ششم آبان‌ماه امسال، حضرت آیت‌الله‌ خامنه‌ای ضمن بیاناتی که در دیدار با خانواده‌های شهدای امنیت داشتند، به حرکت شرورانۀ دشمن صهیونیستی در هدف قرار دادن خاکِ ایران اشاره نموده و فرمودند: «بایستی خطای محاسباتی رژیم صهیونیستی به هم بخورد؛ اینها نسبت به ایران دچار خطای محاسباتی‌اند؛ اینها ایران را نمی‌شناسند، جوانان ایران را نمی‌شناسند، ملّت ایران را نمی‌شناسند، قدرت و توانایی و ابتکار و اراده‌ی ملّت ایران را هنوز نتوانسته‌اند درست بفهمند؛ این را ما باید به اینها بفهمانیم.».

براین‌اساس، در این گفتگو که با محمد رجبی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انتظامی و مطالعات اجتماعی انجام شده است، سعی گردیده است تا علل و زمینه‌های این خطای محاسباتی مورد بررسی قرار گیرد.

یکی از مهم‌ترین دلایل اشتباهات محاسباتی رژیم، درک نادرست از ملت ایران است

ضمن عرض خوش‌آمدگویی خدمت جنابعالی، به‌عنوان نخستین سئوال بفرمایید که چرا رژیم صهیونیستی در برآورد قدرت ایران و ارادۀ مردم آن دچار اشتباه می‌شود؟

رجبی:‌ در پاسخ به این سئوال شما باید عرض کنم که یکی از مهم‌ترین دلایل اشتباهات محاسباتی رژیم صهیونیستی در مورد ایران به خوی استکباری و خودبرترپندارانۀ‌ آنها و همچنین، درکِ نادرست و سطحی آنها از قدرتِ واقعی ایران و عزم ملت آن بازمی‌گردد. این رژیم با تکیه بر توان نظامی و پشتیبانی‌ خارجی، تصور می‌کند که می‌تواند با تهدید و حملات نظامی، ایران را به زانو درآورد. این نگاه باعث می‌شود که آنها از قدرت، توانایی، ابتکار و ارادۀ ملت ایران غفلت نمایند. براین‌اساس است که رهبر حکیم انقلاب اسلامی، رژیم صهیونیستی را دچار خطای محاسباتی می‌داند.

البته علاوه بر آن، این خطا ناشی از عدم درک صهیونیست‌ها از میزان مقاومت و ارادۀ ملت ایران برای دفاع از ارزش‌های دینی خود -که همان شعارهای جهانی این انقلاب است- می‌باشد. ارزش‌هایی که به تصریح رهبر حکیم انقلاب اسلامی در بیانیۀ گام دوم انقلاب اسلامی، شامل هشت ارزشِ آزادی، اخلاق، معنویت، عدالت، استقلال، عزت، عقلانیت و برادری است.

ایرانیان از تاریخی سرشار از ایستادگی و مقاومت برخوردارند و در دوران‌های مختلف، از جمله در جریان جنگ تحمیلی و تحریم‌های اقتصادی، نشان داده‌اند که حاضرند برای حفظ ارزش‌های دینی خود از جان بگذرند. این ویژگی به‌ویژه در نسل جوان که شور و ایمان به اصول دینی و ملی دارد، به وضوح دیده می‌شود.

نادیده گرفتن توانایی راهبردی ایران صهیونیست‌ها را دچار خطای محاسباتی کرد

چگونه تلقی نادرست و کاذب رژیم صهیونیستی ناشی از حمایت‌های خارجی و توان نظامی به اشتباهات محاسباتی آن‌ها دامن می‌زند؟

رجبی: رژیم صهیونیستی، به دلیل دسترسی به سلاح‌های پیشرفته و حمایت‌های مالی و نظامی گسترده‌ای که از سوی برخی کشورهای غربی، به‌ویژه آمریکا، دچار تلقی نادرست و کاذب از توانمندی‌های خود شده است. این اعتماد به نفس کاذب موجب شده که این رژیم توانایی‌های بومی ایران و نیز قدرت منطقه‌ای آن را نادیده گرفته و به اشتباه، بر این باور باشد که ایران را می‌توان از طریق فشار و تهدید نظامی مهار کرد.

