آیا پوشش خبری بی‌بی‌سی از جنگ اسرائیل در غزه منصفانه است؟

این سوالی است که بسیاری می‌پرسند آن هم پس از آن که تحقیقی جدید جزئیات ناامیدی ۱۳ نفر از کارکنان ناشناس بی‌بی‌سی را که از تعصب به نفع اسرائیل در سطوح ارشد این رسانه شکایت دارند، فاش شد.

گزارش ۹ هزار کلمه‌ای که توسط روزنامه‌نگار اوئن جونز نوشته شده و در Drop Site، یک سازمان خبری تحقیقی که خود را به افشای جرائم قدرتمندان اختصاص داده معرفی کرده، منتشر شد، ادعا می‌کند که پوشش خبری بی‌بی‌سی از جنگ نتواسته استاندارد‌های بی‌طرفی این رسانه را رعایت کند.

گزارش می‌گوید که پوشش خبری بی‌بی‌سی شامل انسان‌زدایی سیستماتیک از فلسطینی‌ها و پذیرش بی‌چون و چرای روابط عمومی رژیم صهیونیستی بوده است. این گزارش ادعا می‌کند که این موارد تحت نظارت رافی برگ، سردبیر خاورمیانه بی‌بی‌سی و ظاهرا طرفدار بنیامین نتانیاهو، رخ داده که از سوی روزنامه‌نگاران ناشناس متهم به مدیریت میکروسکوپی این بخش شده است.

بی‌بی‌سی به شدت تمامی اتهامات وارد شده علیه برگ را رد کرده و گفته که نقش او به طور اساسی نادرست توصیف شده و از کار او دفاع می‌کند. همچنین هرگونه پیشنهاد نسبت به موضع نرم در قبال اسرائیل یا فلسطین را رد کرده است. روزنامه تایمز هم گزارش داده که از آن زمان متوجه شده برگ قصد دارد از جونز به دلیل این گزارش شکایت کند.

طرحی از سوی معترضان حامی فلسطین برای راهپیمایی مقابل دفتر مرکزی بی‌بی‌سی در لندن به دلیل نزدیکی به یک کنیسه از سوی پلیس متروپولیتن ممنوع اعلام شده است. این ادعا توسط برگزارکنندگان رد شده و به این نکته اشاره کرده‌اند که کنیسه مذکور در مسیر قرار ندارد و در هیچ یک از راهپیمایی‌های قبلی آنها هیچ تهدیدی علیه کنیسه وجود نداشته است.

در اکتبر ۲۰۲۳، کمتر از سه هفته پس از آغاز نسل کشی در غزه، مدیرعامل بی‌بی‌سی، دبورا ترنس، ادعا کرد که بازخورد مخاطبان در مورد پوشش بی‌بی‌سی از غزه نشان داده که مخاطبان فکر می‌کنند بی‌بی‌سی همچنان بی‌طرف‌ترین منبع خبری در انگلیس است.

آیا هنوز این طور است؟

در حالی که معترضان حامی فلسطین برنامه ریزی کرده‌اند که این آخر هفته مقابل بی‌بی‌سی راهپیمایی کنند که البته پلیس متروپولیتن تلاش می‌کند از آن جلوگیری کند، سه کارشناس رسانه‌ای گفته‌اند که چرا با ادعای بی‌بی‌سی مبنی بر بی‌طرف بودن مخالفند.

بی‌بی‌سی باید برای سابقه وحشتناک خود در مورد غزه پاسخگو باشد

دس فریدمن، استاد مطالعات رسانه و ارتباطات در دانشگاه گلداسمیتس لندن:

بی‌طرفی از واقعیتی که ما در یک دنیای بسیار نابرابر زندگی می‌کنیم، به ویژه در مورد درگیری‌های نظامی و اشغال غافل می‌شود. دادن وزن برابر به هر دو طرف یک بحث اغلب شروع نادرستی است. در این مورد خاص، موضع پیش فرض معمولا مربوط به حق اسرائیل برای دفاع از خود در مقابل حق فلسطینی‌ها برای مقاومت در برابر اشغال است.

