سی و دومین نشست مجمع پژوهشگاه‌های ملی کشور با حضور پیمان صالحی، معاون پژوهشی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، علی باقر طاهری نیا دبیر مجمع پژوهشگاه‌های کشور و رئیس موسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی و بقیه روسای پژوهشگاه‌های عضو مجمع، برگزار و طی آن در مورد برخی مصوبات پیشین و مسائل آموزشی، پژوهشی و دانشجویی پژوهشگاه‌ها و مراکز پژوهشی، بحث و تبادل نظر شد.

با اینکه پژوهشگاه‌ها از نظر قانونی مکان جذب دانشجو کارشناسی ارشد و دکتری توسط پژوهشگاه‌های وابسته به وزارت علوم را نداشتند، اعضای هیات علمی این پژوهشگاه‌ها معتقد بودند، پذیرش نشدن این دانشجویان در فضای پژوهشگاه‌ها موجب کُندی روند تحقیقات می‌شود و آنها بدون دستیار پژوهشی خود باید بیشتر مراحل پژوهش را پیش ببرند.

این موضوع از سال ۱۴۰۱ در دستور کار معاونت پژوهشی وزارت علوم قرار گرفت و در مجمع پژوهشگاه‌های کشور با حضور معاون آموزشی و معاون پژوهشی وزیر علوم مطرح شد. صالحی پیش از این نشست با اشاره به جلسات برگزار شده با حوزه معاونت آموزشی وزارت علوم، ادامه پذیرش دانشجو در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری را برای پژوهشگاه‌ها مهم و ضروری برشمرده بود.

دعوت از دانش‌آموزان برای بازدید از نمایشگاه هفته پژوهش

صالحی در مورد پذیرش دانشجو توسط پژوهشگاه‌ها، گفت: پژوهشگاه‌هایی که درخواست اخذ دانشجو درهر مقطعی را دارند باید نخست از طریق سامانه نظام نیاز‌ها و ایده‌ها به اختصار «نان» عنوان پروژه را اعلام تا در دفترچه ثبت شود. همچنین طبق گزارش‌ها امسال پژوهشگاه‌ها ۳۲۰ دانشجو پذیرش کرده‌اند.

وی خواستار آماده کردن گزارشی از توانمندی پژوهشگاه‌ها برای ارائه به وزیر علوم را درخواست کرد شد و از روسای پژوهشگاه‌ها نیز خواست خواست پیگیری‌های افزایش بودجه را دقیق و کامل و صرفا با ارائه گزارش اثربخشی دنبال و پیگیری کنند و هر گونه درخواستی همراه با با گزارش کارشناسی باشد.

معاون پژوهشی وزارت علوم در خصوص بیست و پنجمین نمایشگاه پژوهش، فناوری و فن بازار (۲۳ تا ۲۶ آذر) گفت: نمایشگاه امسال بسیار مفصل است؛ بنابراین با توجه به حضور مقامات عالی رتبه در روز اول افتتاح، پژوهشگاه‌ها امسال با نهایت توان و ظرفیت ظاهر شوند و دستاورد‌های خود را معرفی کنند.

وی دعوت از دانش آموزان در غرفه پژوهشگاه‌ها را نیز به عنوان برنامه‌های دیگر پژوهشگاه‌ها عنوان کرد و افزود: برای تبلیغ و ترویج علم، فناوری و فن بازار با مناطق آموزش و پرورش تعامل و هماهنگی شود تا دانش آموزان از بستر نمایشگاه هفته پژوهش استفاده کنند.

علی باقر طاهری‏ نیا نیز گزارشی از برنامه‌ها و همچنین فعالیت‌های مجمع را ارائه کرد و در ادامه با اشاره به بخشنامه وزارت علوم در خصوص واگذاری ماموریت برگزاری کارگاه‌های دانش افزایی ویژه مدیران آموزش عالی به موسسه در سال ۱۳۹۷، از آمادگی موسسه برای برگزاری کارگاه برای روسا و اعضای هیات رئیسه دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها خبر داد.

درخواست برای ارسال گزارش دوم پژوهشگاه‌ها

وی همچنین از اعضای مجمع خواست تا تجارب خود را در حوزه تعاملات بین الملل و سیاست‌های تامین مالی خوداتکا در جلسات آینده ارائه دهند.

معاون وزیر علوم و رئیس موسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی همچنین خواستار ارسال گزارش دوم عملکرد پژوهشگاه‌های عضو مجمع شد و گفت: پس از دریافت گزارش‌های عملکرد پژوهشگاه‌ها در صدد هستیم به شکل بهتر و با کیفیت مطلوبتری نسبت به گزارش اول، گزارش عملکرد پژوهشگاه‌ها را منتشر کنیم.

طاهری نیا با اشاره به وضعیت جمعیتی کشور و مباحثی که در فضای مجازی با تناقض بیان می‌شود پیشنهاد کرد تصویری از وضعیت و افق جمعیتی کشور توسط محمودی در دستور کار جلسه آینده قرار گیرد و گفت: طبیعتا این افق جمعیتی برای حوزه‌های مختلف معنا‌های مختلفی دارد مثلا برای حوزه‌های موسسه، پیش بینی جمعیت دانشجوی و در حوزه‌های دیگر پیش بینی نیروی کار را به دنبال دارد.

