برنامه امواج شبهه رادیو گفت‌وگو در مصاحبه با دکتر علیرضا داودی (کارشناس و تحلیل گر ارشد حوزه رسانه) و نوید کمالی (کارشناس مسائل راهبردی) به بررسی موضوع «رسانه‌های بیگانه از اعتراف به شکست مقابل حزب الله تا اعتراف به کارفرمای داعشی تکفیری‌ها» پرداخت.

اکنون تحولات سوریه در صدر اخبار قرار گرفته است که بخشی از آن تلاش رسانه‌های صهیونی و ضدمقاومت و رسانه‌های بیگانه بود تا اینکه بلافاصله بعد از اینکه صهیونیست‌ها مجبور به پذیرفتن آتش بس شدند، نیاز به خط اشغال به شدت جدی و فراگیر داشتند که کسی نپرسد چرا اشغالی نشین‌ها به شمال برنگشتند در حالی که مردم به جنوب لبنان بازگشتند.

طبق درگیری‌هایی که در رسانه‌های عبری زبان می‌توان جست‌و‌جو کرد دال بر این است که در سرزمین‌های اشغالی نیز آنها به شدت دچار اختلاف شده‌اند و عملا به شکست مقابل حزب الله اعتراف دارند و تصویرسازی رسانه‌ای نیز نمی‌تواند آن را پنهان کند.

مروری به رویه‌ی مجموعه جریانات تکفیری

داودی کارشناس و تحلیل گر ارشد حوزه رسانه در برنامه امواج شبهه مروری به رویه‌ی مجموعه جریانات تکفیری کرد و گفت: داعش از ده سال پیش به این طرف، در حوزه تبلیغات و رسانه همواره سه مشی را دنبال کرده است. مشی اول؛ حتما اعلام کنند که داعش یک جریان واحد با نقطه‌ی ثقل متمرکز و یک مسیر عملیاتی کاملا مشخص است. مشی دوم؛ داعش به دنبال این بود که ترکیب سه گزاره "رعب و وحشت"، "ترس و احتیاط"، "آینده نگری و فرار" را در کنار هم بگذارد و اولین اتفاقی که می‌افتد این است که عقبه‌ی جریان مقاومت را علی الخصوص عقبه‌ی آن در ایران (بحث مدافعان حرم) را متزلزل کند. مشی سوم؛ تقابل دو آینده مبهم و روشن در کنار هم. مبهم برای شمای مقاومت و روشن برای مای داعشی. آینده روشن نسبت به تشکیل و استقرار قاطعانه‌ی حکومت عراق و شام مطرح می‌کردند و مبهم اینکه فکر می‌کنید پس از این همه جنگ توانایی مقابله با ما را دارید؟ و مرتبا در تبلیغات خود عنصر سوال را نسبت به طرف مقابل و قاطعیت را نسبت به خود رعایت می‌کردند. وقتی تمامی آنها را کنار هم می‌گذاشتیم، به این جمع بندی می‌رسیدیم که اساسا شعور هیئت حاکمه‌ی داعشی به این میزان نیست. اما وقتی به سوابق نگاه می‌کردیم، متوجه می‌شدیم که کاملا یک منطق آمریکایی – انگلیسی – ترکیه‌ای – عربستانی پشت ماجرا وجود دارد و جنس رسانه‌های بیگانه با یک پشتوانه‌ی چهاروجهی تشکیل شده بود. نهایتا برای مخاطب باور‌پذیر نبود که داعش امکان از بین رفتن دارد.

