از زمانی که ایلان ماسک توییتر را خریداری کرد و آن را به ایکس (X) تغییر داد، بسیاری از کاربران به‌دنبال شبکه‌های اجتماعی جایگزین بوده‌اند. بلواسکای (BlueSky) یکی از شبکه اجتماعی‌هایی است که از آن به‌عنوان رقیب جدی توییتر سابق یاد می‌شود و در چند وقت گذشته بسیاری از کاربران ایکس را جذب کرده است. در این مطلب توضیح خواهیم داد بلو اسکای چیست، چرا کاربران به آن مهاجرت می‌کنند و آیا می‌تواند جایگزین مناسبی برای ایکس باشد؟

Bluesky شبکه اجتماعی غیرمتمرکز است که براساس توییتر (ایکس فعلی) توسعه یافته است؛ یعنی مثل توییتر سرویس میکروبلاگینگ است و بسیاری از ویژگی‌های آن را در اختیار کاربران قرار می‌دهد. همچنین باید اشاره کرد که بلو اسکای را «جک دورسی»، مدیرعامل سابق توییتر، مفهوم‌سازی کرده است.

پروژه بلو اسکای را دورسی سال ۲۰۱۹ که هنوز مدیرعامل توییتر بود، معرفی کرد. آن زمان، دورسی گفته بود توییتر بودجه «تیم مستقل کوچکی متشکل از حداکثر ۵ معمار، مهندس و طراح» را تأمین می‌کند که وظیفه آن ساخت استانداردی غیرمتمرکز برای شبکه‌های اجتماعی است و توییتر درنهایت از این استاندارد پشتیبانی خواهد کرد.

اما پس‌از‌آن توییتر را ایلان ماسک خرید و بلو اسکای به پلتفرم کاملاً جدا تبدیل شد. درحال‌حاضر دورسی دیگر جزء هیئت‌مدیره بلو اسکای نیست و Bluesky شرکت مستقل سهامی عام به شمار می‌ر. ئ که «جی گرابر» آن را رهبری می‌کند.

در ادامه مطلب بلو اسکای چیست، به برخی تفاوت‌ها و شباهت‌های آن با ایکس می‌پردازیم. هرچند این ۲ شبکه اجتماعی از بسیاری جهات شبیه هستند، اما تفاوت‌هایی نیز دارند.

برای مثال از نظر قابلیت‌ها، تا همین چند وقت گذشته، بلو اسکای به قابلیت پیام خصوصی (DM) مجهز نشده بود، اما اکنون مانند ایکس چنین قابلیتی دارد. البته Bluesky درحال‌حاضر به ویژگی ارسال پیام‌های گروهی مجهز نشده است. البته بلو اسکای از سیستم الگوریتم سفارشی پشتیبانی می‌کند؛ یعنی کاربران می‌توانند در چند الگوریتم مختلف مشترک شوند.

می ۲۰۲۳، Bluesky الگوریتم‌های سفارشی را منتشر کرد که آنها را «فید‌های سفارشی» می‌نامد. فید‌های سفارشی به کاربران امکان می‌دهد در چندین الگوریتم مختلف مشترک شوند که انواع پست‌هایی را که کاربر ممکن است بخواهد ببیند را به نمایش می‌گذارد. می‌توانید فید‌های سفارشی را که در بالای جدول زمانی شما به‌عنوان برگه‌های مختلف برای انتخاب نشان داده می‌شوند، پین کنید. فید‌هایی که پین می‌کنید یا ذخیره می‌کنید، زیر منوی «فید‌های من» در نوار کناری برنامه قرار دارند.

نکته مهم‌تری که وجود دارد این است که Bluesky به‌جای داشتن سرور مرکزی که تمام داده‌ها در آن جمع‌آوری می‌شود، مانند رقیب دیگر ایکس، Mastodon، عمل می‌کند. همان‌طور که گفتیم، این ۲ پلتفرم غیرمتمرکز هستند؛ یعنی سرور مرکزی واحد تحت کنترل بلو اسکای وجود ندارد. در عوض، سرور‌های مجزا زیادی وجود دارند که هرکدام اصول تعدیل و مدیریت خاص خود را دارند.

