گروه سیاست و جهان خبرگزاری علم و فناوری آنا- مریم خرمائی: «رابرت وود» معاون سفیر ایالات متحده در سازمان ملل، در تازه‎‌ترین نشست شورای امنیت با موضوع فلسطین که روز پنجشنبه برگزار شد، از «تداوم فشار آمریکا به طرفین (درگیری در غزه) برای دستیابی به توافق» خبر داد.

اما او به طور مشخص سنگینی اهرم فشار را روی حماس انداخت و گفت: «حمایت شورای امنیت از دیپلماسی آمریکا برای افزایش فشار بر حماس به منظور پذیرش توافق روی میز ضروری است.»

او همچنین مدعی شد که «حماس نباید فرصت را از دست بدهد و با حسن نیت برای پایان دادن به جنگ مذاکره کند.»

در واقع، منظور وود از بیان این اظهارات، بازارگرمی برای جلب موافقت اعضای شورای امنیت با قطعنامه‌ای است که آمریکایی‌ها برای ارائه آن پیش قدم شده‌اند.

این دومین بار از هفتم اکتبر تا به حال است که واشینگتن قطعنامه‌ای را با موضوع غزه به شورای امنیت پیشنهاد می‌کند

اینکه پیش‎نویس قطعنامه چه زمانی میان اعضا توزیع شود، همچنان محل گمانه‌زنی است، اما دوشنبه هفته پیش، وقتی برای اولین بار صحبت از آن به میان آمد، یک مقام ارشد دولت واشینگتن به خبرگزاری «رویترز» گفت: «آمریکا عجله‌ای برای رای‌گیری ندارد و می‌خواهد برای مذاکره زمان بگذارد.»

آنگونه که از رفتار و اظهارات هیئت آمریکایی در جلسه روز پنجشنبه شورای امنیت برمی‌آید، قصد واشینگتن آن است که پاورچین پاورچین، به سمت جلب رضایت اعضای شورا برای موافقت با نسخه‎ آمریکایی توافق آتش‌بس برود.

این دومین بار از هفتم اکتبر (آغاز عملیات طوفان الاقصی) تا به حال است که واشینگتن قطعنامه‌ای را با موضوع غزه به شورای امنیت پیشنهاد می‌کند. متن پیشنهادی قبلی اواخر اکتبر ارائه و توسط روسیه و چین وتو شد.

از مفاد قطعنامه احتمالی آمریکا چه می‌‎دانیم؟

*بر اساس این طرح، شورای امنیت «مشروط به اجرای ضابطه آزادی همه گروگان‌ها، بر حمایت خود از آتش‌بس موقت در غزه به محض امکان، تأکید می‌کند و رفع همه موانع برای ارائه کمک‌های بشردوستانه در مقیاس گسترده را خواستار می‌شود.»

*قرار است در متن پیش‌نویس ایالات متحده تأکید شود که «در شرایط کنونی حمله زمینی گسترده به رفح منجر به آسیب بیشتر به غیرنظامیان و آوارگی بیشتر آنها چه بسا تا کشور‌های همسایه خواهد شد.»

بند آخر، به ادعای نخست‌‎وزیر رژیم صهیونیستی اشاره می‏‌کند که به معنای معکوس کردن عقب‌نشینی اسرائیل از غزه در سال ۲۰۰۵ خواهد بود

*در این پیش‌نویس تأکید می‌شود که «حمله زمینی اسرائیل به رفح» پیامد‌های جدی برای صلح و امنیت منطقه خواهد داشت و بنابراین در شرایط فعلی، چنین تهاجم زمینی گسترده‌ای نباید پیگیری شود.

*انتظار می‌رود که متن پیش‌نویس پیشنهادی ایالات متحده، درخواست‌های برخی از وزرای کابینه رژیم صهیونیستی برای اسکان شهرک‌نشینان یهودی در غزه را محکوم و هرگونه تلاش برای تغییر بافت جمعیتی یا ارضی در غزه که ناقض قوانین بین‌المللی باشد را رد کند.

*این قطعنامه همچنین «هر گونه اقدامی که منجر به کاهش موقتی یا دائمی قلمرو غزه بشود، ازجمله ایجاد رسمی یا غیررسمی مناطق به اصطلاح حائل و تخریب گسترده و منظم زیرساخت‌های غیرنظامی را مردود می‌داند.»

بند آخر، به ادعای «بنیامین نتانیاهو» نخست‌‎وزیر رژیم صهیونیستی اشاره می‏‌کند. درواقع، هدف نتانیاهو از حمله به رفح، کنترل منطقه حائل کریدور فیلادلفیا (محور صلاح‌الدین) است که در امتداد مرز غزه با مصر قرار دارد و تنها مسیر ارتباطی این باریکه با جهان است.

به ادعای نتانیاهو «اعمال کنترل اسرائیل بر این کریدور تنها راه تضمین غیرنظامی‌سازی نوار غزه است»؛ اما نکته قابل توجه این است که چنین اقدامی عملاً به معنای معکوس کردن عقب‌نشینی اسرائیل از غزه در سال ۲۰۰۵ خواهد بود.

شرط آمریکا برای موافقت با آتش‌بس چیست؟

بازی دوگانه آمریکا با ذهن جامعه بین‌‎الملل از همین بند آخر قطعنامه آتش‌‎بس آغاز می‌‎شود.