داعش ۹ سال میدان را رسانه‌ای مدیریت می‌کرد

وی در ادامه گفت: زمانی مردم ایران معتقد بودند که حزب بعث در عراق کامل از بین می‌رود، اما داعش از بین نخواهد رفت و آن هم یک علت داشت، به دلیل اینکه برای اولین بار رسانه فرم درگیری خارج از مرز‌ها را معکوس نشان می‌داد و اساسا مردم از میدان اطلاعی نداشتند، اما در رسانه هر آنچکه وجود نداشت را می‌دیدند. بنابراین؛ آنها در آن دوره‌ی ۹ ساله میدان را رسانه‌ای مدیریت می‌کردند. اما اکنون رسانه‌هایی مانند بی بی سی فارسی، اینترنشنال، ایندیپندنت فارسی، العربیه، دویچه وله فارسی و صدای آمریکا فعال شده‌اند. قبلا حدود و ثغور رفت و برگشت نیرو‌های داعشی را تیتر می‌کردند، اما جالب اینجاست که اکنون رفت تحریر الشام را تیتر می‌کنند و با برگشت آن کاری ندارند. به طور مثال یکی از تیتر‌های بی بی سی در این سه روز این است. "حلب به تصرف نیرو‌های تحریر الشام در آمد. " نکته این جاست که بی بی سی در اخباری که می‌خواهد بیانیه‌های خود را بگوید، از جریان معترض استفاده می‌کند و آنجایی که می‌خواهد از فتوحات خود بگوید، از جریان مردمی و انقلابی بهره می‌گیرد و اینترنشنال نیز کاملا تبعیت می‌کند.

تحریرالشام و اعوان آن عُشر جریان داعش هم نیست

داودی افزود: اساسا میدان تحریرالشام و اعوان آن کلا عُشر جریان داعش هم نیست. به همین دلیل است که رسانه‌های آنها از همان ابتدا شروع کردند. درگیری هاآرتص، شبکه‌ی ۱۲، بی بی سی ورد، العربیه و سی ان ان تا ۲۰ روز پیش این بود که پس از اعلام آتش بس، باید به موضوع ترمیم رژیم بپردازد و، چون قادر به آمار دادن و حتی ترمیم کردن هم نیستند، مجبورند تا فقط یک طرفه تنها به سوریه، عراق و لبنان بپردازند. به همین دلیل است که تحریر الشام عَلم می‌شود تا یادمان برود که اساسا رژیم صهیونیستی، آمریکا، ترکیه و انگلیس اکنون در چه وضعیتی هستند. بنابراین؛ بهترین محور برای آنها سوریه است.

پرش رسانه‌های بیگانه با هدف فراموشی اذهان عمومی

وی عنوان کرد: اکنون رسانه‌های بیگانه سعی دارند پرشی انجام دهند تا مخاطب فراموش کند در یکسال گذشته قریب به ۴۰ هزار صهیونیستی و بیش از ۶۰ درصد تاسیسات رژیم صهیونیستی از بین رفته است. یا اینکه ترامپ با تهدیدات سخت جلو آمد و اکنون در مرحله چه کنم چه کنم است و یا اینکه مخاطب فراموش کند که طوفان الاقصی چگونه تاریخ منطقه را تغییر داد. اکنون به این می‌پردازد که آیا حلب و یا دمشق سقوط کرده است یا نه؟

تحریر شام یک سیستم رزمی نارس است

داودی با بیان اینکه تحریر شام یک سیستم رزمی نارس است، گفت: تحریم شام دوامی نخواهد داشت و نمی‌توان آن را با داعش مقایسه کرد. رسانه‌های بیگانه به مسئله لجستیک نمی‌پردازند، بلکه می‌خواهند یک خط موازی فریب جدید ایجاد کنند تا همه اذهان متوجه سوریه باشد، بنابراین؛ باید مراقب انتقال زاویه آنها باشیم.