در واقع، این اتکاء به حمایت‌های خارجی نوعی حبابِ ذهنی را در میان رهبرانِ صهیونیست ایجاد کرده است که تصور می‌کنند توانایی مداخله و کنترل اوضاع منطقه را در اختیار دارند. اما در واقعیت، این رویکرد با چالش‌های متعددی روبه‌روست؛ چرا که ایران، به‌عنوان کشوری مستقل، علاوه بر برخوداری از قدرت بومی و خودکفایی نظامی، توانسته است سامانه‌های دفاعی پیشرفته‌ای را توسعه دهد که عملکرد موفق آنها در دفع حملۀ موشکی جنگنده‌های صهیونیستی در 4 مهرماه امسال جلوه‌گر شد.

بنابراین، نادیده گرفتن ظرفیت‌های بومی ایران و توانایی‌های راهبردی این کشور، صهیونیست‌ها را دچار خطای محاسباتی نموده و می‌تواند منجر به آن شود که آنها را با مخاطرات جدی مواجه سازد.

چرا رژیم صهیونیستی نمی‌تواند اثرات فرهنگی و ارزشی فرهنگِ اسلامی در انسجام و مقاومت مردم ایران را درک کند؟

رجبی: پیش‌تر عرض شد که یکی دیگر از خطاهای محاسباتی رژیم صهیونیستی به درک سطحی و نادرستِ آنها از جایگاه ارزش‌های دینی در ایران بازمی‌گردد. رژیم صهیونیستی که خود دارای نگاه مادی‌گرایانه به مسائل جهانی است، از قدرت نفوذ و تأثیر فرهنگِ اسلامی در بین ملت ایران ناآگاه است. ارزش‌های توحیدی و اعتقادات اسلامی، نقش بسزایی در حفظ انسجام و همبستگی ملی مردم ایران ایفا می‌کنند و به ملت ایران توان و انگیزه لازم برای مقاومت و ایستادگی در برابر تهدیدهای خارجی را می‌دهند.

در همین رابطه، رهبر حکیم انقلاب اسلامی با اشاره به تقابل معرفتی بین دو نظام معرفتی توحیدی اسلامی و لیبرال ‌دموکراسی غربی، تأکید دارند که این تفاوت‌ها مبنای مقاومت ملت ایران در برابر فشارهای خارجی و سلطه‌جویی آنها است. رژیم صهیونیستی، به دلیل عدم شناخت عمیق از این نظام معرفتی، درک نمی‌کند که در زمان تهدید، مردم ایران به آرمان‌های توحیدی و ارزشی خود بازگشته و به نیرویی در برابر باطل تبدیل می‌شوند. این اتحاد و همبستگی، به‌ویژه در شرایط بحرانی، نقشی امنیت‌ساز برای ایران دارد که دشمنان آن را دست‌کم می‌گیرند.

آیا نظام صهیونیستی توانسته است به‌درستی به عمق نفوذ ایران در منطقه و تأثیرات آن پی ببرد؟

رجبی: اجازه بدهید به این سئوال شما، با استعانت از فرازی از بیانیۀ گام دوم انقلاب اسلامی پاسخ بدهم. رهبر حکیم انقلاب اسلامی در این بیانیه می‌نویسند: «ایران مقتدر، امروز هم مانند آغاز انقلاب با چالشهای مستکبران روبه‌رو است امّا با تفاوتی کاملاً معنی‌دار. اگر آن روز چالش با آمریکا بر سر کوتاه کردن دست عمّال بیگانه یا تعطیلی سفارت رژیم صهیونیستی در تهران یا رسوا کردن لانه‌ی جاسوسی بود، امروز چالش بر سرِ حضور ایران مقتدر در مرزهای رژیم صهیونیستی و برچیدن بساط نفوذ نامشروع آمریکا از منطقه‌ی غرب آسیا و حمایت جمهوری اسلامی از مبارزات مجاهدان فلسطینی در قلب سرزمین‌های اشغالی و دفاع از پرچم برافراشته‌ی حزب‌الله و مقاومت در سراسر این منطقه است.»