چگونه بی‌بی‌سی می‌تواند بی‌طرف باشد، یا حتی سکوت کند آن هم در مورد نسل‌کشی، در حالی که مدیر کل پیشین آن تاکید کرده بود که اتخاذ چنین موضعی در مورد نژادپرستی مناسب نیست؟ یا آیا بی‌بی‌سی تصمیم گرفته که نسل‌کشی فقط یک مسئله نظر است؟ چرا حداقل، این رسانه منابع بیشتری را برای تحقیق در مورد زبان و اعمال نسل‌کشی مقامات اسرائیلی اختصاص نداده، همانطور که وظیفه خدمت عمومی آنها است؟ همچنین این واقعیت وجود دارد که بی‌طرفی مناسب نمی‌تواند به سوالاتی که ویراستاران بی‌بی‌سی تصمیم می‌گیرند آنها را در دستور کار خبری قرار ندهند، پاسخ دهد. مسائلی که به اندازه کافی جنجالی هستند که حتی نباید دیده شوند، به سادگی پوشش داده نمی‌شوند. برای مثال، بی‌بی‌سی نتوانسته اینکه نظامیان صهیونیست در انگلیس آموزش می‌بینند یا مقیاس پرواز‌های نظارتی RAF بر فراز غزه به نمایندگی از صهیونیست‌ها را گزارش دهد. بی‌بی‌سی باید برای سابقه وحشتناک خود در مورد غزه پاسخگو باشد.

به همین دلیل، مقابل ساختمان این شبکه مکانی کاملا مناسب برای شروع اعتراض در همبستگی با مردم غزه است.

پوشش خبری به نفع اسرائیل تغییر می‌کند

دینا مطر، استاد ارتباطات سیاسی و رسانه‌های عربی و رئیس مرکز مطالعات فلسطین در دانشگاه SOAS لندن:

تعهد بی‌بی‌سی به بی‌طرفی یکی از ویژگی‌های اصلی وجودی آن بوده، اگر بخواهید و تصویر آن به عنوان یک پخش‌کننده معتبر و مشروع حقیقت. اما نسل‌کشی اسرائیل علیه غزه تناقضات ذاتی در آنچه برخی از محققان آن را پارادایم بی‌طرفی به‌عنوان تعادل نامیده‌اند، آشکار کرده است. این تناقضات قبل از جنگ هم وجود داشت، به ویژه در گزارش‌گری مسائل جنجالی در چشم‌انداز سیاسی انگلیس.

با این حال، آنها به دلیل پوشش نامتقارن بی‌بی‌سی از جنگ و تمایل ظاهری به عدم نام بردن از اسرائیل به طور مستقیم و فوری به عنوان منبع خشونت، بیشتر برجسته شده‌اند.

تحقیقات آکادمیک به طور مداوم پوشش نامتقارن اسرائیل/فلسطین را از سال ۱۹۴۸ مستند کرده و نه تنها در رابطه با جنگی که از سال ۲۰۲۳ آغاز شد. سازمان‌های دیگر، از جمله مرکز نظارت رسانه‌ای، اشاره کرده‌اند که پوشش خبری شهدای فلسطینی در رسانه‌های اصلی انگلیس (از جمله بی‌بی‌سی) معمولا از زبان منفعل استفاده می‌کند که عامل (اسرائیل) و عمل (شلیک، بمب‌گذاری، کشتن) را حذف می‌کند، در حالی که زبان بسیار احساسی‌تری در مورد کشته‌شدگان اسرائیلی استفاده می‌شود.

در حالی که اختلافات داخلی در مورد سیاست‌های ویرایشی و سوگیری‌های زبانی اکنون از طریق افشاگری‌های کارکنان سابق بی‌بی‌سی و افراد درون سازمان به‌طور علنی مطرح شده، آنچه کمتر مورد بحث قرار گرفته، رابطه بی‌بی‌سی با منابع صهیونیستی برجسته و نقش تبلیغات صهیونی در تغییر پوشش خبری به نفع دیدگاه‌های استراتژیک این رژیم است.