اکنون رسانه‌ها بار منفی لجستیک معنوی تحریرالشام را برگردن ترکیه می‌اندازد

اشراقی کارشناس مجری: به نظر شما رفتار ترکیه چگونه تحلیل می‌شود و انعکاس این رفتار در رسانه درباره اردوغانی که همیشه تا کنون در بسیاری از شبکه‌های اجتماعی به کامل‌ترین منافق در تاریخ بشر شهره شده، چیست؟

وی بیان کرد: خلق معنایی که به واسطه‌ی آنها صورت می‌گیرد، چیزی فراتر از گزاره‌های قدیمی است که به آن متوسل می‌شوند و، چون معتقدند مخاطب حس و حال رمزگشایی ندارد، به بازگویی صریح می‌پردازد تا بتواند مخاطب خود را جذب کند.

داودی همچنین گفت: در زمان داعش حدود برای میدان و ثغور برای رسانه بود ولی اکنون رسانه حدود و ثغور را با هم در اختیار گرفته است. در ۲۴ ساعت اول، تحریر الشام هنوز به حلب نرسیده بود، اما در شبکه‌های اجتماعی فارسی زبان حلب سقوط کرده بود. انگار که برخی از افراد رسانه‌ای برخی آرزو‌های خود را در قالب خبر منتشر می‌کنند.

وی اضافه کرد: آنها در گام اول مسئله را خیلی منطقه‌ای می‌کنند. آمریکایی‌ها در طول جریان داعش، یک بیانیه صادر نکرد، اما تحریرالشام هنوز شروع نکرده، بیانیه داده است که ما ارتباطی با آنها نداریم، اما آیا مگر می‌شود که ارتباطی بین آنها نباشد. رسانه‌ها به تطهیر اروپا و آمریکا می‌پردازد و از طرفی ترکیه و عربستان را برجسته می‌کند. اکنون رسانه‌ها بار منفی لجستیک معنوی تحریرالشام را برگردن ترکیه می‌اندازد و ترکیه و رسانه‌های آن در این تله گیر کرده است. شب گذشته رسانه‌های ترکیه علی الخصوص شبکه‌های اجتماعی از "شادی مردم سوریه در ترکیه نسبت به حضور تحریرالشام در دمشق" می‌گوید که در امتداد آن اینترنشنال عربی -انگلیسی شبکه ترکی را پوشش می‌دهد. بنابراین؛ برخلاف دوره قبل که رسانه‌های بیگانه تعمدا دوست داشتند تا قدرت آمریکایی و اروپایی پشت داعش مطرح شود، اینبار با یک هوشمندی می‌خواهد این بار را بر گردن ترکیه بیاندازد. تا فردا وقتی مسئله انتقام اتفاق افتاد، ترکیه مقصر خوانده شود و در این میان این ترکیه است که متضرر می‌شود.

رسانه‌های بیگانه تحریرالشام را یک رحم اجاره‌ای ناقص و غیربارور می‌داند

داودی همچنین گفت: رابطه بین تحریر الشام با سوریه مانند رابطه بین رحم اجاره‌ای رژیم صهیونیستی در دوره ترمیم پس از آتش بس است. بدین معنا که رسما یک تاریخ انقضاء محدودی دارند. داعش در جنگ رژیم صهیونیستی به دنیا نیامده است. بلکه به دنیا آمد، تا حلقه حفاظتی رژیم باشد. به همین دلیل بی بی سی سعی می‌کرد که سوریه را از کلید واژه رژیم جدا کند. اما اکنون صدای آمریکا و اینترنشنال رسما تحریرالشام را یک رحم اجاره‌ای ناقص شده غیربارور نسبت به رژیم صهیونیستی رقم می‌زنند.

تیترزنی‌های سه گانه بی بی سی!

وی خاطرنشان شد: دلیل تیترزنی‌های سه گانه بی بی سی این است تا مردم ایران با دیدن تحریرالشام یاد داعش نیافتد بلکه ورژن جدید داعش را در قالب و فرم جدید ببیند و این به معنای پیام، میدان و فرم جدید است و، چون هنوز بی بی سی به جمع بندی نرسیده است که در ایران تحریرالشام را ارتش آزادی بخش یا تروریست می‌داند، تیترزنی‌های سه‌گانه انجام می‌دهد.

