پیشگیری از بیماری‌ها همراه است، اما این ادعا‌ها بیشتر به‌عنوان ترفند‌های بازاریابی عمل می‌کنند تا شواهد علمی واقعی. مصرف مکمل‌های آنتی‌اکسیدان تنها در شرایط خاص و با توصیه پزشک ممکن است مفید باشد، اما برای عموم مردم، رژیم غذایی سالم بهترین راه برای حفظ سلامت و جلوگیری از بیماری‌هاست.

انتهای پیام/

محمدامین پورحسینقلی

فیلم کوتاه «وقتی که نیستی»