درک صهیونیست‌ها از جایگاه ایران، درکی مربوط به سال‌های آغازین انقلاب است

براین‌ اساس، باید گفت که به نظر می‌رسد درک صهیونیست‌ها از جایگاه ایران، درکی مربوط به سال‌های آغازین انقلاب است و آنها نمی‌خواهند نفوذ حقیقی ایران مقتدر امروز را بپذیرند. ایران مقتدر امروز، تأثیرگذار بر کشورهای منطقه و محور مقاومت است و عدم توجه به آن نیز یکی دیگر از زمینه‌هایی است که صهیونیست‌ها را نسبت به ایران و توانمندی‌های آنها دچار خطای محاسباتی نموده است.

ایران از طریق روابط راهبردی با کشورهای هم‌پیمان و پشتیبانی از محور مقاومت، توانسته است جایگاه قابل‌توجهی در منطقه کسب کند. رژیم صهیونیستی و هم‌پیمانان غربی این رژیم بارها تلاش کرده‌اند تا به طرق مختلف این نفوذ را کاهش داده یا کم‌اهمیت جلوه دهد ولی در این راه توفیقی کسب ننموده‌اند.

ایران از نفوذ و روابط مستحکم و مردمی در کشورهای هم‌جوار و گروه‌های مقاومت برخوردار است و توانسته است امنیت و تأثیرگذاری خود را در سطح منطقه‌ای تقویت کند. بنابراین، هرگونه تهدید یا حملۀ علیه ایران، به تهران محدود نمی‌شود و واکنش محور مقاومت را در پی خواهد داشت. این در حالی است رژیم صهیونیستی به دلیل نگاه سطحی، نمی‌تواند پیوند عمیق و راهبردی میان ایران و متحدانش را درک کند و در محاسبات خود آن را لحاظ نماید.

چگونه پافشاری ایران بر خودکفایی و ظرفیت‌های بومی در حوزه‌های نظامی و دفاعی، خطاهای محاسباتی رژیم صهیونیستی را تقویت می‌کند؟

رجبی: یکی از بزرگ‌ترین خطاهای محاسباتی رژیم صهیونیستی در مواجهۀ با ایران، عدم درک صحیح از پیشرفت‌ها و دستاوردهای بومی ایران در حوزه‌های نظامی و دفاعی است. ایران با تکیه بر توانایی‌های داخلی و بهره‌گیری از نخبگان و دانشمندان داخلی، توانسته است به دستاوردهای چشم‌گیری در حوزه‌های نظامی و فناوری‌های پیشرفته دست یابد که این امر، به نقطه‌قوت مهمی در دفاع از کشور تبدیل شده است.

رژیم صهیونیستی با اتکاء به تجهیزات نظامی وارداتی و حمایت‌های خارجی چنین می‌پندارد که چنانچه بتواند بخشی از توانمندی‌های دفاعی ایران را با مشکل مواجه سازد، این کشور نخواهد توانست به راحتی آن را جبران نماید درحالی‌که اینگونه نیست. ایران به دلیل تجربۀ طولانی در مقابله با تحریم‌ها و فشارهای بین‌المللی، توانسته به خودکفایی و استقلال در حوزه‌های دفاعی دست یابد. این دستاوردها به ایران امکان می‌دهد تا به‌طور مستقل از امنیت خود دفاع کند و این مسئله، به‌عنوان یکی از محورهای اصلی خطای محاسباتی رژیم صهیونیستی قابل توجه است.