رکن اصلی نبرد‌های نوین، مدیریت ادراک است

اشراقی کارشناس مجری: با توجه به صحبت‌های منشه امیر که تلویحا و صریحا عنوان می‌کند دست صهیونیست‌ها در سوریه و گروه‌های تکفیری- ترکیه وسط است، چیست؟

کمالی کارشناس مسائل راهبردی در این رابطه بیان کرد: اکنون رکن اصلی نبرد‌های نوین رسانه و مدیریت ادراک است. کسی می‌تواند در این نبرد‌های نوین دست برتر داشته باشد که بتواند طراحی ادراکی بهتری انجام دهد. به طور مثال ما دو حمله موشکی بزرگ علیه رژیم صهیونیستی انجام دادیم، در وعده‌ی صادق یک در حوزه رسانه آنچنان که باید نتوانستیم کار جدی انجام دهیم و در همان ابتدا دشمن صهیونیستی، با حمایت از تریبون‌های غربی ادعا کرد که موشک‌ها به او اصابت نکرده است ولی در عملیات وعده صادق دو، به دلیل پیوست رسانه‌ای بهتر و هوشمندانه نتوانستند به کتمان آن بپردازند و افکار عمومی دنیا شاهد آسیب پذیری آنها شد.

وی درباره گذشته ابومحمد جولانی توضیح داد: ایشان کارمندزاده‌ای است که در یک خانواده‌ی طبقه متوسط به دنیا آمده است. جولانی با شروع بحران در سوریه سال ۲۰۱۱ و گرایشات سلفی، بنیانگذار القاعده سوریه شد و جبهه النصره سوریه را تشکیل داد و سال‌ها جنگید و به جایی رسید که متوجه شد تصویر داعشی دیگر نمی‌تواند برای نسل جدید جذاب باشد، بنابراین؛ او در سال ۲۰۱۷ به مدیریت تصویر پرداخت و جبهه النصره را کنار گذاشت و نام آن را تحریر الشام (آزادسازی شام) گذاشتند و حتی به تغییر ظاهر خود هم پرداخت و به سبکی لباس پوشید که جوانان به آن علاقه‌مند هستند. تفکر او همچنان سلفی بود، اما به دلیل اینکه بتواند بر مخاطب جوان تاثیر بگذارد و او را جذب اهداف خود کند، به مدیریت تصویر می‌پردازد.

کمالی افزود: در بحران کنونی سوریه، بیش از آنکه اقدام نظامی صورت بگیرد، اقدام رسانه‌ای صورت گرفته است.

این یک نبرد رسانه‌ای است

وی به دستاوردسازی‌های تصنعی اشاره کرد و گفت: آنها قبل از اینکه عملیات خود را در حلب انجام دهند، دست به ترور فرماندهان مقاومت زدند. طبیعی است که وقتی فرماندهان نباشند راحتر می‌توانند پیشروی کنند و هنوز حلب را نگرفته و هنوز وارد منطقه‌ای نشده، تجربه‌ی داعش در عراق را تکرار کردند که خطوط پشتیبان تخلیه شده و تصاویری منتشر کردند که ارتش وسایل خود را بار کرده و رفته است. از لحاظ ادراکی مردم و حتی نیرو‌های ارتشی را تحت تاثیر قرار دادند. لذا؛ با این دستاوردسازی‌ها و نبرد‌های ادراکی و ضعف شناختی نیرو‌های مدافع توانستند تا پیشروی‌هایی بکنند. بنابراین؛ این یک نبرد رسانه‌ای است و بیش از ظرفیت‌ها سخت افزاری باید از ظرفیت‌ها رسانه‌ای برای مهار بحران استفاده کنیم.