در مقابل، ایکس پلتفرمی بسته است که اطلاعات ساخت خود را در اختیار کاربران قرار نمی‌دهد و ادغام آن با دیگر پلتفرم‌های شخص‌ثالث دشوارتر است.

استفاده از Bluesky درحال افزایش است، اما از نظر تعداد کاربران نیز فاصله زیادی بین ۲ پلتفرم وجود دارد. طبق اطلاعات موجود، تعداد کاربران بلو اسکای حدود ۱۴ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر است، اما ایکس طبق آخرین آمار، حدود ۲۵۰ میلیون کاربر دارد.

تفاوت دیگر این ۲ پلتفرم به اشتراک‌ها مربوط می‌شود. استفاده از بلو اسکای کاملاً رایگان است و حتی (حداقل درحال‌حاضر) شامل تبلیغات نمی‌شود. هرچند استفاده و ثبت‌نام در ایکس نیز رایگان است، پلتفرم متعلق به ایلان ماسک طرح اشتراکی دارد که با هزینه ماهانه ۸ دلاری خود، ویژگی‌های بیشتری مانند امکان ارسال ویدیو‌های طولانی‌تر فراهم می‌کند.

درحالی‌که Bluesky از ۲۰۱۹ وجود داشته، تا اوایل سال جاری میلادی از طریق دعوت‌نامه در دسترس بود. در واقع با این کار ابتدا پلتفرم برای توسعه‌دهندگان ارائه‌شده تا بتوانند مشکلات آن را شناسایی کنند. از وقتی امکان ثبت‌نام در این سرویس برای تمام کاربران فراهم شد، افراد زیادی به آن پیوسته‌اند.

موارد افزایش استفاده از بلو اسکای به همین مورد ختم نمی‌شود.

از وقتی ایلان ماسک توییتر را خرید و تغییراتی در آن اعمال کرد، کاربران زیادی به بلو اسکای کوچ کرده‌اند. اخیراً نیز تغییری مربوط به قابلیت بلاک‌کردن در ایکس که موج گسترده‌ای از نارضایتی کاربران را به وجود آورده، برخی را به Bluesky هدایت کرده است.

پس از پیروزی «دونالد ترامپ» که ماسک یکی از بزرگ‌ترین حامیان او بوده است نیز کاربران بیشتری شبکه اجتماعی خود را تغییر داده‌اند. چند روز پیش، گفته شده بود این پلتفرم در یک هفته ۷۰۰ هزار کاربر جدید جذب کرده است.

نکته دیگر تیک آبی ایکس است. در زمان توییتر، این ویژگی به‌نوعی مهر اعتبار کاربر محسوب می‌شد، اما ایلان ماسک آن را به ویژگی پولی تبدیل کرده است. باوجوداین افراد با پرداخت هزینه می‌توانند تیک آبی بگیرند و از امتیازات آن مانند نمایش پست‌ها در ردیف بالا بهره‌مند شوند.

همان‌طور که توضیح دادیم، هر پلتفرم قابلیت‌هایش را دارد و نمی‌توان انکار کرد ایکس پلتفرم پرکاربردتری است. X گزینه‌های بیشتری برای ارسال به کاربران دارد و با ویژگی Spaces خود، امکان تعاملات صوتی را فراهم کرده است.

مشکل اصلی این است که پس از شروع مدیریت ایلان ماسک، این پلتفرم (به عقیده بسیاری) هویت خود را از دست داده است و برخی تغییرات آن، مانند نمایش پست‌ها به کاربرانی که بلاک کرده‌ایم، موجب نارضایتی کاربران شده است.

در تجربه‌ای کوتاه نیز متوجه می‌شوید بلو اسکای هنوز پلتفرمی تازه‌کار است و پختگی ایکس را ندارد، اما اگر به هر دلیلی شما نیز تصمیم گرفته‌اید از ایکس خارج شوید، بلو اسکای می‌توانید اولین گزینه شما باشد. در این مطلب، توضیح دادیم بلو اسکای چیست و تلاش کردیم آن را مختصر با ایکس مقایسه کنیم.

منبع: دیجیاتو

«بودجه تفصیلی صندوق توسعه ملی» در دیوان محاسبات کشور بررسی شد