چگونه ساختار استکباری و خودبرترپندارانۀ رژیم صهیونیستی، آنها را در تحلیل‌هایشان نسبت به قدرت و سیاست‌های ایران دچار خطا می‌کند؟

رجبی: ساختار استکباری و خودبرترپنداری رژیم صهیونیستی، ریشۀ‌ بسیاری از خطاهای محاسباتی آنها در مورد ایران است. این ساختار که مبتنی بر باور به خودبرتربینی، برتری‌طلبی و سلطه‌گرایی است، مانع از آن می‌شود که این رژیم بتواند با نگاهی واقع‌گرایانه به قدرت و سیاست‌های ایران نگاه کند. در واقع، رژیم صهیونیستی، خود را در جایگاه برتر می‌بیند و همین نگرش، باعث شده است تا رهبران این رژیم جنایت‌کار، همواره از فلسطینیان انسانیت‌زدایی نموده و بر‌این‌اساس،‌ کشتار آنها را توجیه می‌نمایند.

این ذهنیت برتری‌طلبانه، رژیم صهیونیستی را به سمتی سوق می‌دهد که از دیدگاه‌های سیاسی و اجتماعی کشورهای منطقه غافل شود و این موضوع، در نهایت به خطای محاسباتی در ارزیابی توان و تأثیرگذاری ایران منجر می‌شود. در این میان، ایران به‌عنوان یک قدرت منطقه‌ای و دارای ایدئولوژی اسلامی و واجد ارزش‌های دینی که با استکبار در تضاد است، برای رژیم صهیونیستی نه‌تنها تهدیدی جدی بلکه چالشی ایدئولوژیک نیز محسوب می‌شود. ایران برخلاف قدرت‌های غربی، استقلال فکری و فرهنگی دارد و به اصول و مبانی خود وفادار است؛ همین ویژگی‌ها موجب شده که رژیم صهیونیستی به تحلیل‌های سطحی بسنده کرده و از شناخت صحیح ویژگی‌های عمیق و اساسی جمهوری اسلامی باز بماند.

یکی از پیامدهای این نگاه، عدم درک ظرفیت‌های معنایی، فرهنگی و اجتماعی ایران است. رژیم صهیونیستی به دلیل اعتماد بیش از حد به فناوری و حمایت‌های خارجی، نتوانسته بفهمد که ایران به قدرت اجتماعی و مردمی خود اتکاء دارد و از آن برای مقابله با تهدیدها بهره می‌برد. در حقیقت، این قدرت اجتماعی و مردمی، ایران را در برابر هرگونه اقدام نظامی یا سیاسی خارجی بیمه می‌کند و باعث می‌شود که چنین تهدیداتی، نتیجه‌ای عکس بر جای گذارند.

آیا خطای محاسباتی رژیم صهیونیستی می‌تواند منجر به تشدید دشمنی‌ها و واکنش‌های تهاجمی از سوی ایران شود؟

رجبی: یکی از پیامدهای محتمل خطای محاسباتی رژیم صهیونیستی در حملۀ موشکی به خاک ایران، افزایش تنش بین دو طرف و بلکه در کل منطقه است. وقتی که رژیم صهیونیستی، ایران را به‌درستی نمی‌شناسد و به تحلیل‌ها و برآوردهای نادرست متکی می‌شود، این امر می‌تواند به اقدامات و سیاست‌هایی منجر شود که در نهایت پاسخ تهاجمی ایران را در پی داشته باشد. در واقع، خطای محاسباتی رژیم صهیونیستی که ایران را ضعیف‌تر یا منفعل‌تر از آنچه که هست، تلقی می‌کند، ممکن است منجر به اِعمال سیاست‌های خصمانه یا حتی حملات نظامی شود که در نهایت برای خود این رژیم نیز خطرناک خواهد بود.