این رابطه دامنه دیدگاه‌ها و اطلاعات در مورد جنگ را محدود و در نهایت توانایی بی‌بی‌سی را برای عمل به عنوان یک چک مستقل و قابل اعتماد بر قدرت تضعیف می‌کند و در این مورد، افشای و گزارش دقیق نیت‌ها و اعمال نسل‌کشی رژیم صهیونیستی را مشکل می‌سازد.

عدم تعادل‌ها به نظر می‌رسد ویژگی ثابت پوشش خبری بی‌بی‌سی باشد

مایک بری، مدیر دوره MA در ارتباطات سیاسی در دانشکده روزنامه‌نگاری، رسانه‌ها و فرهنگ دانشگاه کاردیف:

اکثر تحقیقات آکادمیک در مورد پوشش خبری انگلیس و آمریکا از درگیری‌ها نشان داده‌اند که دیدگاه‌های اسرائیلی بیشتر از دیدگاه‌های فلسطینی‌ها به نمایش گذاشته می‌شود. برای مثال، یک مطالعه بزرگ در سال ۲۰۰۴ (که من یکی از نویسندگان آن بودم) در مورد گزارش‌های بی‌بی‌سی از زمان پخش درگیری‌ها در انتفاضه دوم از ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۵، چهار نتیجه‌گیری کلیدی داشت.

اول، این که بی‌بی‌سی تقریبا هیچ چیزی در مورد تاریخ یا علل این درگیری نگفته است. این موضوع فلسطینی‌ها را از نظر منطق عمل خود، برای به دست آوردن سرزمین‌ها و خانه‌هایی که در زمان تاسیس رژیم صهیونیستی در ۱۹۴۸ از دست داده بودند و برای رهایی از اشغالی که از ۱۹۶۷ در آن زندگی می‌کردند، محروم کرده است.

دوم، گزارش کمی از آنچه که اشغال نظامی برای فلسطینی‌ها شامل می‌شد وجود داشت، مانند سرقت زمین و آب، محدودیت‌های حرکت و بازداشت بدون محاکمه و شکنجه.

سوم، اسرائیلی‌ها بیشتر از فلسطینی‌ها در رسانه‌ها زمان پخش دریافت کردند و خبرنگاران اغلب دلایل و دیدگاه‌های خود را در گزارش‌ها وارد می‌کردند.

چهارم، کشته‌شدگان اسرائیلی بیشتر از شهدای فلسطینی زمان پخش دریافت کردند و مرگ آنها با زبان متفاوتی همچون جنایت، قتل و وحشیانه کشته شده توصیف شد.

در سال ۲۰۰۶، کمی بعد از انتشار این مطالعه، تحقیقی که توسط هیئت مدیره بی‌بی‌سی سفارش داده و توسط دانشگاه لوفبرو انجام شده بود، بسیاری از یافته‌های کلیدی آن را تایید کرد. علاوه بر این، گزارش پنل مستقل بی‌بی‌سی بر شکست این رسانه در انتقال درست تفاوت در تجربه اسرائیلی‌ها و فلسطینی‌ها و نیاز بی‌بی‌سی به پر کردن خلاها، به‌ویژه در مورد زمینه و تاریخ را مورد تاکید قرار داد.

با این حال، تحقیقاتی که پس از هفتم اکتبر ۲۰۲۳ در مورد گزارش‌های بی‌بی‌سی انجام شده، یافته‌های مشابهی را ارائه کرده، از جمله کمبود زمینه تاریخی و استفاده متفاوت از زبان در مورد شهدای فلسطینی و کشته شدگان اسرائیلی. عدم تعادل‌ها در پوشش خبری به نظر می‌رسد ویژگی طولانی و ثابت پوشش خبری بی‌بی‌سی باشد.

منبع: کانال «دور دنیا با کلمات»

حمایت بنیاد ملی نخبگان از دستیاران آموزشی در طرح تدوین سرفصل‌های آموزشی هوش مصنوعی کاربردی