حمید امیدوار رئیس پژوهشگاه مواد و انرژی نیز در این جلسه گزارشی از فعالیت‌های انجام شده ازجمله: نهایی شدن سند مواد پیشرفته در شورای عالی انقلاب فرهنگی و ارسال آن به شورای معین، را ارائه کرد و در ادامه در خصوص جمعیت، گفت که نباید موضوع جمعیت را موضوعی تک‌عاملی دید.

۱۰ موضوع مهم در علم و فناوری

مرتضی توکلی رئیس پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی، نیز در این جلسه گزارشی از قابلیت ها، ظرفیت‌ها و فعالیت های، پژوهشی، آزمایشگاهی و میدانی در پژوهشگاه ارائه داد.

وی از دانشیار شدن هفت نفر از همکاران هیات علمی، تاسیس مرکز رشد، مرتفع کردن تهاتر بدهی ۹۶ میلیارد تومان به شهرداری، ایجاد مرکز ملی توسعه دریامحور، ارتقای وب سایت پژوهشگاه به سه زبان (انگلیسی، فارسی و عربی)، اخذ دانشجوی دکتری، طراحی اپلیکیشن سواد اقیانوسی با همکاری یونسکو، فعالیت در حوزه راهبری جنوبگان، پیگیری ایجاد ایستگاه اقیانوس شناسی در جزیره ابوموسی، جذب ۷ نفر عضو هیئت علمی جدید و اعزام ۵ نفر از اعضای هئیت علمی به فرصت مطالعاتی خارج از کشور را به عنوان موارد اصلی در عملکرد پژوهشگاه برشمرد.

توکلی در ادامه به معرفی کاوشگر خلیج فارس پرداخت و نکاتی در خصوص مشخصات، فعالیت‌ها و برنامه‌های کاوشگر ارائه و استفاده از ظرفیت ملی (کاوشگر خلیج فارس) را برای همکاری مشترک با اعضای مجمع پژوهشگاه‌های ملی کشور را، اعلام کرد.

صمد نژادابراهیمی مدیرکل دفتر برنامه ریزی و سیاستگذاری امور پژوهشی، احمد شعبانی رئیس پژوهشگاه شیمی و مهندسی شیمی ایران، محمدرضا نوابی رئیس پژوهشگاه هوا و فضا، محمدباقر سعیدی روشن رئیس پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، سعید غیاثی ندوشن رئیس پژوهشگاه مطالعات فرهنگی، اجتماعی و تمدنی، جواد محمدی رئیس پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری و محمد حسن زاده رئیس پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران مطالبی را در خصوص پذیرش دانشجو در پژوهشگاه‌ها، قانون جهش تولید، قوانین مناطق محروم و موانع تولید، انحراف منابع در پژوهشگاه‌ها، پیشنهاد وجود سامانه ارزیابی عملکرد پژوهشگاه‌ها بصورت مشترک، دیدبانی علم ایران و مشارکت پژوهشگاه‌ها در اصلاح آیین نامه ارتقا و ترفیع مطرح کردند.

سروش قاضی نوری رئیس موسسه تحقیقات سیاست علمی کشور نیز در خصوص اهداف و محور‌های برنامه هفتم در حوزه علم و فناوری، گفت: در برنامه هفتم دو دسته کار برای نظام علم و فناوری دیده شده است یکی از نظر احکام و اهداف که از جنس مرجعیت علمی است و یک مجموعه از کار‌هایی که از جنس حل مسئله و رفع نیاز کشور است.

وی افزود: در بحث مرجعیت علمی، کسب رتبه ۱۴ از نظر کمیت تولید علم، رتبه ۵۰ در جهان از نظر تعداد اختراعات ثبت شده، قرار گرفتن ۲۰ دانشگاه ایرانی در نظام‌های رتبه بندی زیر ۵۰۰، از اهداف کلانی است که در حوزه مرجعیت علم و فناوری است.

قاضی نوری ۱۰ موضوع حوزه علم و فناوری را از جمله نظام ارزیابی علم و فناوری، ساختار حکمرانی و نحوه اداره دانشگاه‌ها و موسسات پژوهشی، نظام تامین مالی علم و فناوری، آمایش آموزش عالی، توسعه مهارت محوری در دانشگاه ها، جذب، توانمندسازی و نگهداشت سرمایه انسانی، دیپلماسی علم و فناوری، تحول و ارتقای علوم انسانی و علوم پایه، کاربردی سازی دانش و تجاری سازی و اقتصاد دانش بنیان، برشمرد و گفت این ۱۰ موضوع باید مورد بحث، فکر و اندیشه قرار گیرد.

منبع: پژوهشگاه اقیانوس شناسی

لزوم توجه به زیرساخت‌های علمی در راستای جهش و مرجعیت علمی کشور