عاقبت تکرار خطای محاسباتی رژیم چه خواهد بود؟

رهبر حکیم انقلاب اسلامی در بیانیۀ گام دوم انقلاب مرقوم داشته‌اند که «انقلاب اسلامی ملّت ایران ... در هیچ معرکه‌ای حتّی با آمریکا و صدّام، گلوله‌ی اوّل را شلیک نکرده و در همه‌ی موارد، پس از حمله‌ی دشمن از خود دفاع کرده و البته ضربت متقابل را محکم فرود آورده است». براین‌اساس، ایران بارها اعلام کرده است که در برابر هرگونه تهدید نظامی، با پاسخ قاطع و محکم واکنش نشان خواهد داد. سیاست دفاعی ایران مبتنی بر بازدارندگی و استفاده از ابزارهای راهبردی برای حفاظت از تمامیت ارضی و حاکمیت ملی خود است.

رژیم صهیونیستی که تاکنون واکنش‌های ایران را در برابر تهدیدات به‌درستی درک نکرده، در صورت اِعمال سیاست‌های تهاجمی، ممکن است با واکنشی مواجه شود که نه‌تنها قدرت دفاعی ایران را به رُخ می‌کشد، بلکه امنیت رژیم صهیونیستی و منافع نامشروع آن را در منطقه نیز به خطر می‌اندازد.

علاوه بر این، محور مقاومت که ایران نقش مهمی در تقویت آن ایفا می‌کند، به‌عنوان یک قدرت فراگیر و متحد در منطقه، توانایی ایجاد فشار بر رژیم صهیونیستی را دارد. هرگونه خطای محاسباتی از سوی رژیم صهیونیستی و تحریک ایران، می‌تواند به واکنش‌های قوی و هماهنگ از سوی محور مقاومت و ایران منجر شود که پیامدهای آن به‌مراتب فراتر از مرزهای ایران خواهد بود. در نتیجه، رژیم صهیونیستی با درک نادرست از میزان قدرت و توانایی‌های ایران، به مسیری گام می‌گذارد که می‌تواند برای آن‌ها تبعات سنگینی به همراه داشته باشد.

به بیان دیگر، خطای محاسباتی رژیم صهیونیستی، می‌تواند به واکنش‌های زنجیره‌ای منجر شود که براساس آن، ایران و متحدانش در منطقه از تمامی ظرفیت‌های دفاعی و راهبردی خود برای پاسخ به تهدیدات استفاده کنند. این امر نه‌تنها به افزایش هزینه‌های امنیتی برای رژیم صهیونیستی منجر می‌شود، بلکه ممکن است ساختار امنیتی منطقه را به‌گونه‌ای دگرگون کند که این رژیم با تهدیدهای جدی‌تر و پیچیده‌تر مواجه شود.

با تشکر از جنابعالی برای شرکت در این گفتگو، چنانچه در پایان نکته‌ای دارید، بفرمایید.

رجبی: من هم از شما تشکر می‌کنم و در پایان، ذکر این نکته را خالی از لطف نمی‌دانم که رژیم صهیونیستی به دلیل نگاه سطحی، از درک ارزش‌های اسلامی و توحیدی ملت ایران ناتوان است. همچنین، اتکاء بیش از حد به حمایت‌های خارجی و خویِ خودبرترپندارانۀ آنها سبب شده است تا از درک توانمندی‌های بومی ملت ایران عاجز باشد. علاوه بر اینها، باور نادرست به برتری توانایی‌های خود نیز موجب شده است تا صهیونیست‌ها ایران را با معیارهای ذهنی خود و نه واقعیت‌های موجود بسنجد. چنین خطاهای محاسباتی، به رژیم صهیونیستی امکان نمی‌دهد تا قدرت واقعی ملت ایران و قابلیت‌های راهبردی آن را به‌درستی ارزیابی کند. این خطای محاسباتی می‌تواند در نهایت به واکنش‌های زنجیره‌ای ایران و گروه‌های مقاومت منجر شود که نتیجه آنها، روبرو شدن رژیم با تهدیدات پیچیده‌تر است.

منبع: فارس

بررسی دلایل نقد رهبر انقلاب به تاریخ پهلوی و انقلاب فرانسه