چرا آمریکا با زمان‌بندی خروج نظامیان صهیونیست از غزه مخالفت می‌کند؟

فراموش نکنیم که دو روز پیش، نماینده آمریکا در دیوان دادگستری بین‌المللی گفت: «هرگونه اقدام در راستای خروج نیرو‌های اسرائیلی از کرانه باختری و نوار غزه باید با در نظر گرفتن نیاز‌های امنیتی واقعی اسرائیل باشد و حقوق بین‌الملل زمانی را برای خروج آنها تعیین نمی‌کند.»

از این نقطه، آمریکا برای دفاع از تل‌آویو روبروی جامعه بین‌الملل می‌‎ایستد که «موضع ثابت، مشخص و بدون قید‌وشرطی درباره لزوم پایان دادن به اشغالگری اسرائیل در اراضی فلسطینی دارد.»

اگر آمریکا آنطور که در قطعنامه احتمالی مطرح خواهد کرد، با ایجاد هرگونه منطقه حائل مخالف است، چرا با زمان‌بندی خروج نظامیان صهیونیست از غزه مخالفت می‌کند و در راستای اجرای خواسته قلبی نتانیاهو مبنی بر «معکوس کردن روند عقب‌‎نشینی» گام برمی‏‌دارد؟

چند نکته درباره قطعنامه

از همه مهمتر: بایدن خواستار آتش‌بس دائمی در غزه نیست

*واشینگتن تا کنون از به کارگیری واژه «آتش‌بس» در همه اقدام‌هایی که سازمان ملل درباره جنگ غزه انجام داده، پرهیز کرده است و برای اولین بار است که پیش‌نویس قطعنامه‌ای را به شورای امنیت سازمان ملل پیشنهاد می‌کند که بر حمایت از «آتش‌بس» تأکید دارد.

*مقام‌های آمریکایی تأکید می‌کنند که بایدن خواستار آتش‌بس دائمی در غزه نیست و تن ندادن به تعیین جدول زمان‌بندی برای خروج نیرو‌های صهیونیستی هم تأییدی بر این ادعا است.

*واشینگتن این مسئله را انکار و ادعا می‌کند که استفاده از واژه «آتش‌بس» تازگی ندارد. کاخ سفید استدلال می‌کند که بایدن در ماه نوامبر، هنگام سفر به کالیفرنیا از واژه «آتش‌بس» استفاده کرده است و به همین دلیل نباید قطعنامه پیشنهادی را به منزله تغییر در سیاست و یا حتی تغییر لحن او تلقی کرد.

*آمریکا در قطعنامه پیشنهادی، به ازای آزادی همه اسرای صهیونیست، وقفه‌‎ای شش تا هشت هفته‌‎ای را برای تسریع در ارسال کمک‌های بشردوستانه به غیرنظامیان ساکن در باریکه غزه پیشنهاد می‌کند.

نکته پایانی

واشینگتن و تل‌آویو نیروهایشان را با یکدیگر جمع کرده‌اند تا در اقدامی مشترک اهرم فشار را علیه حماس جابجا کنند

از یک سو، نماینده آمریکا در شورای امنیت به صراحت، قطعنامه پیشنهادی واشینگتن را «ابزاری برای اعمال فشار بر حماس» معرفی می‌کند و از سوی دیگر، رژیم صهیونیستی تاریخ «۱۰ مارس» را که مصادف با آغاز ماه رمضان است، به عنوان ضرب‌‏الاجل آغاز عملیات در رفح اعلام کرده تا با قرار دادن نیرو‌های مقاومت در موقعیت اضطراری، روند مذاکره را به نفع خود تسریع کند.

برخلاف نظر آنهایی که می‌گویند رئیس‌جمهور آمریکا به نفع «تضمین امنیت انسانی در غزه» تغییر لحن داده است، واشینگتن و تل‌آویو نیروهایشان را با یکدیگر جمع کرده‌اند تا در اقدامی مشترک و همسو با یکدیگر، اهرم فشار را علیه حماس جابجا کنند.

همزمان، نتانیاهو برای نخستین بار در سندی مکتوب، برای دوره «پساجنگ غزه» طرحی را پیشنهاد داده است که یکی از اصول آن، حفظ آزادی عمل نیرو‌های ارتش رژیم صهیونیستی برای انجام عملیات نظامی در سراسر غزه است و این با ادعای نماینده آمریکا در دیوان دادگستری بین‌المللی مبنی بر اینکه هرگونه اقدام در راستای خروج نیرو‌های اسرائیلی از کرانه باختری و نوار غزه باید با در نظر گرفتن نیاز‌های امنیتی واقعی اسرائیل و بدون شرط زمانی باشد، همخوانی دارد.

در طرح نتانیاهو، به نقش‌‎آفرینی تشکیلات خودگردان در آینده غزه، غیرنظامی‌‎سازی آن و همچنین، رادیکال‌زدایی از آن با مشارکت کشور‌های عرب منطقه اشاره شده و این با اطلاعاتی که از طرح‌‎های پیشنهادی غرب به بیرون درز پیدا کرده است، مطابقت دارد.

این طور به نظر می‌آید که در آستانه برگزاری دور دوم مذاکرات پاریس با حضور نمایندگان اطلاعاتی آمریکا، مصر، قطر و اسرائیل، دست‌کم واشینگتن و تل‌آویو درباره چارچوب کلی خواسته‌هایشان به اتفاق نظر رسیده‌اند.

انتهای پیام/

مریم خرمائی

از نسخه آمریکایی «آتش‌بس» چه می‌دانیم؟