وی بیان کرد: آنها شروع به استفاده از پهباد‌هایی کردند که بیش از ۱۲۰ کیلومتر بُرد دارد، مهمتر از آن مهماتی که در آن سوار کردند، دوربینی است که سوار آن پهباد کرده‌اند و از صحنه‌ها در حال فیلم گرفتن است و به پخش آن می‌پردازند. بنابراین؛ باید دقت کنیم و اکنون باید براساس واقعیت‌های میدانی، آرایش پدآفندی و حتی آفند خود را اتخاذ کنیم.
این کارشناس خاطرنشان شد: مطلوب کشور‌های غربی و دشمنان اسلام این است که هیچ کشور اسلامی قدرمند نشود تا روزی در مقابل آنها سرکشی نکند. لذا؛ سعی بر تضعیف کشور‌های اسلامی دارند.

باید در فضای داخلی هوشیار عمل کنیم

کمالی در ادامه گفت: رژیم صهیونیستی در فضای مجازی بین المللی فارسی بیش از ۸۰۰ حساب مجازی در تویتر و اینستاگرام درباره دیدگاه‌های صهیونیستی به فارسی تولید محتوا می‌کنند. در طول دو، سه ماه گذشته وزارت خارجه رژیم صهیونیستی میزبان برخی از بلاگر‌ها یا انسان رسانه‌ها شده‌اند تا شاهد وضعیت اراضی اشغالی باشند، اینکه اینجا چقدر ایرانی سکونت دارد تا دال بر خوب بودن آنها با ایرانی‌ها باشد و از آرزوی بازگشت آنها به ایران بگویند این در حالی است که تمامی اینها هدفمند است اینکه چرا در سه ماه اخیر به فکر بهره گیری از انسان رسانه‌ها شده‌اند، تنها به این دلیل است که طرحی را برای ۲۰۲۵ منطقه چیده‌اند و سفره یا جورچینی را آماده می‌کنند تا وقتی ترامپ برسرکار بیاید، نتواند خارج از آن طرح، بازی کند. در واقع یک مسیر مشخصی را برای ترامپ مشخص می‌کنند. بنابراین؛ ما باید در فضای داخلی هوشیار باشیم.

وی به ادراک سازی رژیم صهیونیستی اشاره کرد و گفت: صهیونیست‌ها در این ماه‌ها و سال‌ها تلاش کردند که بگویند ملت ایران، ما دشمن شما نیستیم. بلکه ما دشمن نظام شما هستیم. اگر این ادراک‌سازی‌ها از سوی ما فهم نشود، مانند کشور ترکیه که نتوانست آن را درک کند، در چارچوب طرح شوم برای سال ۲۰۲۵ به تولید تهدید علیه ما خواهند پرداخت.

کمالی تاکید کرد: صاحبان رسانه و کسانی که تریبون در دست دارند باید به آگاه سازی جامعه نسبت به جنگ شناختی که علیه ما در جریان است، بپردازند.

آماده مواجه با تهدید آفرینی‌های جدید ادراکی دشمن باشیم

وی افزود: دو روز قبل رئیس اندیشکده FDD به ترامپ پیشنهاد داد که ایرانی‌های معارض نظام اسلامی را مسلح سازی کنیم و این نشان از این دارد که برنامه پیچیده‌ای را بر علیه ما در نظر گرفته‌اند.

کمالی در پایان با تاکید بر اینکه باید آماده مواجه با تهدید آفرینی‌های جدید ادراکی دشمن باشیم، گفت: یکی از معجزات تحولات اخیر این بود که در تمام نظریات مدیریتی گفته می‌شود که اگر مسئولان یا مدیران و یا رهبران یک سازمانی حذف شوند، آن سازمان عملا از بین خواهد رفت. ولی شاهد بودیم حزب اللهی که تمام رده‌های عالی فرماندهی آن مورد هدف قرار گرفت، باز هم توانست مردانه بایستد و هر روز تحول جدیدی را در مواجه خود با رژیم صهیونیستی به نمایش بگذارد.

رسانه‌های بیگانه؛ از اعتراف به شکست مقابل حزب‌الله تا کارفرمای داعشی